|
|
Danielle Trempont, écrivain wallon Dånièle Bury (Trimpont), ene sicrijheuse e walon |
|
||||
|
|
Danielle Trempont, écrivain wallon Dånièle Bury (Trimpont), ene sicrijheuse e walon |
|
||||
dierin rapontiaedje - last update: 2008-01-25.
Dressêye:
Poésie classique
Prose poétique Proze-powezeye.
Biyografeye.
Droci, nos estans a Montniye (Montniye-Tigneu, nén Montniye-so-Sambe, ni Montneye-so-Mouze, mins c' est l' minme mot, taiss) avou... Daniele Trempont, u purade Danielle Bury, sicrijheuse e walon.
Dimandeu: - Prumire kesse, platezak: pocwè n' sicrijhoz pus ?
Danielle Trempont: - Paski m' tiesse est vude. On a des meyès sacwès a pinser : ses ptits mås, ses ptits-efants, ene viye moman; i fåt cori dins tos les cwéns.
Sicrire, i fåt k' ça vegne tot seu. Télcô, ça prind do tins; télcô, ça s' eva so on mot, so ene fråze, so on ptit piçmint d' cour. Mins pol moumint, gn a rén ki passe. Mins ça n' vout nén dire ki dji n' voe pus voltî l' walon.
Dm : - Vos estoz ene des scrijheuses e walon k' a vnou å monde e Congo, dowô ?
D.T. : - Nonna, dj' a vnou å monde a Mont-so-Mårciene; c' est l' comene djusse astok did ci, di l' ôte costé d' l' Aiwe d' Eure. E 1949, dj' aveu 6 ans, èm pas est evoye å Congo. La, dj' a viké l' vicåreye di tos les efants d' colniås.
Dm : -E ké coine do Congo?
D.T. : - Po cmincî, dj' a stî e Katanga, a Loumoumbashi. Pu mes parints ont ndalé el brousse, et mi dj' a stî e pinsion a Djadoveye, mon des Benedictenes. Dj' end aléve po troes moes, ki dji n' aveu k' nouv ans. Et cwand mes parints estént dins l' Cassay, i m' faleut troes djoûs et troes niûts d' trin po-z ariver a m' måjhone.
Dm : - Et cwand rivnîz el Walonreye ?
D.T. : - Tos les troes ans, et adon on rivneut amon m' grand-mere po shijh moes. On ndè profitéve ene masse. Mi pa boutéve ås tchmins d' fier. Lu, il a fwait 25 ans d' Congo.
Mi, dj' a rivnou e 1959. Après dji n' î a pus ristî, pask' on n' saveut nén cwè avou les scoles. C' esteut e 1960, l' anêye do dislaxhaedje.
Dm : - Et comint avoz yeu l' idêye di scrire e walon, l' prumî côp ?
D.T. : - Dji srijheu e francès, et dji mostréve mes lives a Marcelle Lecomte, el feye da Louis Lecomte, el grand scrijheu e walon. Marcelle Lecomte dinéve sicole di walon voci a Montniye. Ele mi dit on côp:
"Oyi e francès c' est bén mins vos dvrîz scrire e walon."
Et dji di:
"Dji m'va cachî."
Et dj' a scrî l' istwere di m' vinowe å monde dins ene pitite basse coujhene.
Dm : - E kéne anêye ?
D.T. : - E 1984. Et dj' a moussî a l' ALWAC e 1985. Dj' aveu evoyî deus tecses a Emile Limpreur. Et drola, c' est come si dj' åreu stî l' efant del famile. Et dj' î so co todi.
Dji so scretaire et c' est mi k' evoye El Bourdon.
Dm : - Ké lives avoz fwait rexhe ?
D.T. : - Aprume, dj' a fwait on live mi-minme "Al schoûte". Pu, li Societé d' Langues m' a dmandé des tecses. Et c' est yeusses k' ont-st edité "D' ombe et d' solea", ki c' est cåzu les minmes tecses.
Après, dj' a fwait on live pol pris del cominålté francesse "Ene miye di mi" et c' est lu k' a yeu l' pris.
Dm : -"Ene miye di mi", c' est "ene miete di mi"
D.T. : - Oyi, on ptit boket d' mi, cwè !
Dm : - C' est del prôze-powezeye ?
D.T. : - Oyi, ca dji n' a måy sepou fé del vraiye powezeye. End a ki contnut les pîs. Mi, dji n' kinoxhe nén les rîles. Et pu... ça n' mi di rén. Dji n' inme nén di esse dins on carcan. Dj' a crexhou å Congo et pu, c' est m' caractere. Dji lî bråmint çou k' dji scrî. Ça fwait k' i fåt k' ça fouxhe ... come del muzike.
Dm : - Cwè avoz scrît, e francès ?
D.T. : - Po on prumî: "Féminitude", c' est des tecses, co del prôze-powezeye, al glwere des femes. Pu dj' a scrî "Via obscura". "Féminitude", c' est l' bouneur; c' est cwand on s' mareye, k' on a des efants, k' on les mete å monde. Pu les efants crexhnut; pu... El vicåreye, ci n' est todi k' do solea. Gn a d' l' ombe ossu. Et c' est ça, la, "Via Obscura", a môde di 10 powinmes.
Inte les deus, dj' a scrît "Esprit de Clocher". Mins ça, c' est des tecses po les viyaedjes, e francès ey e walon. Les aiwes, Sambe, el tere k' on voet voltî.
Dm : - Vos avoz eto stî li seule sicrijheuse e walon k' åye sicrît on boket mitan walon mitan kiswahili.
D.T. : - Ça m' travaye co. Ça a vnou come ça tot d' on côp, so ene pinsêye. Dj' aveu rtrové on ptit motî d' kiswahili. Dji m' rapléve Moya, mbili, tatou. Dji m' di : dji va scrire ene sacwè ladsu. Dji m' rissovneu di çou k' on pleut fé cwand on esteut vola. Les femes noeres, elle alént cweri ene voye d' aiwe, avou leu pot so leu tiesse et èn efant so leu dos. Dj' esteu cwand minme assez libe. Ça m' arivéve d' endaler avou les ptits efants noers. Cwand on-z arivéve drola, l' aiwe coreut, i fjheut tchôd; on montéve so les termitires, on s' leyive berôler. Oyi c' esteut m' vicåreye, la.
Dm : - Gn a nén kel walon k' a des rujhes po sorviker, sapinse vos ? Minme on foirt grand lingaedje come li kiswahili end a ossu, edon ?
D.T. : - C' est çou k' dj' a léjhou so Etrernete. Tos ces djins la k' ont stî scolés pa des cis vnous d' ôte pårt, il ont dvou aprinde li francès, l' inglès, l' flamind. Et dji voeyeu èn Afrikin ki djheut k' lu, el swahili, i nel saveut pus cåzer. Et c' est come pol walon: gn a des motîs, gn a des croejhetes so l' Etrernete.
Dm : - Wice djåze-t on l' kiswahili ?
D.T. : - E Catanga, i dviznut lingala et kiswahili. Mins cwand on monte eviè l' Cassay, c' est ddja des ôtes lingaedjes. Nosse boy, i cåzéve tchilouba, et on cåzéve come lu. Ça fwait on fel maxhaedje.
Dm : - Mins çou k' vos avoz dins l' tiesse, c' est purade li swahili ?
D.T. : - Oyi, mins dji n' påle nén coramint l' swahili. Paski dji n' a måy sitî oblidjeye del cåzer. Çou ki dj' sai, c' est des mots corants.
Dm : -Marcele Leconte vos a hustiné, cwè çki ça vout dire ?
D.T. : - Ele m' a coscheu, la. Ele ni m' a nén låtchî d' ene simele et m' dire. "Vos dvoz scrire e walon, vos dvoz scrire e walon." Mins mi, dji n' kinoxheu nén l' walon.
Dm : - Mins vos l' avîz oyou di vosse grand-mere ?
D.T. : - Oyi, leye, ele cåzéve todi walon. Cwand on rivneut e vacances, ele cåzéve todi walon. Mi ôte grand-mere, elle esteut Flamindje, mins ele cåzéve todi walon eto. Elle aveut bouté el fosse, avou m' grand-pere. Ele ni petéve on mot d' francès ki po-z esse poli... sapinse a zels .
Èm pa ki cåzéve foirt bén walon, i n' voleut nén k' on l' divize. Dayeur, i n' esteut nén contin ki dji screye e walon, hin. Neni, ci n' esteut nén dins ses idêyes. Mi mame, leye, ça nel disrindje nén ki dj' påle e walon. Mins dji n' divize måy e walon; c' est bon ki vos estoz la.
Dm : - Oyi djel sai bén (i riynut).
Na mapema
(timpe å matén)
Moya, mbili, tatou (onk, deus, troes)
Dins les magougous (bouxhons), gn a des biloulous (pititès biesses), bwibwis (araegnes), copixhes, eyet coloûtes ki, timpe å matén vegnnut sovint å monde.
Nné, tano, sita (cwate cénk, shijh)
Abeye, Hatari, Haraka ! (Waitîz a vos !, abeye)
Abeye, Hatari, Haraka !
Lujhant come des grins d' kawa (cafè), les efants spitnut foû des nyoumbas (måjhons), petnut evoye viè les mashambas (tchamps)
Saba na metissa
Dins l' rodje frexhea do djoû ki s' rewoeye, les femes, leu dierin tchot aclapé a leu dos, s' evont polé poley, al chîlêye, å raploû do sourdant k' a todi del babeye.
Koumi, koumi na moya
Des côps k' i gn a , cwand c' est condjî, dj' a l' permission. Dj' elzès pou shuve, betchete å talon, tot å long del pî-sinte ki s' disbolote, triviè les yebes hapêye på solea, triviè les åbes a dmey rosseas.
Kouni na mbili.
Refådlêye dins leus longuès cotes, les femes vont tot al belote, etot muznant des airs so deus notes; d' å lon, mucheyes dins les bouxhons ene efilêye di loumrotes erwaite passer no porcession.
Kouminyatatou Maji mangar
L' aiwe, l' aiwe c' est po tertos, po les djins, mins eto po les biesses. Eyet dins l' do cotoû do raploû, c' est fiesse tos lesdjoûs.
Kouminamne Wakelele
Pîs dischås dins l' berdouye nozôtes les watoutou, on djowe ostant k' on pout; on fwait peu a les gurnouyes; on s' adobôjhe et on s' espite No plaijhi schate come des gotes d' aiwes dins èn airdiè.
Komi natane, Vichongo
Al bebeye do ki s' sol boirt on gripe sol dos des termitires et on s' leye rider al valêye do moncea d' rodje tere.
Danielle Trempont, foû di : ene miye di mi, El Bourdon.
Ås enocinnes, les mwins plinnes !
Non ! Non, ç' n' est nén ene råjhon !
Ci n' est nén paski vos estoz feye del noere niût ki vos n' avoz nén l' droet d' viker, plin djoû plinne eure.
El coleur di vo pea n' vos doet nén espaitchî d' boere vo toplin å sourdant do bouneur.
Vos eyet mi, prusteyes dins l' minme dinrêye, nos estans femes et sours, espaneyes dins l' minme cujhêye.
El minme seuve rixhote totavå l' arantoele do nos voennes. Ene minme ôrlodje, a côps d' eures, toke el conte di nos eures.
Adon, adon, i gn a pont d' råjhon ! Ci n' est nén paski vos avoz vnou å monde a l' ôte dibout del tere ki vos n' poloz rén code dins l' vert paxhi d' l' espwer.
Meureyes dins l' minme coxhea, vos eyet mi, djårnons d' on minme coxhea, no foice, nos l' poujhans åzès minmès raecenes.
Nos estans femes, åbî d' èn åbe ki dmeure d' assene etot rwaitant dins les iys l' acî k' on rmoût l' taeyant !
Nos, nos estans do bos k' on taeye les ouxhs ki s' adrovnut mierlådje so l' evolêye d' ene veye.
Nos, nos estans do bos k' on rfind les tåves ki rashonnnut totes les fwins d' ene vicåreye.
Nos estans femes ! po tni bon dins l' alinne di l' oraedje, nos nos fjhans rojheas et raloyî eshonne les buzeas d' nos coraedjes.
Vos eyet mi, c' est seur, nos fjhans oneur a no-n essegne !
Adon, non, dji n' voe co pont d' råjhon ! Blanke oubén noere, el coleur di no pea rabeye on moncea d' minmès inveyes. Vos eyet mi, nos poréns muzner les minmès tchansons, riyoter des minmès biestreyes. Nos coirs voeynut voltî, poûssîs på minme dizir, eyet dliberer les minmès frumjhons.
Nos mwins ont trové les minmès djesses po dodiner l' efant ou rapåjhi ene viye tiesse.
Vos eyet mi, nos estans femes, texheyes dins l' minme toele, ttossu spesse del faxhete å lénçoû, vayante disk' åd dibout !
Non ! Non, dji n' trovre djamåy di råjhon ! Mågré mi, fårè ki dj' mi fwaiye a l' idêye, ki vos eyet mi, femes rexhowes d' ene minme teayete, nos n' årans djamåy droet al minme cogne di planete.
Sårè dj' seulmint on djoû pocwè ?
Pocwè m' veye, soyeuse, efiyeye do binåjhtés, ès disbolote al belote, adon ki l' vosse, leye, sins rlåtche, ès comele eyet s' cohatche dins on exhea d' bårbulés.
Pocwè, mi, el pansowe, l' årtisse d' on brixhôdaedje, dji n' a k' a semer po rascode, poujhî et m' apower (?) djusk' a rnåder, adon k' vos, dins vo brouxhire vicaedje, pôve djin, vos n' savoz k' awè schô vos dints !
Danielle Trempont, divins: D' ombe et d' solea, SLLW, 1994.
Gn a des djoûs k' on s' sint
Ttossu ledjire k' on balon d' savnêye
Ki gripe et djouwe al berôlêye
Dissu l' rondeur des nouwêyes,
Arnaga ki tchakene sins ratna
El pansåd stoelî k' el magnrè !
Gn a des djoûs k' on s' sint
Ttossu pitieus k' on tchén pierdou
Djus d' laxhe, dins l' espexheur des maraxhes,
Ki toûne et racatoûne
Cohatchî pås meye clås del draxhe,
Ki péye et pîle après l' foncea ås ferlokes
Di s' viye loke!
Et gn a eto des djoûs
K' on s' sint trankilmint binåjhe
D' esse on vicant ki vike a si åjhe
Inte ene cawêye d' oraedje
Et les sclats do solea !
Danielle Trempont Bury, divins: Calindrî walon
Puski vos pårlez des bôreatreyes del veye, e vci on ptit scrijhaedje ki pålêye do tins k' est houte...mins ki sereut cobén al môde dins des payis ki n' sont nén si lon k' ça......et tot çk' on n' sait nén.
Ça n' est nén l' vraiy !
Ça n' est nén l' vraiy ki des efants dvegnut podbon des sôdårds !
Ça n' est nén l' vraiy, dijhoz m' ki non, k' on les lait fé, ki dvant k' i fouxhe trop tård, nolu n' s' astampe po ls arester.
Ça n' est nén l' vraiy ki les canons rnådnut a l' inveye el trop plin d' leu golafreye, termetant k' el mizere, leye, creve sins moti d' awè tofer schô ses dints !
Ça n' est nén l' vraiy, dijhoz m' ki non, k' ene tchanson pout tourner a måtche militaire, ki les såjhons n' sievnut pus k' a conter les gueres !
Ça n' est nén l' vraiy!
Ça n' est nén l' vraiy dins tos ces beas payis la, les pôvès djins racasserêyes eyet les ôtes pattavå ki n' oiznut pus pinser tot hôt !
Ça n' est nén l' vraiy k' po des idêyes, dåcuns rnoynut el sonk di leu pere. Ça n' est nén scrît k' i nos fåt touwer s' fré k' a tchoezi ene ôte cogne di priyire !
Ça n' est nén l' vraiy, dijhoz m' ki non, k' on tchereye des moirts pa begnons pol grandeu d' sacants pretcheus ki s' feynut passer po les meyeus !
Ça n' est nén l' vraiy!
Ça n' est nén l' vraiy k' i gn a des mwins - o ! cobén d' mwins - ki stronnnut les goyîs ki cachnut d' hoûler l' verité !
Ça n' est nén l' vraiy k' on s' arotene a les espenes des bårbelés ! Dijhoz m' ki non, k' ça n' est nén l' vraiy, ki pa tos costés on rvierseye a tere ey on etere les statowes del Liberté !
Ça n' est nén l' vraiy tos ces ouxhtas [barbares] la ki s' ecråxhnut d' l' angoxhe des ôtes !
Ça n' est nén l' vraiy tos ces tropeas ki n' sont pus k' des omes k' on macsåde !
Ça n' est nén l' vraiy k' c' est å fizik k' on conte les cins k' asprouvnut d' lever l' daxhe ! Dijhoz m' , ça sieve a cwè totes ces tchås la ki tchamosnut dins les maraxhes ?
Ça n' est nén l' vraiy, les ptits coraedjes rabastinés pa des moxhets k' endè fjhèt måluzance ...
Ça n' est nén l' vraiy, les ptitès djins ki n' seront djamåy k' des tourpenes po des fjheus d' mizômenes k' ont leus ptits vicaedjes a maniyance ...
Ça n' est nén l' vraiy, dijhoz m' ki non, ki des vicants come nozôtes n' åront djamåy k' el droet di s' taire et d' draner padzo l' fa d' leus maleurs termetant k' leus bôreas, yeusses, etot s' trouyant didins l' planteure, escriront e rodje sol blanc des tinrès peas, leu ptite istwere di bribeus d' bouneur !
Po Isy et Deborah,
El moxhet s' leve pus timpe k' el djoû !
Ci djoû la...adon kel sint matén, e purdant s' tins, schafotéve li niût, i s' ont vnou raploure, sins pont fé d' brut, tot conte des apas edoirmous.
Rabateus a deus vizaedjes !
Fayeye nindje di tchéns scolés po tijhner ås wåfraedjes !
Dins l' bacanål des ouxhs disfoncîs franc batant...omes, femes, efants...nolu n' a comprin ene meye a les criyreyes di ces ouxhtas la, rabiyis a doû, ki fjhént crexhe li peu eyet l' angoxhe.
Ci djoû la...come el solea s' afrankixheut d' ene coine, des målureus, fwait a fwait ravoeyîs pa ene binde d' araedjîs moudreus, sins moti, s' ont leyî alugnî pa rindjeyes sol pavêye ramouyeye di rozêye.
Nén ene mwin ki s' åreut oizou tinde !
Pont d' aspoye a ratinde !
Estoumaké, l' rowaedje ès racrapotéve å rcoe !
Ci djoû la...cobén çk' i nd a yeu d' pôves ewaerés ki sont-st evoyes, estrindous d' anoye, sins sawè pocwè å djusse ey eyu çk' on ls emoennéve ?
Cobén ? Ene cope di cints... ? Ût cints... ? on meye... ?
Des omes dins l' foice di leu-n ådje, des beas gayårds plins d' acertinance, des vîs stoks, des viyès nenes, des djonnes moennaedjes, des belès femes rondes di prometance, des catchots, des crolêyes ås rizetes, des ptits tchots al faxhete...des laids, des beas, des setchs, des crås...des omes, des femes, des efants...des pareys a nozôtes, des vicants !
Des enocins !
Des enocins tinous åddins pa des bôreas d' premire leccion k' els avént a desdin !
Des cints, des meyes...des enocins !
A cwè çk' il ont pinsé cwand on ls a trinné ttå long des longuès rowes del veye moyale di saizixhmint ? Eyet durant les longuès moitès eures do trin-egayolaedje, a ké voyaedje ont i sondjî, dins kés sondjances s' ont i noyîs ? Aclapés onk conte di l' ôte, serés, racasserés, toû a toû astampés, asglignîs, aflaxhîs sol plantchî eberné. Pont d' aboere. Pont d' airaedje. Souweur, pixhete eyet rnådaedjes.
Des omes, des femes, des efants, des pareys a nozôtes, des djins rmetous a biesses...ene eståvlêye etire prometowe a l' abatwer !
Et cwand les ouxhs di fier, al fén, s' ont adrovou...abaye s' il ont sintou dins l' air el pouwante alinne di l' infier a vni ?
Baracmints..., bårbulés..., omes..., femes..., efants dismåriyes, razes, rabiyis a gobiyes, abind' les chuvant l' dondene des rlôneus d' samwene...in tropea d' "Relîs " yôrdis pa les ratchons d' leus yerdîs...des pitcheus sins pupont d' no, des limeros a disfacer tos ses pus råde so l' nwer tablô del Viye.
Barakmints...bårbulés ...plouve...nive ...solea.
Pwin d' agaesse, brouyeye aiwe, cabolêye po des omes, des femes, des efants ravalés a pourceas.
Comint çk' on fwait po viker, a mitan moirt, tofer reguignî pås iys di moxhet des fiziks ?
Comint çk' on fwait po tni bon cwand on-z a do ploumzak a l' inveye so s' cazake, et k' al copete di ç' transe la, on-z est co dismagnî pas les pûs, trawé pa les boignes clås, eplåkî pa totes les cognes di mannestés k' on a, nozôtes, bén do må a mådjiner ?
Comint çk' on fwait po dmorer èn ome cwand on-z a divnou moens ki rén, ene cogne di ploumion pierdou dins ene contrumasse et k' on margougne a tote ecrasse ?
Comint çk' on fwait po n' nén crever so plaece cwand on-z est ene feme et k' on doet siervi les crouwelès inveyes d' ene pekêye di botchîs k' ont vos tinrès tchås a maniyance ?
Comint çk' on fwait po wårder ene espite d' enocince cwand on-z est èn efant, èn espwer codou a crexhance et k' on n' peze nén minme el pwès d' on foûsmint intre les crons doets des fåtcheus ?
Comint çk' on fwait ?
Cwand on-z a s' bodene ki groûle di fwin et k' on s' magnreut onk l' ôte po on hagnon d' pwin ?
Comint çk' on fwait ?
Cwand on-z a l' goyî a crahea et k' i gn a pus nén èn avalon ki claireye å fén fond du saeyea ?
Comint çk' on fwait cwand l' breyoe sûne, cwand l' schô d' no mame nos emacrale cwand, rapetaxhant ses plaijhis, el tchå pîle et péye après ses veyous-voltî.
Comint çk' on fwait ?
Comint çk' on fwait po n' nén toûner a sot cwand, ecrolé dins ls aclapantès broûs do dzespwer, on sint k' el niût va tchaire avou on brut d' lénçoû ?
Comint çk' il ont fwait po tni bon les cis k' on-z a rtrovés...des antomeyes, des schenes moudreyes a l' inveye, presses a sketer, des peas bîlêyes, costurêyes, hapeyes på feu d' leu mizerreye, des moirts vicants...schårdés, crapés, disbårtés pa l' sovni des djins d' leus djins...schoircîs po l' beaté do salon des madames, epweznés po l' plaijhi, gazés oudonbén cûts a cindes !
Des omes, des femes, des efants, des vicants, des pareys a nozôtes, des enocins k' ont passé mårtir...des meyes et des meyes, cobén ?
Des cis k' i gn a vôrént nos fé acroere ki tot çoula ça n' est ki del pitite istwere; k' i gn a nén d' cwè criyî Barabasse avou les miradors eyet les crematweres...
Les cis k' ont schapés a "ç' pitite istwire la" croeynut tofer å moude. Les djins d' leus djins, sins låtchî, racontnut et racontront l' barbareye ; les omes, les femes, les efants ramonçlés dins les colwers di l' infier; les femreyes raetcheyes pås tchminêyes...les cindes dispårdowes a målvåt, et dins les parks ås prijhnîs...les trôs, les begnons d' antomeyes, les soçons bernatîs disbårtés på brut des moirts erviersîs, tremelés po todi dins l' bougnou...des cints, des meyes...des enocins !
L' eure d' ådjourdu, l' airaedje ès regrigne...
L' istwere houke nos memweres a disgoviene.
C' est a nozôtes el toû di dmorer bén d' assene, al schoûte des bruts ki clatchnut dins l' påjhirté d' no vicåreye.
Ene zine di bounasreye ey on s' ertrovreut co rade dins l' froed ...pa çk' el moxhet, lu, ès leve todi pus timpe k' el djoû !
Danielle Trempont, divins: "Ene miyeye di mi", Pris del Cominålté Walonreye-Brussele, 2000.
Cwand dji ranxhnêye dins mes ridants, al cache di mes sovnis d' efant, mierseu å mitan do dalaedje, i gn a todi m' pitit vizaedje ki reye padzo on blanc tchapea. I gn a des vîs papîs. I gn a des setchès fleurs ki dispådnut pattavå m' cour ene venêye ki vént did drola,
ene venêye di djacaranda.
Cwand dins mes mwins drovowes å lådje, dji shû, tot åd dilong d' leus royes, l' atelêye des poennes et des arnåjhes, des djoyes et des bouneurs ki sont-st evoye, i gn a todi ene di mes asdjamblêyes ki m' lait ttafwaitmint disbårtêye, èn apas ki fwait rider dsu m' pea ene venêye ki vint did drola,
ene venêye di djacaranda.
Cwand l' veye m' apice pal gaye, k' mes pîs n' toutchnut pus tere, cwand l' plouve ki tchait a rlaye evoye al saiwe tos mes espwers, dji clawe les ouxhs, sere les finiesses. Dji cache å fén fond di m' pôve tiesse après on cwén eyu çki dji pôrè esse mi-minme et sins ratna afuteuse
d' ene venêye di djacaranda.
Cwand l' noer brouyård å dbout d' mes ans loyrè on crepe so mes iys scrans, e pinsant a m' riyåd soçon, el powete ki m' a prusté d' droci ene miete di s' tchanson, å momint d' fé m' derene bårtele, èm vi poirtrait d' tchås et d' oxheas, mi, dji vôreu k' on l' rafådlêye dins on lénçoû
coleur di djacaranda.
Danielle Trempont, divins: "Ene miyeye di mi", Pris del Cominålté Walonreye-Brussele, 2000.
(La même page en tenant compte, en partie, de l'accent de l'auteur, avec traduction française partielle) Modêye disfondowe avou ene miete di ratournaedje e francès.
