|
|
Les scoles da Djihinne. 4inme anêye |
|
|
|
Les scoles da Djihinne. 4inme anêye |
|
Initiation au Wallon (Normalisé) 4ème année (10 - 11 ans).
Sicoles di (Rfondou) Walon po les aprindisses di 4inme anêye.
Leçon 82: Les points cardinaux et les vents.
Cwatru-vint-deujhinme luçon.
Les cwate costés del Daegn et les cwate vints.
Li solea s' leve å Levant (on dit eto : a l' Ess).
A nonne, il est metou a Nonne (on dit eto : å Sud).
Al nute, i s' coûtche å Coûtchant (on dit eto : a l' Ouwess).
Li solea n' est måy metou a Bijhe (on dit eto : å Nôr).
So ene mape, Bijhe est metou å dzeu, Nonne å dzo, li Levant a droete, li Coûtchant a hintche.
Li vint ki vént d' Bijhe si lome vint d' Bijhe, u, pus biesmint : li bijhe. On dit k' i vént do Trô al Bijhe.
Li vint ki vént di Bijhe å Levant (on dit eto : Nôr-Ess) est co pus froed : on l' lome li hôte bijhe.
L' air ki vént di Bijhe å Coûtchant (on dit eto : Nôr-Ouwess, u Schoice) est froede et crowe : on l' lome li schoice-vint. Do schoice -vint, on dit k' il est télmint coixhant k' i pôreut shcoircî on vea, et l' lomer eto schoice-vea.
L' air ki vént di Nonne å Levant (on dit eto : Sud-Ess) est eto froede tins l' l' ivier, mins elle est foirt doûce tins d' l' esté, et elle n' amoenne pont d' plouve : on l' lome vint d' Lorinne.
L' air ki vént di Nonne å Coûtchant (on dit eto : Sud-Ouwess) amoenne todi del plouve : on l' lome vint d' France.
Po les scoleus.
Egzercice.
So ene mape del Walonreye, rilever les veyes ki shuvèt :
Måtche-el-Fåmene, Cînè, Lidje, Vizé, Måmdey, Årlon, Djivet, Bastogne, Nivele, El Louvire, Nameur, Djiblou, Djodogne, Wåve, Mont, Tournai, Tchålerwè, Flipveye, Couvén, Chimai.
1. respondoz ås kesses ciddé padzo :avou "a Bijhe, a Nonne, å Levant, å Coûtchant".
Vizé est metou ……………………..… di Lidje.
Nameur est metou ……………………..… di Djiblou.
Tchålerwè est metou ……………………..… di Nameur.
Bastogne est metou ……………………..… di Måtche.
Djodogne est metou ……………………..… di Wåve.
Årlon est metou ……………………..… di Lidje.
Flipveye est metou ……………………..… Tchålerwè.
Chimai est metou ……………………..… di Djivet.
Pådje moennrece del cwatrinme anêye.
