|
|
Les scoles da Djihinne. 3inme anêye |
|
|
|
Les scoles da Djihinne. 3inme anêye |
|
Initiation au Wallon (Normalisé) 3ème année (8 - 9 ans).
Sicoles di (Rfondou) Walon po les aprindisses di 3inme anêye.
Leçon 60: Compléments de lieu et de temps.
Céncwante-ûtinme luçon:
Les coplemints d' plaece eyet d' tins.
Atrapans l' piceure.
Tos les après-nonnes, Noersipene fwait prandjire e s' måjhone.
Li troke di sudjet (u do fijheu) = did kî, did cwè çk' on cåze
Li troke do viebe (u li fjhaedje) = çou k' on fwait
Li coplemint d' tins = cwand çki ça s' passe (u k' ça passéve u k' ca s' pasrè).
Li coplemint d' plaece = la k' ça s' passe.
Li coplemint d' tins, c' est çou ki respond al kesse:
Cwand Noersipene fwait i s' prandjire ? => Tos les après-nonnes.
Li coplemint d' plaece, c' est çou ki respond al kesse:
Wice Noersipene fwait i s' prandjire ?
u:
Eyou çki Noersipene fwait s' prandjire ?
Edou çki Noersipene fwait s' prandjire ?
Dou çki Noersipene fwait s' prandjire ?
Sayîz do trover les coplemints d' plaece eyet d' tins dins les fråzes ciddé padzo.
Ådjourdu, diviè deus eures, la bén l' telefone ki xhiltêye.
Li moxhon Berike est ki cavole dins les bwès. Ene miete divant nonne i rescontere Midjete å mitan d' on bouxhnisse.
Enute å matén, Pitchete a stî cweri des djotes e s' corti
Del vesprêye, i magnront del dorêye ås frambåjhes. Su l' anuti, i s' rabresront, et nd eraler tertos.
Sacwants adviebes di tins:
ouy = enute = ådjourdu: li djoû k' on-z est.
ayir = ir = ersè: li djoû di dvant l' djoû k' on-z est.
dimwin: le djoû d' après l' djoû k' on-z est.
li samwinne passêye; li samwinne ki vént.
dins cwénze djoûs, la cwénze djoûs.
Sacwants moumints del djournêye
ås aireurs do djoû: cwand gn a ene clairté la k' el solea va ponde.
al pikete do djoû: cwand l' solea s' leve.
å matén: di 7 eures a 8, 9 eures å matén.
di l' åmatén, del matinêye: di 9 eures a nonne.
a nonne = a midi = a doze eures do djoû.
a prandjire = tins d' aprandjire = tins d' nonne = après-marinde = di l' après-dinner (di midi et dmeye a 1 eure et dmey, 2 eures).
di l' après-nonne: di 2 e a 5 eures.
al vesprêye 5 a 7 eures di l' après-nonne.
al vesprêye tote basse = a l' anuti = al brune: cwand l' solea s' coûtche.
al nute: a 7, 8 eures.
al shijhe: di 8 e a 10 eures al nute.
meynute: a 12 eures al nute.
a meynute meyzeure: 2, 3 eures å matén.
Sacwants adviebes di tins et d' plaece:
Ådjourdu, diviè deus eures, la bén l' telefone ki xhiltêye.
Li moxhon Berike est ki cavole dins les bwès. Ene miete divant nonne, i rescontere Midjete å mitan d' on bouxhnisse.
Enute å matén, Pitchete a stî cweri des djotes e s' corti.
Del vesprêye, i magnront del dorêye ås frambåjhes. Su l' anuti, i s' rabresront, et nd eraler tertos.
Pådje moennrece del troejhinme anêye
