Les scoles da Djihinne.

3inme anêye


Initiation au Wallon (Normalisé) 3ème année (8 - 9 ans).

Sicoles di (Rfondou) Walon po les aprindisses di 3inme anêye.

Leçon 65: Les contraires.


Swessante-cénkinme luçon:

Les contråves.

Vocial on tåvlea avou tote ene riguilete di contråves, des åjheys et des målåjheys. Prindoz è des cis ki les efants polnut comprinde et fé des ptits tecses avou.

Les cis ki vos n' comprindoz nén, alez s' cweri après dins li splitchant motî.

Alez s' rivey eto li scole so les sinonimes.

addjectifs.

adviebes & dvancetes

viebes

nos & ôtès sôres di mots

spès > < tene

dirî, padrî > < divant, padvant

hiner > < racassî

kiminçmint > < fén

lådje > < sitroet

dimwin > < ayir, ir, ersè

aler > < vini

on vraiy > < ene minte

long > < court

dins, divins, e > < foû di

abizer > < bizer evoye

on mont > < ene vå

bea > < laid

avou > < sins

wårder > < taper evoye

tcholeur > < froedeur

nete, prôpe > < mannet, niche, yôrd, måssî

rade, daddimint, abeydimint, acoûsse > < doûçmint, londjinnmint

rire > < tchoûler, plorer, braire

montêye > < valêye, dischindêye

hôt > < bas

lon > < tot près

apicî > < låtchî, rilåtchî

capåbe > < halcotî

vî > < djonne

 

saetchî > < bouter

al copete > < å fond

gåy, faråd > < må agadlé, må ecayté, må aguintchî

bråmint, beacôp, mo > < waire, pô

avancî > < stater, si djoker, fé ene ahote, s' arester

Bon Diu > < Diale

blanc > < noer

ådzeu > < ådzo

elaxhî > < dislaxhî

valet > < båshele

djinti, vayant > < metchant

timpe, matén, yeure > < tård

aveur fwin > < esse ripaxhou, guedé

pere, pa > < mere, mame

soucré > < seur

dissu, so > < djus di

wangnî > < piede

parint > < efant

pitit > < grand

dizeu > < dizo

vey voltî > < vey evi

efant > < grande djin

tinre > < deur

bén > < må

lever > < baxhî

ome > < feme

droet > < cron, crawieus, foû scwere

dinltins, divinltins, davance > < asteure

s' edoirmi, s' essocter > < si dispierter, si rewaeyî

pice crosse, tchitche > < lådje, di dnêye, midone

haiti > < måhaiti

todi, tofer > < måy, djamay.

ariver, avni > < endaler

santé > < maladeye

måvlé, mwais, courcî > < contin, binåjhe

dilé, astok di, a costé di, addé > < erî di

emantchî > < dismantchî

veye > < moirt

åjhey > < målåjhey

toltins > < rålmint

piede > < ritrover

veye > < viyaedje

biesse > < sûti, malén

sovint > < di tenawete

vey clair > < esse aveule

paradis, cir > < infier

rade, fel > < londjin, loyminoye

 

préjhî > < discåzer, codjåzer

croeyance > < dotance

plin > < vude

 

agritchî > < disgritchî

påye > < guere

crås > < maigue

 

monter > < dischinde

måye > < frumele

gros > < mwinre

 

admete > < rifuzer

djoû > < nute

rexhe; graevleus > < lisse, doûs

 

esprinde, aloumer > < distinde

clairté > < noereur, noeristé

grigneus, haeyåve > < avnant, amiståve

 

si taire > < djåzer, cåzer, divizer

plaijhi < > sofrixhance, sofrance

å lådje, drovou > < clôs, seré

 

aveur di l' agrès > < end aveur di keure

pacyint > < sins-pacyince, sins-misse

pezant > < ledjir

 

pinde > < dispinde

peye > < croe

crou, frexh, mate > < setch, rissouwé

 

s' aprepyî, si raprotchî > < si houwer evoye

ramteu, berdeleu, tchafiåd > < sins-brut.

gaiy > < peneus, poenneus

 

atchter > < vinde

 

tchir > < bonmartchî

 

 

 

poli > < måhonteus

 

 

 

timprou > < tårdou

 

 

 

bon > < mwais

 

 

 

noû, novea > < vî

 

 

 

ritche > < pôve

 

 

 

aclevé, aprovijhî, acmoirdou > < såvadje

 

 

 

franc > < couyon, schitåd, pawreus

 

 

 

vert > < meur

 

 

 

foirt > < flåwe

 

 

 

sovrin > < djuzrin

 

 

 

nawe feneyant > < vayant, coraedjeus

 

 

 

clapant > < fayé

 

 

 

sitraegne > < lådje, doûs

 

 

 

reyel > < forveyou

 

 

 

traite, riskeus > < sins risse

 

 

 

 


Po les scoleus.

Histoire de l'orthographe wallonne.

Parler d'homonymie et de synonymie nous oblige à dire un mot de l'orthographe wallonne.


 Luçon d' après.

 Luçon did dvant.

 Pådje moennrece del troejhinme anêye