Page de Jacques Warnier. Li pådje da Djåke Warnier. |
dierin rapontiaedje - last update: 2004-09-27.
Dressêye:
Li blanke dame et l' efant
"Djôzef, vos m' alez copyî cénk pådjes di : Dji m' doe tni påjhûle e l' otocar".
Bardaf ! Faleut co bén k' çoula lyi atoume so les rins ! E scole, c' est tofer insi : cwand ene sakî doet esse pûni, c' est todi Djôzef ki prind tot po s' cabu.
Po-z esse oniesse, i fåt tot l' minme bén ricnoxhe k' i gn a on pô d' cwè. S' end a onk ki saye ene novele canabuze, ki tchante å cours di dessin, ki dessine å cours di tchant, ou s' end a onk ki s' edoime so s' banc, c' est Djôzef, eco Djôzef, todi Djôzef !
Et portant on-z a bele d' aveur des fesses deures come del coyinne, aveur des durions ås doets, on n' est måy al djoye cwand c' est k' on s' prind ene bone fessêye ou kékès pådjes a scrire.
Ouy, adon k' çoula dvreut-z esse li påye - c' est l' djoû di l' escursion k' on fwait tos ls ans -, vo l' la co pûni. Et çoula, tot simplumint pask' il a gripé sol raspoya di s' foteuy po vey on pô d' cwè ki ls ôtes ont l' air, veyous d' al copete.
Anfin, bén vite çoula irè mî : on s' va arester e bwès. Les efants pôront djouwer, cori, si ctaper... C' est fwait po çoula èn efant.
"Chal, vos poloz djouwer come vos l' voloz. Seulmint, n' alez nén trop lon, savoz, on s' rashonne divins on cwårt d' eure tot près do car. Et ni vs alez nén piede divins les bwès !"
Vos pinsez bén k' on lzes rawårdéve, ces mots la ! D' on plin côp vola les efants e bwès, corant, potchant... On pô sôs di tant d' air, di tant d' sinteurs, di tant d' plaece ! Çoula va sovint insi avou ls efants ki dvèt viker retrôclés dvins les veyes.
Djôzef endè va tot seu. I djowe sovint tot seu å resse. I gn a des efants insi. So ene dijhinne di pas, il a dedja trové on påwion. Mins on bea, savoz ! Onk avou so ses aiyes des poudes di djaene, di rodje, di bleu... El fåt apicî, on parey; el fåt mostrer ås camaerådes.
Åjhey a dire, çoula ! Li biesse ni l' etind nén insi, savoz, leye. A tot côp k' l' efant potche, li påwion endè va avou si air di ploum patati, ploum patata. Endè va vey on bouxhon pus lon et goster ene fleur ki lyi avize a s' gosse.
I n' si va nén leyî-st adire ! Djôzef s' aprepeye, cåzu tot rampant, i va potchî... I potche et... ploum patati, li påwion s' evole. Fré di Diu ! L' araedjeye biesse ratake ci biesse di djeu la co traze et co traze côps. Et pus ratake-t i, pus l' efant vire-t i po l' aveur [plus il s'acharne pour l'attraper].
Seulmint, vola k' ploum patati a ploum patata, li påwion a-st emoenné l' efant å lon... Bén lon do car, des camaerådes et del mamzele di scole. Nåjheye do djouwer, li biesse s' evole pol bon, viè l' copete d' on grand tchinne la wice ki l' pitit n' el såreut nén shure.
Bon, bén vola sapinse l' efant, dji n' a pus k' a rdjonde les ôtes, et vite, sins cwè ci serè co m' fiesse !
"Bondjoû Djôzef..."
C' est ene bele dame avou ene blanke cote ki vént do djåzer. Di wice vint ele cisse lale ? Djôzef ni l' a nén veyou ariver. Et sortot kimint cnoxhe-t ele si no ?"
Sogne ? Pocwè freut ele sogne ? Elle est si bele, elle avize si tinrûle. N' espaitche ki s' i n' si dispaitche nén, i s' va fé barboter, nosse Djôzef.
"Ni vs fjhoz nou må d' tiesse po çoula ! Est çki vs savoz çou k' dji so ?"
Kimint l' såreut i ? Elle est comike cisse-lale. Vos vs porminez dvins les bwès, vos djowez avou on påwion, vos rescontrez ene sakî et s' fåreut i k' vos sepexhe çou k' elle est.
"Dji so ene Blanke Dame".
Ene... Vos voloz dire ene vraiye Blanke Dame, come on ndè voet dvins les lives... Ki pout fé tot plin d' estchantêyès afwaires, ki pout minme rinde les djins ureus ?
"C' est çoula"
Profeciate ! Mi c' est Djôzef et s' fåt i k' dji m' såve å pus abeye paski l' mamzele di scole est tot a fwait capåbe di m' plaki ene dijhinne di pådjes rén k' po m' aprinde a-z esse a l' eure.
"Ni vs fjhoz nou må d' tiesse po çoula, dji so-st ene Blanke Dame vos di dju".
Et s' i n' vos croet nén, l' efant ?
"Vos n' mi croeyoz nén ?"
C' est çou k' i vént do dire, mi shonne-t i
"Adon schoûtez m' ! Avoz vs dedja djåzé avou èn åbe ?"
Awè, foirt sovint, po vs dire li vraiye. Djôzef djåze å vî maronî del cour di recreyåcion a tot côp k' il est pûni. Çoula arive co sovint mins s' fåt i bén ricnoxhe ki l' åbe ni lyi respond måy, soeye-t i k' il est grandiveus ou soeye-t i k' il est sourdåd.
"Et bén aprepîz vs tot près do tchinne". Do vî...
"Bondjoû Djôzef"
Kî çk' a djåzé ?
"C' est mi, li vî tchinne".
Adon c' est l' vraiy ! C' est vraiymint ene Blanke Dame ! Djôzef endè rvént nén. Et s' fåt i ricnoxhe k' i gn a-st on ptit pô d' cwè !
"Vos avoz l' droet di m' dimander ene kesse".
Vola ene sacwè d' novea. D' åbitude c' est a Djôzef k' on ndè dmande des kesses. I n' va nén leyî hiper ene si bele ocåzion "Vos estoz l' pus grand des åbes do grand bwès, ki voeyoz vs did la al copete ?"
"Po vs dire li vraiy, Djôzef, dji so si vî k' dji n' voe cåzu pus rén. Seulmint dj' ô co foirt clair et, po l' moumint, dj' etind vos copleus et vosse mamzele di scole ki vs houkèt. Vos vs alez fé ramasser a m' shonnant si..."
"Adon, vos m' croeyoz asteure ?" C' est l' Blanke Dame ki vént do djåzer.
Awè, Djôzef vos croet. Bon asteure, a rvey Madame. Endè va pask' i n' vout nén esse pûni.
"Mins ni vs fjhoz don nou må d' tiesse ! Si l' Blanke Dame vos dit k' vos n' poloz må, c' est k' ele vos va-st aspaler et k' vos n' riskez rén.
Et a èn oujhea, vos avoz dedja djåzé a èn oujhea ?"
On pout djåzer a èn oujhea ?
"On pout tot çou k' on vout, cwand c' est k' on l' vout" !
Do vî tchinne dischind on ritchåd, tot contint pask' i vént djusse do magnî on påwion ki, ploum patati, ploum patata, si porminéve al copete di l' åbe.
"Bondjoû tot l' monde, Djôzef et l' Blanke Dame ! Årîz vs ene sacwè a m' dimander ?"
Vo ndè la co onk avou des kesses. Ci côp chal, Djôzef n' î tént pus "Kinoxhoz vs li capitåle del Bulgåreye ?" et pafla, sapinse l' efant.
"Neni, ptit galopea, respond l' oujhea, k' aveut dvou-t esse ossu måva scolî k' Djôzef, neni, mins çou k' dji sai c' est k' vos alez esse barboté del mamzele di scole et k' ci serè bén fwait po vozôtes !".
Et vo l' la k' endè va tot måva, breyant come s' on lyi aveut råyî ene plome di s' cou.
Schoûtez bén, savoz, Blanke Dame, Djôzef vos inme bén mins i sereut foû tins k' i ndè ralaxhe adlé ls ôtes.
"Si vos l' voloz, ptit valet. Dj' espere seulmint k' vos wådroz l' sovnance do tchinne, do ritchåd et del Blanke Dame k' els a fwait djåzer".
Come si on poléve rôvyî çoula !
"Eco ene sacwè, po çou k' end est des pûnicions, vos poloz esse påjhûle : vos n' seroz pus måy pûni !".
Et tot d' on côp, vola l' Blanke Dame ki s' enûlêye. Çoula n' ewaere nén Djôzef, tuzez... Ene Blanke Dame ni pout nén raler tot prindant l' otobus come tot l' monde !
Rôviant k' l' åbe ni voet pus clair, Djôzef lyi fwait ene clignete et ndè rva.
Endè rva tot binåjhe avou ene pitite fråze ki lyi xhiltêye el tiesse: "Vos n' seroz måy pus pûni" !
Endè rva si binåjhe k' i n' voet nén minme on ptit påwion ki, ploum patati, ploum patata, si va mete so ene bele fleur.
Bén vite, i rdjond ses copleus et l' mamzele di scole k' el rilouke avou on ptit sorire.
Vo vs la, vos !"
Bén seur ki c' est lu ! Kî vôrîz vs ki ç' soeye ? Les mamzeles di scole ont télfeye des si droles di contes.
"Et bén vos m' alez copyî dijh pådjes po çou k' nos vs avans cwerou ene eure å long !
Dijh pådjes ! Minme divins les Blankes Dames on n' pout pus aveur fiyåte.
Jacques Warnier, divins: Scrire, éditions CRIWE, 1993.
Cassette "Li cåbaret da Tchantchès", 1991, eplaideye på CRIWE
Si des mots difficiles se présentent à vous sur ces pages, allez voir s'il ne sont pas expliqués dans le Splitchant motî do walon (avec brève traduction française), ou dans le Wikipedia, l'encyclopédie en wallon (suivez: "Pordjet Esplicant Motî").
(Index par auteur) Djivêye des scrijheus. (dont les textes sont disponibles en wallon commun) Djivêye des scrijheus k' ont scrît u k' ont stî rashious e rfondou walon.
(Back textes en wallon commun) Erdalans sol pådje des scrijhaedjes e rfondou walon.
(Back homepage) Alans rzè el mwaisse-pådje
(homepage wallon commun) Alans rzè eviè l' pådje moennrece do rfondou walon.
Sacwants scrijhaedjes di cisse waibe cial polèt esse dizo abondroets; nos les rsaetchrans foû s' i fåt.
Some texts may be affected by copyrights and eventually need to be removed from this server in the future.