Page de Juliette Franquet. Li pådje dal Djuliete Franquet. |
dierin rapontiaedje - last update: 2004-06-08.
Dressêye:
Responda.
Arimeas.
Responda da Djuliete Franquet pa Maurice Lacroix.
Djuliete Franquet, kî estoz.
Juliette Franquet a skepyî e 1904.
I gn a kékès anêyes, Djuliete Franquet (Dj.F.) a publiyî ene mexhnêye di powinmes a walon dizo l' tite "Plouve et solo".
Responda pa Maurice Lacroix (M.L.)
M.L. - L' idêye di scrire e walon vos a vnou i gn a lontins, et pocwè ?
Dj.F. - I gn a bråmint des anêyes ki dji screye e walon. I vs fåt dire ki dj' esteu institutrece divins ene pitite comene del Basse-Mouze, a Racoû, k' i gn aveut bråmint des efants ki n' savént djåzer francès, et dji m' sierveu do walon po lzî aprinde li francès
M.L. - Målureuzmint asteure, c' est l' contråve ki passe. Les efants kinoxhèt l' francès ureuzmint - mins i n' conoxhèt pus l' walon. C' est po ça k' on s' vôreut siervi di çou ki vos avoz scrît, k' est foirt bén et k' est al hôteur di çou k' on vôreut wårder come patrimoenne di nosse bea lingaedje walon. Vos avoz scrît çoula so tote vosse veye. Mins avoz aprin çoula di vos-minme u avoz vs bråmint léjhou des ôtes ovraedjes e walon divant di vos mete a scrire vos-minme ?
Dj.F. - Dj' a léjhou. Mins, dji djåzéve e walon dispoy tote djonne.
M.L. - Vos parints el djåzént ?
Dj.F. - Awè.
Leus deus dizo l' minme paraplouve (paraplû).
Savèt i k' i ploût a lavasse
Cwand l' amour les tént a cabasse
E leu cour, on tchôd solo lût
Li monde est dzo leu paraplouve.
Juliette Franquet cassete del mediateke del province di Lidje, sins dåte, 15 rowe des Croejhîs (Croisiers), tel 041 23 19 16; 041 23 78 50.
E m' måjhone tote fene seule, dji pinse a des dimegnes
Des dimegnes ki s' passént do tins k' nos esténs djonnes
Et k' on n' saveut wice vass.
Tot al dilongue del voye, on rsinteut come on vude
On ratindeut… ene sacwè, ene sakî ki n' vineut måy.
E viyaedje si bén e påye, on s' anoyive tot rawårdant
On bouneur texhou a l' avnant
Texhou di nos clairs sondjes d' efants.
E m' måjhone, tot fene seule, dji n' sai pus a cwè croere,
Et dji n' rawåde pus rén,
Po coscheure å froed vint totes mes poennes, mes tourmints.
Dj' a stî fé on ptit toû å coron di m' djårdén.
Dji n' î a rén trové, k' anoyeusté d' djanvî.
Froedeure, moirt bwès, fenêyès foyes ki pourixhèt sol pazea
Sol pazea ki n' moenne k' å coron di m' cotjhea.
Mon diu ! k' i sont beas les efants !
Dj' elzès voe ki rivnèt di scole:
Pititès cotes nozés rubans.
Les gaméns breyèt tot corant;
Saetchèt les båsheles pa leus croles
Mon diu ! k' i sont beas les efants !
Dj' elzès voe ki rivnèt di scole.
**************
Ir, nos esténs co des efants
K' ourît tant d' djoyes et l' djambe ledjire.
Nos aléns dins l' veye tot tchantant,
Curieus do cnoxhe, minme tot tronnant;
Curieus do vey, minme l' aloumire.
Ir, nos esténs co des efants.
A les estés esblåwixhants
Les djeus d' catche divins les fetchires.
Ir, nos esténs co des efants.
K' i plouve, po mete mi noû caban !
Froedeure, nivaye nos fjhént sorire.
Ir, nos esténs co des efants.
Gris ou bleuw, li cir esteut plaijhant.
Al fenåjhe come e moes d' djanvî,
Nos aléns dins l' veye tot tchantant,
Ir, nos esténs co des efants.
Ouy, s' i ploût, c' est tot s' anoyant
K' on voet l' brouheur si stinde sol cir
Ir, nos esténs co des efants.
Fåt i viker tot djemixhant ?
Årè dj' li foice di n' fé k' a m' vire?
Ir, nos esténs co des efants.
Nos aléns dins l' veye tot tchantant.
Li ptit tchén da s' dadame,
Bén crolé, gåyoté,
Tot fir di s' nouve medaye et di s' bea rodje colé,
Si prindeut po ene sakî.
K' avîz vs mezåjhe d' on tchet ?
Dit-st i on djoû a s' dame
Les rats et les soris, dj' elzès prindrè bén, mi.
Vosse tchet - todi l' cou sol xhame -
Do djoû, i n' fwait ki do doirmi.
Al nute, i fwait l' assoti.
I s' bate, i rvént tot måssî.
Nosse marcou, bén stindou e fåtûle sol cossén
doirmeut, mins rén k' d' èn ouy. Et tot dressant l' oraye (orèye),
Il etindeut foirt bén les raetchåds da nosse tchén.
Disgosté d' ene téle kidjåzreye,
I s' derit e lu-minme "Vla on fameus napea.
I pout djåzer, lu k' doet fé l' bea po-z aveur on boket d' oxhea.
Li nute vinowe, nosse tchén, e s' bea banstea,
Doirmeut come on crås pourcea.
Mins vola ki deus soris
Arivèt foû do forni
Et voeyèt so leu voye on souwé boket d' pan,
K' el tchet aveut trové on ptit pô trop spinant.
Li gosse do pan lezî dveut plaire,
Ca elle estént a leu-z afwaire.
Et dji t' kimagne,
Et dji t' kimagne
Li tchet, ki loukive d' èn ouy et k' schoûtéve d' ene oraye (orèye),
Si meta-st a l' awaite sins brut å pus abeye.
Il abroca foû del coine (cwène)
Come ene bale foû d' ene carabene,
Et sol côp, c' endè fout fini
Di nos pôvès ptitès soris.
Mins come li tchén doirmeut todi,
Tot l' dispiertant, l' marcou lyi dit:
"Drouve tes orayes, saye di ritni
Ki c' est l' tchet ki hape les soris.
A tchaeke marxhå s' clå.
Et clô t' grande gueuye, måssî letchåd."
Si des mots difficiles se présentent à vous sur ces pages, allez voir s'il ne sont pas expliqués dans le Splitchant motî do walon (avec brève traduction française).
(Index par auteur) Djivêye des scrijheus. (dont les textes sont disponibles en wallon commun) Djivêye des scrijheus k' ont scrît u k' ont stî rashious e rfondou walon
(Back textes en wallon commun) Ralans sol pådje des scrijhaedjes e rfondou walon.
(homepage wallon commun) Alans rzè eviè l' pådje moennrece do rfondou walon.
(Back homepage) Alans rzè al mwaisse-pådje.
Sacwants scrijhaedjes di cisse waibe cial polèt esse dizo abondroets; nos les rsaetchrans foû s' i fåt. Sacwants bokets scrîts ezès walons coinreces polèt aveur sitî ene miete rassonrés po poleur shuve pus åjheymint les mwaissès-rîles do rfondou walon.
Some texts published on this site may be affected by copyrights and eventually need to be removed in the future.
Certains textes peuvent avoir subi des modifications mineures pour faciliter leur insertion dans le projet de langue nationale pan-wallonne.