Waals leren : van engels tot waals en nederlands

Learning walloon and dutch from english

  Aprinde li rfondou flamind eyet li rfondou walon a pårti d' l' inglès.

Waals leren: van engels tot waals en nederlands

Menu:

De eerste twee lessen waren voorbereid vanaf een siet om nederlands on line te leren. De andere lessen volgen enkelen van mijn school moeilijkheden in engels, en hun verklaringen in het waals, en dan in het nederlands.

Een bemerking: Er is geen verschil, in het waals, tussen "Goedemorgen !" en "Goedemiddag !". "Diè-wåde" is juist een oude vorm van "Bondjoû !"

Bemerkingen

1. mannelijk en vrouwelijk:

Dji so bén binåjhe ki vs estoz rivnou: mannelijk; ... rivnowe: vrouwelijk.

A ! binamêye ! : vrouwelijk. ... A ! binamé !: mannelijk.

2. beschaafde vorm. De zinnen met "you" in het engels werden met "je" in het nederlands vertaald. Waals is niet zeer tevreden met de vriendelijke vorm "je". Tot nu toe is de beschaafde vorm "vos" beter gevoeld.

Alleen tussen grote vrienden, kunnen we de volgende vormen met "je" horen:

Dji so bén binåjhe ki t' es rivnou / Dj' a tant yeu l' tins long après twè. / Dji t' vôreu rabressî pattavå. / Eyou ass sitî ? Ti pou dju kécfeye houkî ? / Dji t' voe voltî come mes deus iys.

 Naar onze op-lijn magazien l' Aberteke.

Terug naar de "Algemeen Beschaafd Waals" menu.

Aanderen web-pagina's om Algemeen Beschaafd Waals te leren.

Learning walloon and dutch from english.

Menu:

Aprinde li rfondou flamind eyet li rfondou walon a pårti d' l' inglès.

Dressêye:

Cisse pådje chal a stî cmincêye a pårti d' ene waibe po-z aprinde li rfondou flamind, avou eto les cåzaedjes so les fyis. Les lçons d' après ont stî fwaites por mi mî etinde mî sacwantès piceures di l' inglès, tot les ratournant e walon, pu e neyerlindès.

A rilver: Gn a nole diferince, e walon, inte li djhaedje di "bondjoû" di l' åmatén eyet d' l' après-nonne. "Diè-wåde" est tot bounmint ene viye fôme di "Bondjoû !"

1. Omrin et femrin.

Dji so bén binåjhe ki vs estoz rivnou: po èn ome; ... rivnowe: po ene feme.

A ! binamêye ! : po ene feme. ... A ! binamé !: po èn ome.

2. Atouwer e walon ?

Totes les fråzes avou "you" e l' inglès ont stî ratournêyes avou l' atouwmint "je" e rfondou flamind. Li rfondou walon si sieve pus voltî di l' "ognesse fôme", "vos". Al fôme inte grand soçons, vos årîz:

Dji so bén binåjhe ki t' es rivnou / Dj' a tant yeu l' tins long après twè. / Dji t' vôreu rabressî pattavå. / Eyou ass sitî ? Ti pou dju kécfeye houkî ? / Dji t' voe voltî come mes deus iy.

A rilver: Nos n' avans prin ki les piceures les pus tipikes do walon; gn a eto des manires di dire calkêyes do francès, u des ôtes pus pezantes. Metans:

something: kéke tchoi (Disfondowe: kéke tchôze), F. quelque chose.

anything (sinse 3), anybody (sinse 3), anywhere: nepoite cwè, nepoite kî, nepoite eyou (edou) (Disfondowes : n'impôrtu, n'impoûrtè cwè, kî, èyou), F. n'importe quoi, qui, où.

something else, kéke tchoi d' ôte (Disfondowe: kéke tchôze d' ôte), F. quelque chose d'autre; ene sacwè d' ôte, ene ôte sacwè.

somebody else: kéconk d' ôte (Disfondowes : kékin, kékun d'ôte); ene ôte sakî, ene sakî d'ôte.

 Hay ervoye so l' Aberteke.

 Eviè l' pådje moennrece do rfondou walon.

Ôtès pådjes po-z aprinde li rfondou walon.

Standard English

Rifondou walon

Algemeen Nederlands

Hello, I am Edward Mahin

A ! Mi, c' est Douwård Mahin

Hallo, Ik ben Edward Mahin

Who are you ?

Et vos, kî k' c' est ?

Wie bent U ?

Good morning !

Bondjoû !

Goedemorgen !

Good afternoon !

Diè-wåde !

Goedemiddag !

Good evening !

Bounute !

Goedenavond !

I'm happy that you are back

Dji so bén binåjhe ki vs estoz rivnou

Ik ben blij dat je weer terug bent

Did you have a good time ?

Vos av' bén plai ?

Heb je het leuk gehad ?

I hope to see you again

Dji m' rafeye di vos rvey bénrade

Ik hoop je gauw weer te zien

Hello my love.

A ! binamêye !

Hallo mijn lief

I missed you so much

Dj' a tant yeu l' tins long après vos

Ik miste je zo erg

I want to kiss you all over

Dji vs vôreu rabressî pattavå

Ik wil je overal kussen

I want to marry you

Dji m' vôreu maryî avou vos

Ik wil met je trouwen

Where did you go ?

Eyou (wice) avoz stî ?

Waar ben je geweest ?

How is the trip ?

Comint k' ça va, li ptit voyaedje ?

Hoe is de reis ?

I'm so bored...

Çou k' dji m' les pele...

Ik verveel mij zo...

Thank you

Gråces

Dank je

Can I call you sometime ?

Vos pou dju kécfeye houkî ?

Kan ik je eens bellen ?

I love you very much !

Dji vs voe voltî come mes deus iys

Ik hou erg veel van je !

A rilver:

Standard English

Rifondou walon

Algemeen Nederlands

something

I want to buy something in that supermarket.

ene sacwè, åk.

Dji vôreu bén aler atchter åk (ene sacwè) dins ç' grand botike la.

iets

Ik wil iets in die supermarkt gaan kopen.

anything

1.I don't have anything in my poket.

2. Do you have anything for me ?

 

3a. What do want to eat for dinner: rice, potatoes, or french frites ? - Anything !

 

 

3b. Anything you decide on the subject, for me, it is OK.

1. rén

Dji n' a rén e m' potche (e m' taxhe).

2. ene sacwè, åk

Vs avoz åk (ene sacwè) por mi ?

3a. tolminme cwè; ene sôre u l' ôte

Cwè vôrîz po mareder (po dinner), do ri, des crompires (des canadas) u des fritches ? - Tolminme cwè (ene sôre u l' ôte) !

3b. tot cwè ki

Tot cwè ki vs decidroz sol cayet, por mi, i va.

1. niets,

Ik heb niets met mij.

2. iets

Heb je iets voor mij ?

3a & b. om het even wat

3a. Wat wil je vanmiddag eten, rijs, aardappelen of frieten ? - om het even wat.

 

3b. Om het even wat U beslist over het onderwerp, voor mij, is het OK.

 

 

nothing

What are you doing here ? - Nothing

rén

Cwè fwaiss cial ? - Rén !

niets

Wat doe je hier ? Niets !

everything

I buy everything !

totafwait, tot

Dj' atchete totafwait (tot) !

alles

Ik koop alles !

somebody (someone)

There is someone (somebody) in the kitchen.

ene sakî, kéconk, onk

I gn a ene sakî (kéconk onk) dins l' coujhene.

 iemand

Er is iemand in de keuken !

anybody (anyone)

1. I don't want anybody with me.

 

2. Is there anyone (anybody) here ?

3a. Who do you want to help you, Yvonne, Careen or Magaly ? - Anyone.

 

3b. I will accept anybody you want.

1. nolu, nouk

Dji n' vou nolu avou mi.

2. kéconk, ene sakî

2. Gn a-t i kéconk (ene sakî) ciddé ?

3a. tolminme kî

3a. Kî vloz come aidante Ivone, Carene u Magali ? - Tolminme kî !

3b. tot kî ki

3b. Dji prindrè tot kî ki vs vôroz.

1. niemand

1. Ik wil niemand met me mee.

2. iemand

2. Is er iemand hier ?

3a. om het even wie

Wie heb je graag om je te helpen: Yvonne, Karien of Magaly ? - Om het even wie !

3b. iedereen

3. Ik neem iedereen u wilt aan.

nobody (no one)

Nobody (no one) wants to come with me.

nolu, nouk

Gn a nolu (nouk) ki vout vni avou mi

 1. niemand

Niemand will met me meekomen.

everybody (everyone)

Everybody (everyone) was happy with the party.

les djins ... tertos (tolmonde)

Les djins estént tertos binåjhes del pitite fiesse (tolmonde esteut contint del pitite fiesse).

iedereen

Iedereen was tevreden met de feest.

 

 

 

somewhere

Sidi Smaïl is somewhere between El Jadida and Marrakech.

ene sadju, ene sawice, kéke pårt

Sidi Smail est kéke pårt (ene sawice, ene sadju) inte El Jadida et Marrakech.

ergens

Sidi Smaïl ligt ergens tussen El Jadida en Marrakech.

anywhere

1. I don' see your guy anywhere.

2. Did you see ice-cream anywhere ?

3. He follows her, anywhere she goes

1. nole pårt (nene pårt)

1. Dji n' voe vosse couz nole pårt.

2. ene sadju, ene sawice, kéke pårt

2. Av' veyou des crinmes al glaece ene sadju ?

3. tot wice (la, dou) ki

El shût, tot la k' ele va (tot wice k' ele va, tot dou k' ele va).

1. nergens

1. Ik zie nergens uw jongen.

2. ergens

Heb je ijsroom ergens gezien ?

3. in iedere plaats (?)

3. Hij volgt haar in iedere plaats.

nowhere

Where do you want to go this afternoon ? - Nowhere !

nole pårt

Wice vloz nd aler, del vesprêye ? Nole pårt !

nergens

Waar wilt u deze namiddag gaan ? Nergens.

everywhere (all over)

1. They were old papers and garbage everywhere (all over).

2. I work with daddy, with mammy, with onky, I am everywhere.

1. pattavå (totavå)

Gn aveut des vîs papîs et des mannestés pattavå (totavå).

2. tocosté (di tos les costés)

2. Dji boute avou l' pé, avou l' mé, avou l' mononke; dji so tocosté (dji so d' tos les costés).

overal

1. Er waren oude papieren en vuilnissen overal.

2. Ik werk met vader, met moeder, met mijn oom; ik ben overal;

something else

Policemen thought I had hashish in my rucksack but it was something else.

ôte tchoi

Les policîs tuzént k' dj' aveu do hachich dins m' saetch-å-dos, mins c' esteut ôte tchoi.

iets anders

De politie-agenten dachten dat ik hashish in mijn rugzak had, maar het was iets anders.

anything else

1. I am not looking for anything else.

2. The teacher let me answer (it was all wrong), then he asked, joking: anything else ?

3. I don't like this job in the kitchens, but I would do anything else.

1. ôte tchoi

1. Dji n' cwire nén après ôte tchoi.

2. Li prof m' a leyî dire mi vea (c' esteut tot fås), pu il a dmandé, balteu: co ôte tchoi ?

3. tolminme cwè d' ôte.

Dji n' inme nén cisse bouye la dins les coujhenes, mins dji freu tolminme cwè d' ôte.

1. niets anders

1. Ik zoek niets anders.

2. iets anders

The leraar liet me antwoorden (alles was vals); dan hij vroeg: nog iets anders ?

nothing else

I want the money and nothing else.

rén d' ôte

Dji vou vos cwårs et rén d' ôte.

niets anders

Ik wil uw geld, en niets anders.

everything else

 

 

somebody (someone) else

I love someone (somebody) else

èn (ene) ôte

Dj' end inme ene ôte (dji voe voltî èn ôte).

iemand anders

Ik houd van iemand anders.

anybody (anyone) else

1. I wouldn't go with anybody (anyone) else.

2. Do you want anybody else going with you ?

3. I don't want that crazy guy working with me, but anybody else is welcome !

1 & 2. èn (ene) ôte; ene ôte sakî.

1. Dji n' ireu nén avou èn ôte.

2. Vloz ene ôte ôte sakî po ndaler avou vos ?

3. tot kî (tolminme kî) d' ôte

3. Dji n' vou nén ç' grand zozot la po bouter avou mi, mins tot kî d' ôte serè l' bénvnou.

1 & 2. iemand anders

1. Ik zou niet met iemand anders gaan.

2.

nobody (no one) else

I would go with no one else.

nol(e) ôte

Dji n' ireu avou nol ôte.

niemand anders

Ik zou met niemand anders gaan.

everybody (everyone) else.

The driver of the crushed car may stay here; everybody else has to leave.

tos les ôtes.

Li moenneu di l' oto k' a stî rployeye pout dmorer; tos les ôtes divèt nd aler.

 

somewhere else

I want to go somewhere else.

ôte pårt

Dji vôreu bén ndaler ôte pårt.

ergens anders

Ik will ergens anders gaan.

anywhere else

1. Do you like to stay in Walidiya ? - Sure ! I wouldn't go anywhere else.

2. Would you like to go anywhere else ?

 

 

3. You don't like to stay in Brussels, but where would you like to go ? - Anywhere else.

1. e nole ôte plaece

1. Vos plaijhoz vs bén a Walidiya ? Seur ! Dji n' vôreu ndaler e nole ôte plaece.

2. ôte pårt

Vôrîz ndaler ôte pårt ?

3. e tolminme kéne ôte plaece

Vos n' vloz nén dmorer a Brussele, mins wice vôrîz bén ndaler ? - e tolminme kéne ôte plaece !

1. nergens anders

1. Heb je het leuk in Walidiya ? Natuurlijk ! Ik wou nergens anders gaan.

2.ergens anders

Wil je ergens anders gaan ?

nowhere else

I agree for a rendez-vous in the park, but nowhere else.

e nole ôte plaece

Dji vou bén on radjoû dins l' pair, mins e nole ôte plaece.

nergens anders

Ik ga akkoord voor een rendez-vous in de park, maar nergens anders.

everywhere else

There was a small light inside the car, but it was dark everywhere else.

e totes les ôtès plaeces, totåtoû

Gn aveut ene pitite loumrote dins l' oto ådvins, mins i fjheut noer e totes les ôtès plaeces (totåtoû).