Page de Georges Fay (orthopgraphe pan-wallonne). Li pådje då Georges Fay. (rifondowe maxhe) |
dierin rapontiaedje - last update: 2004-01-17.
Dressêye:
Les 12 mois de la vie d'un écolier en 1925
Fonse... et cpagneye
(...)
Rén ki va pus rade k' on dimegne oubén k' on djoû d' condjî ! C' est drole, mins c' est insi...
Les vacances, c' est l' minme afwaire : tote toele pareye a m' sårot, come on dit. Cwand ça comince, les prumîs djoûs, on a l' idêye k' ele ni finiront jamwais. Bawaite ! Ça court, ça file, ça passe co pus roed k' el vint d' bijhe !
Nos esténs sol fén d' djulete cwand on a rindou les lives. Dji nos voe co sôrti di scole, el dierin djoû, avou nos casses ledjires come jamwais. Èm camaeråde Louwis, ki serè muzicyin pus tård, djouwéve do tabeur avou s' regue sol costé di s' carnassire pindowe a s' cô. Et nozôtes, a sacwantes, nos l' shuvéns e tchantant å pus foirt.
Vivent les vacances,
À bas les pénitences!
Les cayés dins l' feu
Po fé do bon cafeu !
Les mwaisses estént ddja lon ! On n' sondjive pus k' a ene sôre: l' escole esteut serêye. Pupont di dvwers, pupont di lçons, pupont d' punicions!
- K' estoz, asteure ? dimande-t i l' pårén do grand Fonse cwand çti-ci a rintré e s' måjhon e tapant s' casse dins l' cwén d' l' årmwere ey e djhant:
- C' est condjî po d' bon, savoz, man !
Eyet Fonse, ki ndè manke jamwais ene, a yeu rade respondou :
- Mi, ndo, pårén, dji n' aveu k' on mestî : scolî ! Mins d' ådjourdu, dj' end a deus !
- Oyi ? ki dit l' pårén tot saizi. Dji vôreu bén sawè les kés.
- Ebén, dit-st i Fonse e s' petant a rire, dji so rintî l' dimegne, eyet tchomeu dins l' samwinne !
- Sacré losse ! Ti m' as yeu ! respond i l' pårén en estroucant, télmint k' i riyeut.
I n' a pus rî cwand il a seu k' Fonse esteut l' divant-dierin et k' i n' pasreut nén di scole èç anêye ci. Mins ça, c' est des kéntes k' arivnut tos ls ans. Tot l' monde èn pout nén esse al tiesse do ploton. Fåt des prumîs... eyet des cis al cawe. Fonse est grand et foirt. Lu s' a co rade fwait ene råjhon :
- Dji so todi malén assez po taper do mårtea oubén po-z aler al fosse come èm fré Camile !...
(...)
On n' est nén djinné d' passer ses vacances e s' amuzant. Cwand l' moman n' est nén la po comander des comissions ebiessantes, po vos evoyî troes cwate côps d' shûte å botike, po vos fé rwaitî a vo ptite sour sol tins k' ele a ene sacwè a fé, po dmander k' on våye cweri ene voye d' aiwe, po vos oblidjî a tourner å mecanike avou leye -- cwand c' est nén rlocter l' coujhene a s' plaece oubén d' aler code a mindjî po les lapéns --, on pout spiter.
Dins l' coû Ziré, gn a todi onk ou l' ôte ki vos ratind. On a fwait ses convnances el djoû di dvant. On court disk' a dins l' bosket po djouwer a clignete, ås voleurs oubén po cachî ås nis.
L' après-dinner, on va nedjî dins l' ri. Nedjî, ça vout dire djouwer dins l' aiwe et petaxhî dins les berdouyes paski l' ri est pus noer ki d' l' intche. Ça n' såreut manker avou tot çou ki dischind do lavaedje del fosse.
El popa Emile raconte ki, cwand il esteut come nozôtes, el rixhot esteut clair come el fontinne des Malådes. Gn aveut des pexhons -- et des beas -- dabôrd k' asteure, on n' trove minme pus des spinokes. Les pexhons ont stî disgostés, et il ont corou s' neyî dins Sambe.
Mins nozôtes, nos n' avans ki ç' rixhot la et nos nos contintans. Fåte di boure, dit-st on, on mindje do froumadje... oubén del sirope !
Ces vacances ci, nos n' årons nén yeu l' credit d' nos amuzer bråmint dins l' bosket oudonbén dins les campagnes. Il a ploû pus sovint k' a s' toû. Il a falou dmorer astok, eyet djouwer dlé s' måjhon inte deus lavasses. Gn a k' aviè l' cwénze d' awousse k' il a fwait tchôd, crås minme, sacwants djoûs d' astok. C' est a cisse ocåzion la ki nos avans stî bagnî a tote ene binde eyet k' Maxi Poter a yeu ene fåce.
Il a des berikes, èm-n ome. C' est nén po ça k' il est pus savant k' èn ôte ! Mins la k' e djouwant dins l' aiwe, i trebouke, tchait tot long et piede ses lunetes. I s' erlive tot påmé et s' fote a braire
- Mes berikes! mes berikes! Dji va awè ene danse di m' pa !
Gn a des cis ki s' petnut a rire, sins s' ocuper d' lu. Mins Djan do Flamind, on bon gamén k' esteut sol boird do ri -- tot abiyî co bén -- sôtele dins l' aiwe al plaece ou çki Maxi s' aveut ståré. I cache e sintant, i cache, i cache..., et i rvént bén avou les lunetes !... C' est ene tchance !
I n' a nén ddja yeu on merci a Maxi Poter, mins il a atrapé ene rigodene di s' mame cwand il a ralé po s' discandjî. Fwais do bén a t' vijhén, t'minme !...
(a shure)
Georges Fay, divins: Fonse et Cie, Imprimerie Moderne Gilly, 1942.
(La même page en tenant compte, en partie, des accents des auteurs) Modêye disfondowe.
Si des mots difficiles se présentent à vous sur ces pages, allez voir s'il ne sont pas expliqués dans le Splitchant motî do walon (avec brève traduction française).
(Back homepage) Alans rzè al mwaisse-pådje.
(Index des auteurs présentés sous forme pré-normalisée) Djivêye des scrijheus eplaidîs dizo cogne årmonijheye, mins tot wårdant ene miete l' accint. (Index des auteurs dont les textes sont disponibles en wallon commun) Djivêye des scrijheus k' ont scrît u k' ont stî rashious e rfondou walon
(Back textes en wallon commun) Ralans sol pådje des scrijhaedjes e rfondou walon.
(homepage wallon commun) Alans rzè eviè l' pådje moennrece do rfondou walon.
Sacwants scrijhaedjes di cisse waibe cial polèt esse dizo abondroets; nos les rsaetchrans foû s' i fåt.
Some texts published on this site may be affected by copyrights and eventually need to be removed in the future.