Textes de Joseph Hens, réécrits en wallon normalisé. Sacwants scrijhaedjes da Djôzef Hens, rashious e rfondou walon. |
dierin rapontiaedje - last update: 2004-11-12.
Dressêye:
Cwand l' Mwaisse des mwaisses out, sins è rdire,
Fwait nosse Walonreye, les oujheas
S' î tapént come foû d' ene volire
Ki vénreut d' piede ses deus ouxhets [portillon].
I gn aveut des vetès djåzrenes,
Des bruns tcherdins, des pike-mosseas,
Des rodjes-cawes, des ptitès beguenes,
Des lignroûs, pîmåyes et royteas,
Des raskignoûs, tchak-tchaks, orondes,
Rodjes-faces, ôrimieles et moxhons,
Sizets, tchampwinnes, beles et totes rondes,
Grossès poyes d' aiwe, sours des pexhons,
Hosse-cou, gros-verts, des fåvinetes,
Siprewes, mazindjes, pîwitches tot ptits,
Sins rovyî les grijhès fåvetes
Ås noerès tiesses et do payis.
On bea pîmåye al face bén rodje,
Les ouys maléns, noers favoris,
Dijha : " C' est chal ki l' bouneur lodje
Nos avans trové l' paradis …
Seulmint, dji croe k' i gn a d' l' ovraedje
Po les cis k' î vôront vikî…
Les nawes, les pålots sins coraedje
Trovront l' tere mannete po s' coûtchî …
Por mi, dj' va basti m' måjhinete
Al fontinne, tot près des sapéns …
Dj' î ctchesrè l' afrontêye moxhete
Les baloujhes, frumixhes et viermints … "
" Dj' frè come vos, mins fåt ki dj' pigntêye " :
Djoucsa l' pike-mossea, l' air djoyeus …
" Mi lodjisse serè ene ronde botaye " :
Gruzna l' roytea, voltant pawreus :
" Et dj' overrè sorlon mes foices " .
L' oronde titiya : " Dj' vou l' cir bleu,
Dj' î frè sogne ås måsseyès biesses,
Ele mi rcrindront pus tchir k' on leu. "
Tos les ôtes prometént d' fé l' guere
Åzès halenes, sins s' arester :
I djurént d' endè purdjî l' tere
Et d' ovrer tertos sins conter.
" On tchantrè d' tinzintins ene paskeye. "
Ricminça l' pîmåye tot riyant :
" Å travay, ele nos fwait mamêye
Et dispiete li pus malignant. "
" Po tchanter, dji nel såreu fwaire. "
S' plinda l' tchak-tchak tot somadjant :
" Tchak-tchak !" c' esteut l' boket da m' mere,
Et m' pa djheut : " fut ! " di pus e s' tchant ! "
Li raskignoû prinda l' parole :
" Tot l' monde n' a nén l' vwès po tchanter.
Li ci k' overe n' est djamåy drole.
Tchak-tchak-ovrî, soeye respecté… "
Dji tchantrè, mi, fré, sol grande plinne,
Al nute ti m' pôrès vni schoûter…
T' etindrès Mouze brutyî continne
Paski dj' l' årè savou vanter !…
" Nos frans parey " dijhént l' fåvete
D' Espagne, li vert et l' gris lignroûs :
" Vos etindroz ene sacwè ki pete,
Cwand l' frumele serè so les oûs … "
Tot criyant tot come èn aveule
Li moxhon tchîpta si ptit mot ;
Pwis l' djaene sizet djåza, påjhûle :
" Mes frés m' prindront seur po on sot,
Mins dj' vou k' on-z oye mi gruzinaedje
Li long des rews, sol setch ônea :
Dji n' î moennrè nén grande araedje
Dj' acoidrè, trankile a m' tchancea … "
Li Bon Diu k' esteut so l' Ambleve,
S' aresta tot-z oyant tchactî …
I tuza, avou s' pôce al feve:
"Oujheas, dji vs vou pardiene aidî…
Po k' on n' î poye nén djeter ene låme,
Ces payis chal seront benis :
Walons, Walones åront voste åme
Di tchanteus et d' ovreus finis… "
C' est d' çoula k' e nosse Walonreye
On lome on travayeu " lignroû "
Et k' on dit d' ene brutieuse djonne feye :
" Ele a l' gozî d' on raskignoû."
Li sizet, - c' est si pô damadje -
Roveye ådjourdu tiers et bwès,
Po pleur vini maxhî s' ramaedje
Å ci des grands tchanteus lidjwès.
I vs vout dire : " Les oneurs timpesse
Divrént ragoster tos sfwaits k' vos :
I sait k' ene bele rodje nåle ou ene fiesse
Ni vs rindront ni grands ni pus gros… "
Il inme d' ôre des cours bate di djoye
Po nosse lingaedje todi vigreus …
Et-z a bon di vs vey sol boune voye,
Vozôtes, si bråves, si coraedjeus ! "
Joseph Hens, 1909; source: atôtchîz J. Baccus.
Si des mots difficiles se présentent à vous sur ces pages, allez voir s'il ne sont pas expliqués dans le Splitchant motî do walon (avec brève traduction française), ou dans le Wikipedia, l'encyclopédie en wallon (suivez: "Pordjet Esplicant Motî").
(Index par auteur) Djivêye des scrijheus. (dont les textes sont disponibles en wallon commun) Djivêye des scrijheus k' ont scrît u k' ont stî rashious e rfondou walon
(Back textes en wallon commun) Erdalans sol pådje des scrijhaedjes e rfondou walon.
(Back homepage) Alans rzè el mwaisse-pådje
(homepage wallon commun) Alans rzè eviè l' pådje moennrece do rfondou walon.
Sicrijhaedjes foû abondroets (li scrijheu est moirt dispu pus d' swessante ans). Sacwants bokets scrîts ezès walons coinreces polèt aveur sitî ene miete rassonrés po poleur shuve pus åjheymint les mwaissès rîles do rfondou walon.
Certains textes peuvent avoir subi des modifications mineures pour faciliter leur insertion dans le projet do langue nationale pan-wallonne.