|
|
Bates di dvizes e walon. |
|
|
Bates di dvizes e walon. |
dierin rapontiaedje - last update: 2005-01-10.
Dressêye:
Bate di dvize sol forom "Toudi"
Li rfondou èn serè djamåy èm walon da mi, ni onk des ôtès redjons ! El ci ki dji dvizéve oubén djåzer avou mes grands-parints eyet dins l' rowe avou mes copins !
Mins s' i volnut aprinde on walon rmaxhî åzès djonnes dji n' so nén conte, mins ça n' serè djamåy el walon di leu grands-parints (paski les parints asteure nel djåznut pus). Ça serè on walon d' pus, mins dji n' so nén conte !
Alez ene boune djournêye a tertos ...
Candide 8.1 ... Vî Walon ki dmeure avou s' walon a lu disk' al fén d' ses djoûs ...
Signé: Candide.
Gilliard et les djins del SLLW n' ont motoit nén toirt cwand c' est k' i dmandèt a des djins kinoxhous do fé ene foice po n' nén cpiter l' walon, la k' il ont l' moyén di s' fé aidî pa des sincieusès djins, mins i sont bén trop deurs avou ls ôtes et i rovièt ki les tins ont candjî.
Nos n' estans pus i n a on sieke cwand dvins les viyaedjes et les oujhenes tot l' monde djåzéve walon. On aprindeut li walon avou ses djins et on djåzéve li ci di s' viyaedje.
Les tins ont candji. Les djins ont bagué, il ont studyî, il ont maryî des djins des ôtès coines do payis. Si bén ki, po l' djoû d' ouy, bén sovint cwand des Walons djåzèt eshonne, i s' compurdèt mins i n' djåzèt nén totafwait parey. On djåze puvite on "cmaxhî" walon. C' est ci-la k' etindrè on djonne ki n' a nén stî aclevé e walon.
Et kimint fåreut i aprinde a djåzer d' adrame? On l' aprind nén dvins les scoles, on n' el schoûte nén al radio, on n' el voet nén al televuzion. Et s' i fåt cori a Lidje ou a Nameur po shuve les cours !
Et cwè dire d' onk come mi k' est ashiou li cou inte deus tcheyires ? Kimint m' fåt i scrire ? Alez ! Å batch, sins tchicter ! L' ôrtografeye da Feller, ki s' voleut fonetike esteut motoit co boune e l' an 1900, cwand i n' aveut waire d' éndjoles po mete e boesse li lingaedje, mins asteure ?
Avou tot çou k' on-z a come documints sonores, ni sereut i nén tins do normålijhî nosse manire do scrire? C' est ki, al copete do martchî, cwand c' est k' i lét e Feller, l' aprindeu n' est nén co capåbe do prononcer d' adrame.
Adon-pwis, ki fwait ele li SLLW po disfinde li walon divins les scoles et les medias ?
Siné Jean Pierre Dumont.
D' acoird, dji n' so nén fel e rfondou mins i fårè k' dji m' î mete...
El medcene Gilliard riskêye di touwer l' walon, paski les "wallons veritables" vikèt trop lonmint...
C' est m' grand-mere, vinowe å monde e 1896 ki n' divizéve kel walon ki m' a aprin l' grammaire et l' motlî do walon. Po William Dunker, i fwait mia k' Bob Dechamp ki prezintéve ses tchansons e francès tot fjhant croere ki c' esteut do walon.
William Dunker forcoridje [fait des hypercorrectismes] sins l' sawè. El seule biestreye, c' est l' rok do Braibant walon (mwaisse modêye). Il åreut dvou dmander ene espale po s' deure tiesse....
Po ds ôtes, trop d' walon, ça fwait mwais djinre... Mins on rdjåze ebreu en Israyel...
Gråce a Candide, Djozewal, Polafio, etc.... di fé pawou åzes ratatchisses, Couthon et Sonia so l' forom di Todi.
(FORME NOBLE SUPRADIALECTALE... elitisse, vos avoz di elitisse)
End a k' ont ont må leu panse ki c' est on mitan d' Boxhe et d' Tchitcholyin (avou on parolî miyopate e tcheyire a rôletes) ki disfinda l' mia l' walon dins les medias belgo bedjes ostant RTBF ki RTLTVI avou leus patwès a zels nén a yeuss... eyet d' pus ki wangnèt ene masse di cwårs el Sabam...
André Gauditiaubois, oteur walon & parolî da William Dunker.
