|
|
Humour. Sicrijhaedjes po rire. |
|
|
Humour. Sicrijhaedjes po rire. |
dierin rapontiaedje last update: 2004-02-10.
Dressêye:
Rima divant d' dire des fåves.
Rireyes "comifåt" do cminçmint do 20inme sieke.
Rireyes "comifåt" d' asteure.
Les cenes ene miete cråsses u måhonteuses.
Sorireyes (féns mots, evnd).
Mintes grosses come ene måjhon.
Fåviron
Cwate vesses å posson
L' posson k' est trawé
Cwate vesses a vosse nez.
Babete côpe ene dorêye a deus et dene li mitan a si ome.
- Direuss bén, twè Babete, fwait ci-cial, çou k' ravize li mî cisse dimeye dorêye la ?
- O ! neni, Djeråd.
- Ebén, c' est l' ôte dimeye, hin, boubale
****
Direuss bén, twè Balame, kî k' c' est l' pere do fizik ?
C' est l' canon, hin surmint.
Nonna, valet, li pere do fizik, c' est l' vî fizik.
****
Nicaisse Patapouf dimandéve a Djîle Momie pocwè k' esteut si maigue.
Paski, derit Djîle, mi pere esteut pus fén ovrî ki l' tinne po m' aveur fwait si greye sins m' casser
****
Inte sicolîs
- Mi pere est hôt plaecî, mi, valet, dijheut onk.
Awè, dimande l' ôte, ki fwait i don, vosse papa ?
Il est schayteu.
****
On djåze do docteur Ontél k' est rivnou d' l' Inglutere dispoy ki l' årmistice a stî sinêye.
Sav' bén, dit-st i Papioûl, ki l' docteur Ontél sereut co bén pûni ossu !
Awè ? dimande Mandoye, et... k' a-t i fwait endo, valet ?
O ! respond Papioul, xhignåd, i paret k' a metou des eplåsses so des djambes.... di bwès.
****
Boulouf rintere sô, si tape sol lét et dit a s' feme:
Mareye ti m' dispietrè cwand dj' årè soe.
- Cwand åress soe don, dit-st ele ? Cwand ti m' dispietrès ! Et i s' edoime d' on some di sôlêye;
foû do "Clabot", 1919.
C' est l' istwere di deus tchéns ki voeyèt passer ene cope so on tandem.
Onk des tchéns dit a l' ôte : " ci sereut nozôtes deus, dj' åréns ddja ramassé on saeyea d' aiwe " !
Henry Lepage, divins: Coutcouloudjoû, l° 39.
Gn aveut ene pitite båshele, k'aveut stî å botike avou s' mere. Et l' boticresse lyi baye ene bouboune.
Et l' mere lyi dit : " Cwè çk'on dit ? " (Ele lyi vleut fé dire merci).
Et l' gamene responde : " Co ene, man ! "
Djan d' Awmaide (Charles Delaite), divins Coutcouloudjoû l° 22.
C' esteut on côp on bon curé ki n' saveut fé moussî dins l' tiesse d' onk des scolîs do catruceme li mistere d' on Diè a troes personnes.
I s' dit e lu-minme
- Kimint k' c' est ki dj' m' î va prinde po lyi fé saveur çoula ?
I lyi a vnou ossu vite e l' idêye di fé ci rmetaedje ci. Come les parints du valet avént des vatches, i lyi dit:
- Metans ki Diè l' pere, c' est l' Blanke, Diè l' Fi, c' est l' Noere et Diè l' Sint Esprit, li Rodje. Riténs lu bén. Ca dji tel ridmandrè co dmwin.
Bon, ça passe come ça.
Li londmwin å matén, å catruceme, li bon curé ridmande co å valet kibén k' gn a d' personne e Diè.
- End a cwate k' i respond.
- Kimint k' ça s' fwait k' end a cwate, dit-st i l' curé, voeyanmint k' dji l' avans dit ersè et k' i gn aveut k' troes: li Pere, riprezinté pal blanke, li Fi riprezinté pal Noere et…
Mins l' pitit valet lyi respond :
- Ay i gn aveut troes ersè, mins asteure end a cwate.
- Comint k' ça s' fwait, ça ? dit-st i l' curé.
- Way, Monsieu l' curé, paski, del nute, li Sint Esprit a velé.
ramexhné pa Georges Delaw, divins Wallonia, Octôbe 1902.
Nonante digrés.
A scole gn a l' mwaisse ki dmande:
- L' aiwe boût a cbén d' digrés, ô ?
- A nonante dit-st i onk.
- C' est nén l' veur dit-st i èn ôte. C' est l' angue di scwere [angle droit] ki boût a nonante digrés.
rapexhî pa W. Leroy.
C' esteut èn ome ki vleut ndaler tchessî e l' Afrike, e safari, lu et s' tchén.
Li tchén, vormint binåjhe di vey totes ces grandès stindêyes di savane, coreut totavå, et vo l' la ki s' piede.
Nosse tchén esteut ki sayive di rtrover si tchmin, cwand tot d' on côp vola on foû grand tigue ki s' amoenne.
Li tchén croet bén k' i vike ses dierinnès munutes. Mins i n' est nén si biesse, po ene biesse. Et vola k' il a-st ene idêye. I s' mete a fé les cwanses di fini d' magnî on clapant boket, tot rletchant des oxheas d' on hopea d' oxheas k' i gn aveut avår la. Et cwand l' tigue fourit près assez, i djha, tot fjhant shonnance del nén aveur veyou.
- Gnam gnam, ki dj' a bén magnî; del tchå di tigue i gn a rén d' meyeu po ddjuner !
Do côp, li tigue si djoke net; et s' erva sins fé d' brut; tot tuzant k' i l' a schapé bele.
Mins on sindje k' aveut veyou tote li sinne, et ki dveut seur vey evi les tchéns, ala raconter li spoûle å tigue; et lyi esplikî cmint k' il aveut stî emantchî.
Vola li tigue ki raspite, foirt waeraxhe, avou l' sindje so s' dos.
Li tchén, k' esteut foirt malén, ratinda k' i soeyexhe près assez, et tot tournant l' dos et fjhant les cwanses di n' les nén vey ariver, dijha:
- Ké no di diu di måssî sindje, vola ddja en hapêye ki dj' l' a voyî m' cweri èn ôte tigue et i n' est nén co rivnou !
rapexhî pa P. Sarachaga.
Sacwants definixhas d' onk ki trove les spôrts biesses.
Fotbal: 23 inocins dsu on grand paxhi, onk a tchaeke dibout dins les gayoles, onk tot noer moussî, ki djowe avou on xhuflot, et les 20 ôtes, i corèt-st après bale; mins cwand il ont-st acassî, el revoyèt å lon.
Bocse: 2 gaméns ås coûtès marones dissu on plantchî avou des coides did ttåtoû po esse bén seur k' i gn end åye nén onk ki pete evoye. I dvèt bouxhî onk so l' ôte, avou on troejhinme k' aprind a conter tot les rwaitant.
Tenisse: 2 grandès feyes avou des coûtès blankès cotes ou bén 2 grands gaméns ås coûtès coulotes. I sont so des rodjès cindes di teri, bén spotcheyes, bén arindjeyes. On lzî a dné ene sôre di pêle po taper so ene bale. Li troejhinme, i vude di l' ospitå; il a stî operé a si hanete, on l' a ashid so ene tcheyire avou des longs pîs ey il aprind a fé ndaler s' tiesse, on côp a gåtche, on côp a droete, po shuve el bale.
Coûsse en oto: El vénrdi eyet l' semdi, les coreus pasnut leu tins a tourner e rond, a tchaeke si tour, e poûssant leu moteur a l' fé scheter eyet s' i l' ont afroyî assez, sins l' fé peter, i polnut cori l' dimegne tertos eshonne, moussîs e momeyes.
Baskete: 10 grands gaméns a coûtès coulotes et deus omes gris moussîs; i doevnut mete ene bale dins on tchena d' fyi mins i gn a on ptit comike k' a stî côper li dzo dvant d' comincî l' pårt.
Robert Beydts, divins El Bourdon, 471.
Gn a ene cope ki va å docteur pol feme. Li docteur oscule li feme et dire a l' ome "Li må vént del golete del matrice [col de l'utérus].
Come l' ôte ni motixheut nén, i lyi dmande: "Kinoxhoz bén l' golete del matrice ?"
Et l' ome risponde "O mi, la, dit-st i, dji n' a måy sitî boere al fontinne."
Paul Brôlet, 30-01-02. (Djeu d' mot golete del matrice / golete del fontinne).
C' est ene sakî ki s' a-st atchté on paroket sol bate, bén binåjhe d' aveur ene biesse capåbe di djåzer. Mins arivé a s' måjhone il est bén disbåtchî cwand i s' rind conte ki l' paroket est grossir ki diâle. I saye di candjî çoula, tot lyi djåzant d' ene foirt bone manire, bén tchoezixhant ses mots, mins rén a fé, li paroket continowe d' esse ossu må aclivé ki dvant.
On djoû, nost ome end a s' sô, et cmince a-z egueuyî l' paroket. Mins c' est co pés, gn a l' påpigåy ki s' måvele avou et dvént co pus grossir (mågré k' on åye polou croere ki ç' n' esteut nén possibe).
Nost ome, foû pacyince, prind l' oujhea, et sel mete-t i dins l' edjaloe [congélateur]. Après kékès munutes, on n' ôt pus ni huze ni muze, et po fini, la nost ome ki cmince a rgreter si djesse, et s' dimander s' i n' a nén touwé l' paroket. I drouve li frigo. Li paroket est tofer evike, mins bén coet, i rmonte so li spale di nost ome et lyi dire: "Dji vs mande escuze del sifwaite dujhance ki dj' a-st avou dierinnmint; dji vs promete, et l' Bon Diu m' end est temon, ki dji m' ramiderrè, et dji n' eployrè pus k' des mots ki vos impliront di binåjhté".
Ene miete sibaré, nost ome, d' on sfwait candjmint !
Et l' paroket di hemter on côp et di dmander, bén modesteymint:
- Dijhoz mwaisse, est çki dji vs pou dmander ene kesse ?
- Oyi, dji vs schoûte.
- K' aveut ele fwait, leye, li poye k' est dvins
l' frigo ?"
P. Sarachaga, divins Coutcouloudjoû l° 86-87.
Li fåve do djoû si passe å cåbaret come di djusse.
On-z î sieve des gotes dins des veres a 2 sôs (on sait î mete si doet), et dins des veres a 4 sôs (on sait î mete li pôce). Mins ossu dins des plats cous, k' estént si ptits, k' èn ome on djoû a pris l' vere dins s' mwin, pol taper dvant l' ouxh e djhant : "Twè, t' es trop ptit po vni å cåbaret" !
Yves Rollin, divins: Coutcouloudjoû, l° 30, djanvî 1998.
Marxhå, c' est on dandjreus mestî.
Cite anêye la, li Nenesse, k' aveut tot fwait ses primåres, s' a stî s' egadjî come aprindisse amon l' Tchofile, li marxhå do viyaedje.
Li prumî djoû, li Tchofile dit å Nenesse :
- Enute, dj' alans ferer li tchvå då Batisse. Po cmincî, dji va prinde dins l' feu li fier k' est bén rodje, avou li tricoijhe, et l' tini so l' egloume. Cwand dji hosrè l' tiesse, ti tchocrès dsu a côps d' mårtea. "
Li Nenesse a fwait çki l' Tchofile lyi aveut dit.
A l' eure ki gn a, li Nenesse, ni comprind nén co pocwè ki, troes samwinnes après, cwand l' Tchofile a sortou del clinike, citi ci l' a foutou a l' ouxh !
Henri Lepage, dins Coutcouloudjoû.
C' est l' istwere do cinsî ki moenne si troye å måye, so ene berwete. Cwand i rvént, après l' prumî côp, i dit a s' feme :
- Il î fårè rwaitî: si ele pestele dins l' ansene, i fårè ricmincî dmwin.
Bén seur, so l' matén, ele kimince a dbrôler l' ansene, tant k' ele sait. Hay daday, vla nosse cinsî e dvwer; berwete et madame Pourcea ...
Mins ça a duré troes djoûs insi....
Li cwatrinme djoû å matén, li cinsî n' ôt pus rén....
- Ça î est, dit-st i a s' feme, dj' estans trankeye.
I va e ran… Li troye esteut ddja sol berwete !
W. Leroy, divins: Coutcouloudjoû, l° 32.
Kibén d' tins po fé èn efant ?
Dj' esténs dins les locås di l' Ertébéyef Nameur avou Pire Otdjåke, Jilbert Colåd et På Djî, li cåzeu e posse [journaliste radio]. Ci-ci, d' astcheyance, dimande å Jilbert s' i n' aveut jamwais toumé sol bosse a des cortizeus muchyîs dins les bwès po "dner a boere å Ptit Djezus" [faire des choses].
Taijhoz vs alez, dit-st i. On djoû, dj' esténs avou m' valet ki s' pormoennént dins ene virêye et la ki dj' voe deus pwaires di djambes k' estént ki djibotént dirî ene hourêye di côrijhes [bouquet de coudriers]. Dji saye di fé les cwanses di n' aveur rén veu, mins t' sins bén, les djonnes, ça voet ttafwait, don, zels.
L' a bén falou dire les pondants et les djondants.
- Cwè çk' i fjhèt, ô, pa, ces deus la padrî l' bouxhon.
- Bén, m' fi, i fjhèt èn efant
- Et kibén d' tins, ô, k' i fåt po fé èn efant ?
- Bén noûf moes, ça !
- Et pocwè k' i vont si vite, la, dabôr ? !
Gilbert Colleaux, måss 2000.
C' esteut ene chérseur k' aveut toumé astok d' on ptit viyaedje on djoû d' oraedje, ki s' deujhinme otobusse aveut yeu ene pane. Ele va toker amon l' curé, por lu lyi bayî l' djîsse [l'héberger].
Dji vou bén dit-st i l' curé. Mins dji n' a k' on lét. Gn a rén avou ça. Dj' ans fwait veu d' tchastuté ambedeus [tous deux]. Li lét est grand. Dji terrans bén nosse plan
Vo les la coûtchîs Et la nosse beguene ki verene et s' kiveriner dins li bedrêye, sins s' saveur edoirmi.
- Bén cwè ki vs avoz don ? k' i lyi dmande li curé.
- Dj' a må m' tiesse.
- Vloz on catchet ?
- Dj' inme ostant.
Et i lyi va cweri on catchet, et lyi apoirter e lét.
Ene hapêye pus tård, vla k' ça ricmince. Nosse chérseur ki s' racatoûne et s' kiveroyî dins l' lét.
- Ça n' va nén mî ?
- Nonna, la k' ça mi rprind co.
- Savoz bén dit-st i l' curé; dji n' estans pus des efants. Si on freut come ome et feme.
- Dji n' dimande ki ça !
- Bén dabôrd, alez s' cweri les aspirenes vos-minme !
Gilbert Colleaux, måss 2000.
C' est les tinciveus les moreus !
Nesse aveut fwait èn infractusse. Il a dmoré cwate samwinnes al clinike : basters, catchets, scanere et tot l' Sint Fruskin.
Ça lyi aléve bråmint mî cwand il a rintré al måjhon, mins i lyi faleut co waitî a lu on moes u deus.
Fåt dire k' avou Meleye, c' est putoit målåjhey, leye k' est si vergougneuse. (très difficile à supporter).
Ele li ragraweye a tot côp bon (réprimande sans cesse)
Fåt dire ossu ki Nesse est on grand djoweu d' cåtes. Ça fwait k' les soçons li vnèt a tot dbout d' tchamp rcwester po-z aler djouwer avou zels.
- Neni, dit-st i, Meleye ni vout nén !
Deujhinme côp :
- Nonna, taiss, dji n' oizreu jamwais, avou Meleye.
Å troejhinme côp, i s' leye adire et i s' decide ...
Vo les la k' atakèt å couyon. Pont d' tchance ! Nosse Nesse ni ramasse ki des coyes et des dobes coyes.
Deus pårts k' i n' fwait nén ene lene, twè !
Et il est strindou, saiss, il est tot frexh et tot rodje, et tot d' on côp, i s' afale so s' sele e resserant si gavêye et e xhinant come onk k' î va leyî ses hozetes.
Et come d' efet, vo l' la tcheyou moirt...
- Kî çk' el va aler dire a Meleye ?
- Nén mi, todi, dji n' oizreu.
- Mi non pus, c' est nén des comissions a fé, don, ça !
Al fén, la k' ça rtchait dsu l' grand Gusse do Fåbork.
Il arive a l' ouxh. I bouxhe on bon côp, i cabouxhe..., i racabouxhe ...
Tolminme, la Meleye ki vént vey al vite.
- Cwè k' i gn a, don, po fé on ramaedje parey ?
- Bén, Meleye, c' est l' Nesse ki m' evoye dire k' i djowe ås cåtes avou nozôtes et k' i piede dedja bråmint. I lyi rfåreut ene cope di meye francs, po payî ses desses (dettes)
- K' i crive, dit-st ele Meleye ! ! !
- C' est fwait, rispond l' grand Gusse ! ! !
Nesse Gilliard, divins Coutcouloudjoû, 51 (setimbe 1999).
On vî ome tot seu, ni vleut nén etinde cåzer d' banke ni d' bawete-ås-liårds, ni d' diale di rén. Al longue, après bén des discussions avou les vijhéns, i s' lai adire. El plaece di tricbaler ses sôs tchaeke côp k' i sôrt, on lyi dit k' i pout fé des tchekes po atchter tot çk' i vout. I poite on ptit miyon al banke et cmince a fé des tchekes po tot çk' il atchete. Televuzion, machine a laver, ene oto, dijh vatches, on gåz electrike et co bén ds ôtes cayets.
On bea djoû vo l' la ahoukî al banke et on lyi dit k' ça n' va pus. Il aveut on miyon al banke, mins il a fwait des tchekes po deus miyons. L' eployî lyi dit k' i dveut rmete on miyon po covri ses desses. Sins s' dismonter, nosse bråve ome dit : « Ô bén ça n' fwait rén, dji va vos fé on tcheke !!! »
W. Leroy, nén eplaidî.
Li Gusse dins l' såle di bagns.
I houke si feme, et lyi dire:
- Ebén, Dinijhe, cwand dji so bén raezé, dj' a 25 ans.
- Vos n' avoz k' a vos raezer tos les djoûs al nute divant di vni coûtchî, dabôrd.
Charles Massaux, divins Li Chwès, setimbe 2002.
Humour en rime: Powezeye bén tuzêye.
Humour dans "El Mouchon d' Aunia". Rireye des Ôneatîs.
Jeux de mots en wallon. Djeus d' mots e walon.
Devinettes et vire-langue. Pådje des advineas et des toitche-linwe.
Si des mots difficiles se présentent à vous sur ces pages, allez voir s'il ne sont pas expliqués dans le Splitchant motî do walon (avec brève traduction française).
(Index par sujet) Dressêye des sudjets.
(Back homepage) Alans rzè al mwaisse-pådje.
(Index des auteurs présentés sous forme pré-normalisée) Djivêye des scrijheus eplaidîs dizo cogne årmonijheye, mins tot wårdant ene miete l' accint. (Index des auteurs dont les textes sont disponibles en wallon commun) Djivêye des scrijheus k' ont scrît u k' ont stî rashious e rfondou walon
(Back textes en wallon commun) Ralans sol pådje des scrijhaedjes e rfondou walon.
(homepage wallon commun) Alans rzè eviè l' pådje moennrece do rfondou walon.
Sacwants scrijhaedjes di cisse waibe cial polèt esse dizo abondroets; nos les rsaetchrans foû s' i fåt. Sacwants bokets scrîts ezès walons coinreces polèt aveur sitî ene miete rassonrés po poleur shuve pus åjheymint les mwaissès-rîles do rfondou walon.
Some texts published on this site may be affected by copyrights and eventually need to be removed in the future.
Certains textes peuvent avoir subi des modifications mineures pour faciliter leur insertion dans le projet de langue nationale pan-wallonne.
