Li Bone Novele
da
Nosse Signeur Djezus-Cri
sorlon Sint Matî
1
Li lignaedje da Djezus
1 Vola l' lignaedje da Djezus-Cri, k' est l' fi da Dåvid, k' est l' fi da Abraham. 2 Abraham fourit l' pere da Isaac, Isaac li pere da Djåcob, Djåcob li pere da Djuda et d' ses frés, 3 Djuda, avou s' feme Tamar, li pere da Farès et da Zara, Farès li pere da Esrom, Esrom li pere da Aram, 4 Aram li pere da Aminadab, Aminadab li pere da Naasone, Naasone lu pere da Salmone, 5 Salmone, avou s' feme Rahab, li pere da Booz, Booz avou s' feme Ruth, li pere da Obed, Obed li pere da Jèssé, 6 Jèssé li pere da Dåvid, ki fourit rwè.
Dåvid, avou l' feme da Ourie, fourit l' pere da Salomon, 7 Salomon li pere da Roboam, Roboam li pere da Abia, Abia li pere da Asa, 8 Asa lu pere da Josafate, Josafate li pere da Joram, Joram li pere da Ozias, 9 Ozias li pere da Joatam, Joatam li pere da Akaz, Akaz li pere da Ezekias, 10 Ezechias li pere da Manassès, Manassès li pere da Amon, Amon li pere da Josias, 11 Josias li pere da Jékonias et d' ses frés, å tins del depôrtåcion a Babilone.
12 Après l' depôrtåcion a Babilone, Jékonias fourit l' pere da Salatiel, Salatiel li pere da Zorobabel, 13 Zorobabel li pere da Abiud, Abiud li pere da Eliakim, Eliakim li pere da Azor, 14 Azor li pere da Sadok, Sadok li pere da Akim, Akim li pere da Eliud, 15 Eliud li pere da Eléazar, Eléazar li pere da Matane, Matane li pere da Djåcob, 16 Djåcob lu pere da Djôzef, l' ome da Mareye, ki fourit l' mame da Djezus, li ci k' on lome li Crisse.
17 Insi, da Abraham djusk' a Dåvid, nos avans catoize djeneråcions; di Dåvid disk' al depôrtåcion a Babilone, catoize djeneråcions; et del depôrtåcion a Babilone djusk' å Crisse, catoize djeneråcions.
Djezus vént å monde
18 Vola kimint k' Djezus a vnou å monde.
Si mame Mareye esteut prometowe a Djôzef. Divant k' i n' fouxhént eshonne, i s' fijha ki Mareye rawårdéve èn efant, ki l' Sint-Esprit lyi aveut dné. 19 Djôzef, ki esteut èn ome djusse, nel voléve nén denoncî. I decida adon d' el revoyî sins brut. 20 I rtuzéve a çoula, cwand ene andje do Signeur lyi aparexha en on sondje et lyi djha : "Djôzef, n' åyoz nén sogne di prinde vosse feme Mareye avou vos. L' efant k' ele poite vént do Sint-Esprit; 21 ele metrè å monde on fi, et vs lyi dinroz l' no di Djezus (çou ki vout dire : "li Signeur såve"), paski c' est lu ki såvrè s' peupe di tos ses petchîs". 22 Tot çoula si fjha po k' fouxhe acompli çou ki l' Signeur a dit pa l' vwès do profete : 23 "Vola k' ene viedje poitrè èn efant et metrè å monde on fi, k' on lomrè 'Emmanuel', çou ki vout dire : li bon Diu est avou nozôtes. 24 Cwand Djôzef si rleva, i fjha come l' andje lyi aveut dit, i purda s' feme e s' måjhon. 25 I s' wårda erî d' leye. Ele meta si efant å monde, et lyi dna l' no d' Djezus.
2
1 Djezus vna å monde a Betleyem, e payis d' Djuda, do tins do rwè Herôde. Vola ki des Mådjes, ki vnént do Levant, arivît a Djeruzalem. 2 I dmandît : "Li Rwè des Djwifs, ki vént di vni å monde, wice est i ? Dj' avans veyou si lever si stoele, et dj' estans vnou po l' adôrer". 3 Cwand il oya çoula, li rwè Herôde endè fourit tourminté, et tot Djeruzalem avou lu. 4 I houca tos les mwaisses des priyesses et tos les scribes, po lzî dmander la ki l' Messeye diveut vni å monde. 5 I lyi respondît : "A Betleyem, el Djudêye. Vola çou ki l' Profete a scrît :
6 "Vos, Betleyem, e payis d' Djuda,
vos n' estoz surmint nén li dierinne des veyes di Djuda.
C' est d' vos ki vénrè l' Mwaisse ki moennrè Israyel mi peupe".
7 Herôde houca adon les Mådjes e catchete. I les kestiona comifåt, po saveur a ké moumint li stoele elzî aveut aparexhou. 8 Adon, i les evoya a Betleyem, tot djhant : "Alez, et s' cweroz d' adroet tot çou k' end est di cist efant. Come çoula, mi avou, dji l' irè adôrer.
9 Cwand il ourît oyou li rwè, i ndalît. Et vola k' li stoele k' il avént veyou å Levant, esteut dvant zels. Ele s' aresta dizeu l' plaece la k' l' efant esteut. 10 Cwand i veyît li stoele, i fourît tot contins. 11 I moussît adon el måjhon, et trovît l' efant avou s' mame. I toumît a djnos, et l' adôrît. I drovît leus scrineas, et lyi prezintît leus bistokes, di l' ôr, di l' incins et del mire. 12 Pus tård, i fourît prevnous en on sondje k' i n' ripassaxhît nén pa mon Herôde. I ndè ralît donk e leu payis pa ene ôte voye.
Djezus e l' Edjipe
13 Cwand i fourît evoye, l' andje do Signeur aparexha a Djôzef tins k' i doirmeut, po lyi dire : "Levez vs et s' purdoz l' efant et s' mame, såvez vs e l' Edjipe. Dimanez î sk' a tant ki dji vs el dijhe. Ca Herôde va rcweri l' efant po l' touwer". 14 Adon, Djôzef si leva, purda, del nute, l' efant avou s' mame, et s' såva e l' Edjipe. 15 Il î dmana disk' al moirt da Herôde. C' est insi ki fourit acompli çou ki l' Signeur aveut dit pa l' vwès do profete : "Dj' a rhoukî m' fi foû d' l' Edjipe".
= = = = = =16 Adon, cwand i veya k' il aveut stou djondou, Herôde si måvla, i ndè fourit tot dmantché. Il evoya ses sôdårds et fjha touwer tos les efants ki n' avént nén co deus ans, a Betleyem et avå l' payis k' est tot åtoû. C' esteut l' ådje ki les mådjes lyi avént dit. 17 Insi fourit fwait çou ki l' profete Jérémie aveut dit :
18 Ene vwès s' a fwait ôre divins Rama,
des pleurs et bråmint des cris :
c' est Rachel ki plore ses efants,
ele ni vout nén esse consolêye, ca i n' sont pus.
Li rtoû d' Edjipe
19 Après l' moirt da Herôde, l' andje do Signeur apareta e l' Edjipe, a Djôzef, tins k' i doirméve, 20 et lyi djha : "Levez vs, purdoz l' efant et s' mame, et s' endè ralez vs e payis d' Israyel. Les cis k' endè vlént al veye di l' efant sont moirts". 21 Adon, i s' leva, purda l' efant et s' mame, et ndè rala e payis d' Israyel. 22 Mins cwand il apurda k' Archelaüs esteut rwè e l' plaece da s' pere, il ourit sogne d' aler la. Prevnou e-n on sondje, i si rtira el Galilêye. 3 Il ala dmani e-n ene veye k' on loméve Nazareth. C' esteut çou k' les profetes avént dit " on l' lomrè l' ome di Nazareth".
3
Ces djoûs la, Djhan li Batisse ataca a pretchî e dezert del Djudêye. 2 "Fijhoz penitince, dijhéve-t i, ca li Royåme do cir est tot près". 3 C' est lu ki l' profete Izayie aveut anoncî, cwand i djhéve :
Ene vwès si fwait ôre e dezert :
Apontyîz l' voye do Signeur,
ridressîz les pazeas po la k' i doet vni !"
4 Djhan poirtéve on mousmint fwait avou des poyaedjes di chamo, et ene cingue di cur so les rins. I n' magnîve ki des coks d' awousse et del låme di såvadjès moxhes. 5 Les djins d' Djeruzalem, di tote li Djudêye et do payis do Djordin li vnént trover, 6 et si fjhént batijhî d' lu e Djordin, po ricnoxhe leus petchîs.
7 Cwand c' est k' i veyéve des farizyins et des saduceyins, k' i vnént, leus bråmint, po rçure si bateme, i lzî djhéve : "les viperes ki vs estoz, kî c' est ki vs a mostré a vs såver divant l' colere ki va vni ? 8 Insi, riwoeyoz vs po d' bon, 9 et s' n' alez nén dire e vos-minmes : "Abraham est nosse pere". Dji vs el di : li bon Diu est capåbe di fé moussî foû d' ces pires la des efants a Abraham. 10 Li cognêye est ddja al raecinêye des åbes : l' åbe ki n' dene nén des bons frutaedjes, serè bouxhî djus et tapé e feu. 11 Por mi, dji vs batijhe e l' aiwe po fé penitince; li ci ki vénrè après mi, est pus foirt ki mi; dji n' so nén ddja digne di poirter ses solés. Lu i vs batijhrè e Sint-Esprit et e feu. 12 I tént l' raidje e ses mains, i rneteyrè s' batire, metrè l' grin e s' gurnî, li bale i l' broûlrè e-n on feu ki n' si distindrè nén".
Djezus s' fwait batijhî
13 Adon, Djezus cwita l' Galilêye et ariva la k' Djhan esteut, djondant do Djordin, po s' fé batijhî d' lu. 14 Djhan el voléve espaitchî : "C' est mi, djhéve-t i, ki doet esse batijhî d' vos, et c' est vos ki m' vinoz trover ?" 15 Mins Djezus responda : "Leyîz m' fé; c' est insi ki nos dvans fé tot çou k' est djusse". Djhan, adon, el leya fé. 16 Cwand Djezus fourit batijhî, et k' i rmonta foû d' l' aiwe, vola ki l' cir s' drova, et k' i veya l' Esprit do bon Diu ki dschindéve come on colon å dzeur di lu. 17 Ene vwès si fjha ôre do cir, ki djhéve : "C' est lu m' Fi ki dj' voe voltî, c' est dvins lu ki dj' a metou tot m' cour".
4
1 Adon, l' Esprit mina Djezus e dezert, la ki l' diale el divéve sayî. 2 Après k' il ourit fwait djune cwarante djoûs et cwarante nutes å long, Djezus ourit fwim. 3 Li diale s' avança adon adlé lu, et lyi djha : "Si vs estoz l' Fi do bon Diu, dijhoz k' ces pires la divnexhe des pans". 4 I lyi responda : "Il est scrît : Ci n' est nén seulemint d' pan ki l' ome vike, mins di tote parole ki mousse foû del boke do bon Diu". 5. Li diale l' emina adon el Sinte Veye, a Djeruzalem, al copete do Timpe, 6 I lyi djha : "Si vs estoz l' Fi do bon Diu, tapez vs e-n avalêye, pusk' il est scrît : "Por vos, i cmandrè a ses andjes di vs poirter e leus mwins, di sogne ki vosse pî ni gordêye ene pire". 7 Mins Djezus lyi ridjha : "Il est scrît avou : Vos n' sayroz nén l' bon Diu, vosse Signeur". 8 E co on côp, li diale el mina al copete d' on tier très hôt et lyi mostra tos les royåmes do monde, avou totes leus glweres. 9 "Tot çoula, lyi djha-t i, dji vs el dinrè, si vos toumez a djnos dvant mi po m' adôrer". 10 Adon Djezus lyi ridjha : " Erî d' mi, Satan ! Ca il est scrît : "C' est dvant l' Signeur li bon Diu ki vos m' metroz a djnos, et ci n' est k' lu tot seu ki vs adôrroz". 11 Adon, l' diale el cwita, et les andjes el vinît trover po l' siervi.
Djezus atake a anoncer li bone Novele
12 Cwand Djezus apurda k' Djhan aveut stou aresté, i si rtira el Galilêye. I cwita Nazareth et ala dmani a Cafarnaom djondant del mer, 14 e payis d' Zabulon et d' Nèftali, po-z acompli çou ki l' profete Isayîe aveut dit :
15 Payis d' Zabulon et payis d' Nèftali,
k' est sol voye del mer, payis k' est houte do Djordin,
el Galilêye des payins,
16 li peupe k' esteut el sipexheur
a veyou vni ene grande loumire;
so les djins ki dmanént e payis d' l' ombe et del moirt,
li loumire s' a levé.
17 A pårti di ç' moumint la, Djezus ataca a pretchî et a dire : "Fijhoz penitince; li royåme do cir est tot près".
Djezus houke les prumîs dicipes
12 Djezus rotéve do long del mer di Galilêye, cwand i veya deus frés, Simon, k' on lome co Pire, et s' fré André. Il estént a taper leus filets el mer, ca c' esteut des pexheus. 19 I lzî djha : Vinoz avou mi, dji frè d' vos des pexheus d' omes". 20 So l' côp minme, i leyît la leus filets et s' metît a l' shure. 21 Pus lon, i veya deus ôtes frés, Djåke, li fi da Zébédé et s' fré Djhan. Il estént e batea avou leu popa Zébédé, a radjuster leus filets. I les houca avou. 22 Tot droet, i leyît la li batea et leu popa, et l' shujhît.
Les djins acorèt åtoû d' Djezus
23 Djezus aléve tot avå l' Galilêye. Il acsegnive e leus sinagogues, pretchive li Bone Novele do Royåme, et rwerixhéve totes les maladeyes et tos les mehins d' åzès djins. 24 On djåzéve di lu tot avå l' Sireye. On lyi aminéve tos les må-poirtants, les cis k' avént des maladeyes et des mehins di totes les sôres, les cis ki les demons tnént, et les cis ki toumént do hôt må et les paralijhîs : i les schapéve tertos. 25 Bråmint des djins el shujhént, ki vnént del Galilêye, del Décapole, di Djeruzalem, del Djudêye et do payis k' est houte do Djordin.
5
Li pretche fwait al copete do tier
Li vraiye djustice
1 Cwand Djezus veya totes les djins kel shujhént, i monta e-n amont do tier. I s' ashia, et ses dicipes vinît djondant d' lu. 2 Adon, i drova l' boke et ataca a ls acsegnî. I djhéve :
3 "Ureus les cis k' ont on cour di pôve, li Royåme do cir est da zels.
4 Ureus les cis k' sont-st e doû, i seront consolés.
5 Ureus les omes di påye, li tere serè da zels.
6 Ureus les cis k' ont fwim et soe del djustice, il åront tot leu binåjhe.
7 Ureus les cis k' savèt pårdoner, i seront pårdonés.
8 Ureus les cis k' ont l' cour peur, i vieront l' bon Diu.
9 Ureus les cis k' ovrèt a mete li påye, on les lomrè les fis då bon Diu.
10 Ureus les cis k' on persecutêye a cåze del djustice, li Royåme do cir est por zels.
11 Ureus seroz vs cwand on vs disdjåzrè, k' on vs kitchesrè, et k' on dirè fåsmint tote sôres di mås so vosse conte, a cåze di mi; 12 rafiyîz vs adon, soeyoz tot plins d' djoye, ca vosse recompinse e cir serè grande. C' est bén insi k' on-z a persecuté les profetes k' estént dvant vos.
Li sé del tere et l' loumire do monde
13 Vos estoz l' sé del tere. Si l' sé est divnou wape, avou cwè salrè-t on ? I n' est pus bon k' a esse tapé evoye, et esse kitriplé des djins. 14 Vos estoz l' loumire do monde. Ene veye ni pout esse catcheye, cwand on l' a basti al copete d' ene hôteur. 15 On n' esprind nén ene lampe, po l' aler catchî pa dzo on meube, mins on l' mete so on trepî, po k' ele lujhe po tos les cis k' sont el måjhon. 16 Insi, vosse loumire doet lure po tos les omes, ki tot l' monde voexhe çou k' vos fjhoz d' bén, et k' i ndè rindexhe glwere a vosse Pere, k' est e cir.
I fåt k' li Lwè soexhe acompleye.
17 Ni pinsez nén ki dj' so vnou po distrure li Lwè ou les profetes; dji n' so nén vnou po l' distrure, mins po l' acompli. 18 Vraiymint, dji vs el di, divant ki l' cir et l' tere ni passexhe, nén ene lete, nén ene virgule ni serè rtirêye del Lwè, ca tant ki totafwait soexhe metou clair. 19 Donk, li ci ki lairè toumer on seu des pus ptits cmandmints, et ki acsegnrè ls ôtes a ndè fé ostant, serè conté come li pus ptit e Royåme do cir; mins l' ci k' les årè shû et k' les årè acsegnî, serè conté come grand e Royåme do cir.
20 Dji vs el di : si vosse djustice n' est nén pus grande ki l' cisse d' åzès scribes et d' åzès farizyins, vos n' interroz nén e Royåme do cir.
I fåt savou fé l' påye
21 Vos av' oyou k' on-z a dit dvins l' tins : "Vos n' touwroz nén; li ci k' årè touwé, serè djudjî". 22 Mi dji vs di : li ci ki s' årè måvlé so s' fré, serè djudjî; li ci k' årè loumé s' fré "biesse", serè djudjî. Li ci k' årè loumé s' fré "traite", serè codåné a l' infier. 23 Puski c' est insi, si vos vloz prezinter voste ofrande so l' åté, et k' la vos vs risovnoz ki vosse fré a ene sacwè conte di vos, 24 leyîz la voste ofrande divant l' åté, alez, po cmincî, vis rmete avou vosse fré. Et adon, vos rvénroz prezinter voste ofrande. 25 Rimetoz vs tot droet avou vost adversaire, sol tins ki vs estoz sol voye avou lu, di sogne k' i ni vs livere å djudje, et l' djudje a s' gåre, et k' on n' vis tape el prijhon. 26 Vraiymint, dji vs el di : vos ndè mousroz nén foû divant ki vos n' ayoxhe payî disk' å dierin sô.
So l' adultere
27 Vos sav' k' on-z a dit : vos n' cometroz nol adultere. 28 A bén mi, dji vs di : li ci ki rlouke ene feme et k' el vôreut bén avou, a dedja cometou l' adultere avou leye e fond di s' cour. 29Si vosse droet ouy vis poite a må fé, råyîz l' evoye et s' tapez l' lon erî d' vos. I våt mî por vos di piede ene pårteye di vosse coir, puvite ki vosse coir tot etir ni soexhe fouté e l' infier. 30 Si vosse droete mwin vis moenne a fé l' må, côpez l' et s' tapez l' lon erî d' vos. I våt mî piede on mimbe, puvite ki tot l' coir ni vaxhe e feu d' l' infier.
Sol divoice
31 On vs a dit : li ci ki revoye si feme, lyi doet dner èn ake di ranvwè. 32 Mins mi dji vs di : li ci ki revoye si feme, såf li cas k' i n' årént nén l' droet d' esse eshonne, i lyi fwait fé l' adultere. Et si èn ome mareye ene feme k' a stou revoyeye, i fwait èn adultere.
Sol siermint
33 Vos av' co oyou k' on-z a dit dvins l' tins : Vos n' froz nou fås siermint. Mins vos acomplixhroz les siermints ki vs åroz fwait divant l' Signeur. 34. Mi dji vs di : ni fjhoz måy nou siermint, ni å no do cir, paski l' cir est l' trône do bon Diu, 35 ni å no del tere, paski l' tere est l' xhame k' i met ses pîs sus, ni å no d' Djeruzalem, k' est l' veye do grand Rwè. 36 Vos n' djurroz nén nén pus so vosse tiesse, paski vos estoz incapåbes di fé k' on seu di vos tchveas soexhe blanc ou noer. 37 Cwand vos djhoz "åy", ki ç' soexhe "åy", cwand vos djhoz "neni", ki ç' soexhe "neni". Tot çou ki vs aboutez d' pus, vént do Måva.
So li rvindje
38. Vos av' oyou k' on-z a dit : "Èn ouy po èn ouy, on dint po on dint". 39 Mi dji vs di : ni rindoz nén a on metchant; si on vs a bouxhî sol droete mashale, prezintez co l' ôte; 40 s' i gn a onk ki vs vout fé on procès, et k' i vs vout prinde vosse tchimijhe, leyîz lyi co vosse sortot; 41 s' i gn a onk ki vs foircixh a fé avou lu meye pas, fijhoz ndè deus meyes. 42 Dinez å ci ki vs dimande, et ni vs rissaetchîz nén erî do ci ki vs vout epronter.
I fåt inmer ses innmis.
43 Les dicipes estént eshonne avou Djezus, sol tier. I lzî djhéve : "Vos av' apris k' il a stou dit : 'Vos inmroz li ci ki vike avou vozôtes, et vos hairoz voste innmi'. 44 A bén mi dji vs di : 'Vos inmroz vos innmis, vos preyroz po les cis ki vs fijhèt do må, 45 insi vos seroz vraiymint les efants da vosse Pere k' est e cir. Ca i fwait s' lever si solo so les calins come so les bons, et i fwait ploure so les cis k' sont djusses et so les cis ki nel sont nén. 46 Si vos inmez les cis k' i vs inmèt, kéle ricompinse end åroz vs ? Les publikins n' endè fjhèt i nén ostant ? 47 Et si vos n' dijhoz bondjoû k' a vos frés, ki fjhoz vs ki ls ôtes ni fjhèt nén ? Les payins ni fjhèt i nén parey ? 48 Insi, soeyoz parfaits, come vosse Pere do cir est parfait".
6
Djezus djåze di l' åmonne
1 Loukîz di n' nén pratiker vosse djustice divant les omes, po-z esse bén veyou d' zels; pask' insi vos n' årîz nole ricompinse di vosse Pere ki est e cir. 2 Si donk vos fjhoz l' åmonne, ni fjhoz nén djouwer del trompete divant vos, come les comedyins fijhèt ezès sinagogues et dvins les rowes, po esse bén veyou d' tot l' monde. Vraiymint, dji vs el di, il ont ddja rçû leu ricompinse.
3 Mins vos, cwand vos fjhoz l' åmonne, ki vosse hintche mwin ni seuxhe nén çou k' vosse droete fwait, 4 insi voste åmonne serè catcheye, et vosse Pere, ki voet çou k' est catchî, vis el rindrè.
Sol priyire. Li "Notru-Pere"
5. Cwand vs priyîz, ni fjhoz nén come les comedyins, ki tnèt a esse veyous : cwand i priyèt i s' dressèt ezès prumîs rangs dvins les sinagogues ou bén al coine des rowes, po k' on les voexhe. Vraiymint, dji vs el di : il ont ddja rçû leu ricompinse. 6. Vozôtes, cwand vs preyroz, moussîz e vosse tchambe, serez l' ouxh, priyîz vosse Pere e catchete. Et vosse Pere, ki voet çou k' on fwait e catchete, vis schoûtrè. 7 Cwand vs priyîz, ni tchaftez nén, come fijhèt les payins. I pinsèt ki c' est a cåze k' il aboutèt bråmint des mots, k' i seront oyous. 8 Ni fjhoz nén come zels; vosse Pere sait çou k' vos av' mezåjhe d' aveur, divant minme ki vos l' dimandéxhe.
9 Vos preyroz insi :
Vos, nosse Pere, k' est e cir,
Ki vosse no soexhe beni,
10 Vegne li djoû k' on vs ricnoxhrè come Rwè,
K' on vs schoûte sol tere, come e cir.
11 Dinez nos ouy nosse pan po l' djournêye;
12 Fijhoz ene croes so tos nos mancmints,
come nos l' fijhans avou po les mancmints des ôtes.
13 Ni nos leyîz nén aler a voleur må fé,
mins tchessîz l' må erî d' nozôtes.
14 Si vs pardonez ås ôtes leus fåtes, vosse Pere do cir vis pardonrè avou. 15 Mins si vos n' pardonez nén ås ôtes, vosse Pere ni vs pardonrè nén nén pus vos petchîs. 16 Cwand vos fjhoz djune, ni purdoz nén èn air tot dzôrné, come li purdèt les comedyins; i s' fijhèt on vizaedje come li cisse d' omes tot pierdous, po k' tot l' monde voexhe bén k' i djunèt. Vraiymint, dji vs el di : il ont ddja rçû leu ricompinse. 17 Vozôtes, cwand vs djunez, oendoz vosse tiesse, et s' lavez vs li vizaedje, po k' les djins ni veyexhe nén ki vos fjhoz djune, mins bén vosse Pere, ki voet çou k' est catchî; et vosse Pere, ki voet çou k' est catchî, vis el rivårè.
Li vraiy trezôr.
19 N' etaessez nén des trezôrs vola sol tere, la k' l' eruntaedje et les mites distrujhèt totafwait, ou k' les voleurs vinèt trawer les meurs po haper. 20 Mins fijhoz vs des trezôrs e cir, la k' l' eruntaedje et les mites ni distrujhèt nén, la k' les voleurs ni trawèt nén les meurs po haper. 21 La k' vos åroz metou vosse trezôr, c' est la avou ki serè vosse cour.
22 Li loumire di vosse cour, c' est l' ouy. Si vost ouy est clair, tot vosse coir serè el loumire. 23 Mins si vost ouy est måva, tot vosse coir avou serè e l' sipexheur. Insi, si l' loumire k' est dvins vos, est divnowe sipexheur, c' est totafwait ki serè bén spès !
24 Nouk ni pout siervi deus mwaisses. Ou bén i hérè onk po-z inmer l' ôte; ou bén i s' loyrè avou onk, et tinrè l' ôte po nouk. Vos n' poloz nén siervi eshonne li bon Diu et l' årdjint.
25. C' est po çoula ki dji vs el di : ni vs tourmintez nén po vosse veye, po saveur çou k' vos magnroz; ni co po vosse coir, po saveur kimint ki vos l' mousroz. Li veye ni våt ele nén pus ki l' amagnî, et l' coir pus ki les mousmints ? 26 Loukîz les oujheas do cir : i n' semèt nén, i n' fijhèt nén l' awousse, i n' etaessèt nén so les gurnîs. Mins vosse Pere do cir les nourixh. Ni valoz vs nén bråmint pus ki zels ? 27 Li kék di vozôtes est capåbe, tot tuzant et ratuzant, di ralongui s' veye d' ene miyete ? 28 Et po les mousmints, pocwè vs tourmintez vs ? Loukîz les fleurs el campagne, kimint k' ele crexhèt. Portant ele n' ovrèt nén et ele ni texhèt nén. 29 Dji vs el di : nén minme Salomon, divins tote si glwere, n' a nén stou moussî come ene di zeles. 30 Si l' bon Diu mousse insi ene yebe ki est la ouy, et ki dmwin serè tapêye e feu, ni frè-t i nén bråmint pus po vozôtes, omes di wai d' fwè ? 31 Insi, ni vs tracassez nén, a vs dimander : ki magnrans dj' ? ou bén : ki boerans dj' ? ou bén : kimint nos mousrans dj' ? 32 Tot çoula, c' est çou k' les payins rcwerèt. Mins vosse Pere do cir sait foirt bén ki vs av' dandjî d' tot çoula. 33 Ricweroz po cmincî li Royåme do cir et s' djustice. Totes les ôtès afwaires vis seront aboutêyes di pus. 34 Ni vs tracassez nén po dmwin. Dimwin årè sogne di lu-minme. Tchaeke djoû a assez avou ses sognes.
7
I n' fåt nén djudjî.
1 Ni djudjîz nén, et vos n' seroz nén djudjîs; 2 li djudjmint ki vs poirtez so ls ôtes, serè poirté avou conte di vos, et l' muzeure ki vs av' muzuré avou po ls ôtes, serè l' cisse k' on muzurrè avou por vos. 3. Ki s' fwait i ki vs veyoz li strin k' est e l' ouy di vosse fré, mins ki l' sômî k' est e vosse, vos nel veyoz nén ? 4 Kimint ploz vs dire a vosse fré : "Leyîz m' ritirer li strin k' est e vost ouy", et c' est on sômî ki vs av' e vosse. Ome a deus vizaedjes ki vs estoz ! Ritirez po cmincî l' sômî k' est e vost ouy, vos vieroz adon a rtirer li strin k' est e l' ouy di vosse fré.
Des pieles po les pourceas
6 çou k' est sint, nel dinez nén åzès tchéns, et n' tapez nén vos pieles åzès pourceas. I les ctripelrént, et si rtoûnrént après conte di vos po vs dischirer.
On dinrè å ci ki dmande
7 Dimandez, et on vs dinrè; cweroz et vs trouvroz; bouxhîz a l' ouxh, et on vs drouvrè. 8 Li ci ki dmande, riçût; et l' ci ki cwirt, trouve; on drouvrè å ci ki bouxhe a l' ouxh. 9 I gn a-t i onk di vozôtes, ki si efant lyi dmandreut do pan, et k' i lyi dinreut ene pire ? 10 Et s' i dmandéve on pexhon, lyi dinreut i on sierpint ? 11 Insi, vozôtes, k' estoz des målès djins, vos sav' diner des bons afwaires a vos efants, bråmint pus vosse Pere, k' est e cir, dinrè çou k' est bon åzès cis ki lyi dmandèt. 12 Insi, tot çou k' vos vloz ki les djins fjhexhe por vos, fijhoz l' avou por zels; c' est çoula li Lwè et les Profetes.
Les deus voyes
13 Intrez po l' sitroete poite, paski ele est grande li poite, et ele est lådje li voye ki moenne al piete; i gn a bråmint ki intrèt par la. 14 Mins stroete est l' poite, et risserêye li voye ki moenne al veye. Et i gn a waire k' el trovexhe.
So les fås profetes
15 Dimefiyîz vs des fås profetes. I vs vinèt trover moussîs a berbis, mins e fond d' leu cour, c' est des leus tot presses a hagnî. 16 C' est a çou k' i dinront ki vos les ricnoxhroz. côpe-t on des roejhéns so des spenes, ou des fikes so des ronxhes ? 17 Insi èn åbe k' est bon dene des bons frutaedjes, et èn åbe k' est måva dene des måvas frutaedjes. 18 On bon åbe ni pout nén dner des måvas frutaedjes, et èn åbe k' est måva ni pout nén ndè dner des bons. 19 L' åbe ki n' dene nén des bons frutaedjes, on l' côpe et on l' tape e feu. 20 Insi, c' est a leus frutaedjes ki vos les ricnoxhroz.
21 ci n' est nén l' ci ki dit 'Signeur, Signeur' ki interrè e Royåme do cir, mins l' ci ki fwait l' volté di m' Pere k' est e cir. 22. ci djoû la, bråmint m' diront : 'Signeur, Signeur, n' est çu nén e vosse no ki dj' avans stou des profetes, e vosse no ki dj' avans tchessî des demons, et e vosse no ki dj' avans fwait bråmint des miråkes'; 23 mins mi adon dj' elzî dirè : 'Dji n' vis a måy kinoxhou; ritirez vs erî d' mi, vozôtes ki fijhoz l' må".
Li måjhon k' on-z a basti sol rotche
24 Li ci ki schoûte çou k' dji di et k' el fwait, ravize èn ome malén k' a basti s' måjhon sol rotche. 25 Li plouve a toumé, et les aiwes ont rôlé e-n avalêye, l' air a shoflé et a arouflé so l' måjhon : ele n' a nén stou tapêye al tere, a cåze k' ele esteut basteye sol rotche. 26 Mins l' ci ki ôt çou k' dji di, et ki nel fwait nén, ravize on sot k' a basti s' måjhon so l' såvion. 27 Li plouve a toumé, et les aiwes ont rôlé e-n avalêye, l' air a shoflé et a arouflé so s' måjhon : ele a toumé, et i ndè dmeure pus k' des hopeas d' pires."
28 Djezus acheva insi s' discours. Totes les djins s' ewaerént di çou k' il acsegnive, a cåze k' i djåzéve come èn ome k' a otorité, tot ôtrumint ki leus scribes.
8
Les miråkes. Djezus schape on lepreus.
1 Cwand i fourit radschindou do tier, bråmint des djins el shujhît. 2 Et vola k' ariva on lepreus. I s' tapa a djnos dvant lu, tot djhant : "Signeur, si vos l' voloz, vos m' poloz raclairi". 3 I stinda s' mwin, l' aduza tot djhant : "Dj' el vou, soexhe raclairi". Si lepre fourit tot droet rwereye. 4. Djezus lyi djha : "Loukîz di nel dire a nouk, mins alez vs mostrer å prête. Prezintez l' ofrande ki Moyize a dit e li Lwè; ci serè on signe po les djins".
Djezus schape li serviteur då cinturion
5 Cwand Djezus fourit intré a Cafarnaom, on cinturion el vina trover. 6 "Signeur, dijha-t i, mi sierviteu est e lét, e nosse måjhon. Il est paralijhî, i sofrixh teriblumint". 7 Djezus lyi djha : "Dji m' î va aler, po l' riweri". 8 Li cinturion ripurda : "Signeur, dji n' merite nén ki vs amoussîxhe dizo m' toet; dijhoz seulmint on mot, et m' sierviteu serè schapé. 9 Insi, mi avou ki so èn ome ki doet schoûter des mwaisses, et dj' a des sôdårds dizo mi. Dji di a ci-ci : alez, et i va; a ci-la : vinoz, et i vént; a m' sierviteu : fijhoz çoula, et i l' fwait."
10 Cwand Djezus l' oya, i s' ewaera. I djha åzès ci k' el shujhént : "Vraiymint, dji vs el di, adlé nouk divins Israyel, dji n' a trové ene pareye fwè. 11 Dji vs el di : bråmint vénront do levant et do coûtchant do solo, po prinde plaece avou Abraham, Isaac et Djåcob e Royåme do cir. 12 Mins les efants do Royåme seront tapés el sipexheur d' ådfoû : la i pleurront et i crînront des dints". 13 I djha adon å cinturion : "Alez. ki totafwait soexhe fwait come vos l' av' creyou". Et l' sierviteu fourit schapé å minme moumint.
Djezus schape li bele-mere da Pire
14. Cwand Djezus ariva el måjhon da Pire, i trova s' bele-mere e lét, avou del five 15. I l' purda pa l' mwin, et tchessa l' five evoye. Ele si leva, et s' meta a l' siervi.
16 Al nute on lyi prezinta bråmint des djins ki des demons tnént. D' on mot, i tchessive les esprits evoye, et i sognive tos les cis k' estént må. 17 Il acomplixheut insi çou ki l' profete Isayie aveut dit : "Il a pris nos mås sor lu, il a poirté nos mehins".
Kimint shure Djezus
18 Cwand i veya k' i gn aveut bråmint des djins åtoû d' lu, i djha k' on passaxhe so l' ôte rive do lak.19 On scribe el vina trover po lyi dire : "Dji vs shurè tot la ki vs iroz". 20 Djezus lyi ridjha : "Les rnåds ont leus trôs, et les oujheas do cir leus nids. Mins li fi d' l' ome n' a nole plaece la k' i pout rpoizer s' tiesse". 21 Èn ôte di ses dicipes lyi djha : "Signeur, leyîzi m', po cmincî, aler essevli m' popa". 22 Mins Djezus responda : "Shujhoz m', et s' leyîz les moirts essevli les moirts".
Djezus calmêye li timpesse
23 Cwand Djezus monta e batea, ses dicipes el shujhît. 24 Et vola ki l' mer si dmantcha, télmint ki l' aiwe racovreut li batea. Mins lu doirmeut. 25 I l' alît trover, el dispiertît, tot djhant : "Signeur, såvez nos, dj' estans pierdous". 26 Mins lu : "Pocwè av' sogne, omes di wai d' fwè ki vs estoz.". Adon i s' leva, arinna l' air et l' mer, et totafwait ridivna coe. 27 Les djins s' ewaerît foirt : "Kî don est ci-vola, dijhît i, ki minme l' air et l' mer el schoûtèt".
E payis des Gadarényins, i schape deus omes ki tnént les demons.
28 Cwand c' est k' il ariva di l' ôte des costés del mer, e payis des Gadarényins, deus omes ki des demons tnént, amoussît foû d' l' aite. Il estént si såvadjes ki pus nouk ni oizeut passer sol voye. 29 I s' metît a criyî : "K' i gn a-t i inte di vos et d' nozôtes, vos k' estoz l' Fi di Diu ? Estoz vs vinou voci divant l' tins, po nos fé sofri ?". 30 Nén lon erî d' la, i gn aveut on gros tropea d' pourceas, ki magnént. 31 Les demons lyi dmandît : "Si vos nos tchessîz evoye, evoyîz nos ezès pourceas. 32 I lzî djha : "Alez î.". I moussît foû des omes et s' alît mete ezès pourceas. Et vola ki tot l' tropea s' ala taper el mer, les pourceas perixhît tos e l' aiwe. 33 Les hierdîs corît evoye, il arivît el veye et racontît tot çou ki s' aveut passé avou les cis ki tnént les demons. 33 Adon, totes les djins del veye vinît trover Djezus. Cwand i l' veyît, i holît po k' i nd alaxhe foû d' leu payis.
9
Djezus rwerixhe on paralijhî
1 Djezus monta e-n on batea et rpassa l' aiwe. Il ariva insi e s' veye (di Cafarnaom). 2 La, on lyi prezinta on paralitike, k' esteut coûtchî so on lét. Cwand Djezus veya leu fwè, i djha å paralitike : "Purdoz confyince, mi fi, vos petchîs vis sont rmetous". 3 Avå les scribes, i gn ourit po dire inte di zels : 'cist ome la dit des blasfemes'. 4 Djezus veya çou k' i pinsént. I lzî djha : "Pocwè pinsez vs do må e vosse cour ? 5 K' est çk' est l' pus åjhey, di dire : 'Vos petchîs vis sont rmetous', ou d' dire : 'Levez vs et s' rotez'. 6 Mins po k' vos compurdoxhe ki l' Fi d' l' ome a l' pouvwer sol tere di remete les petchîs, - i djha adon å paralitike - : 'Levez vs, purdoz vosse lét, et s' rintrez e vosse måjhon". 7 L' ome adon si leva et rintra e s' måjhon. 8 Cwand i veyît çoula, les djins hapît sogne, et i rindît glwere å bon Diu, k' aveut dné on pouvwer parey a des omes.
Djezus houke Matî et magne avou les publikins
9 Cwand i moussa foû d' la, Djezus veya èn ome k' esteut ashid a s' buro di l' octrwè. On l' loméve Matî. I lyi djha : "Shujhoz m' ". Lu si leva et s' meta a l' shure. 10 Djezus esteut al tåve, e leu måjhon. Et vola ki bråmint des publikins et des omes ki viként må arivît, et s' metît al tåve avou lu et avou ses dicipes. 11 Cwand les farizyins veyît çoula, i djhît åzès dicipes : "Pocwè vosse mwaisse magne-t i avou les publikins et les petcheus ?. 12 Djezus les oya, et responda : "ci n' sont nén les cis ki s' poirtèt bén, mins les malådes k' ont mezåjhe do docteur. 13. Alez aprinde çou ki vout dire : c' est l' mizericôre ki dj' vou, et nén les sacrifices. Ca dji n' so nén vnou po houkî les omes djusses, mins les cis ki fjhèt des petchîs".
Discussion sol djune.
14 A ç' moumint la arivît des dicipes da Djhan, ki lyi djhît : "Ki s' fwait i k' nozôtes et les farizyins, nos djunans sovint, et k' vos dicipes ni djunèt nén ?" 15 Djezus lzî responda : "Est çki les cis k' sont-st al noice polèt plorer, tant ki l' djône maryî est avou zels ? Mins i vénrè des djoûs ki l' djonne maryî elzî serè rtiré, et adon i front djune. 16 Nouk ni rakeuze ene novele pîce so ene viye bague. Li novele pîce setchreut sol texhou, et li dschirreut co pus. 17 On n' met nén nén pus do novea vén divins des vîs saetchs di pea, ca les saetchs si dschirrént, li vén si stårreut et les saetchs serént pierdous. Li novea vén, on l' met divins des noveas saetchs. Insi les deus si wådront.
Li ptite båshele då mwaisse del sinagogue
18 I djâzéve co k' on mwaisse ariva et s' meta a djnos dvant lu, tot djhant : "Mi ptite båshele vént d' mori. Mins vinoz, sitindoz vos mwins sor leye, et ele vicrè". 19 Djezus s' leva et s' meta al shure, avou ses dicipes.
Li feme ki pierdeut do sonk
20 Vola k' ene feme, ki sofrixheute d' ene piete di sonk dispoy doze ans, vina pa padrî et apiça l' boird di s' mousmint. 21 Ele si djheut : "Si dj' pou apicî seulmint si mousmint, dji serè såvêye". 22 Djezus si rtourna. Cwand i l' veya, i lyi djha : "Åyoz confyince, mi feye. Vosse fwè vs a såvé". Et ele fourit schapêye å minme moumint.
23 Cwand il arivént al måjhon do mwaisse et k' i veya les djouweus d' flûte et totes les djins ki minént do brut, 24 i djha : "Ritirez vs, l' efant n' est nén moite, ele doime". I s' mokît d' lu. 25 Mins cwand il ourit tchessî les djins evoye, il intra, apiça l' mwin d' l' efant, ki s' rileva. 26 Et l' novele s' endè ståra tot avå ç' payis la.
Deus aveules ki veyèt
27 Djezus end ala. Deus aveules el shujhît tot criyant : "Fi da Dåvid, purdoz pitié d' nozôtes !". Cwand il ariva el måjhon, les aveules vinît adlé lu. Djezus lzî dmanda : "Creyoz vs ki dj' pou fé çoula ?". I djhît : "Surmint, Signeur". 28 Adon, il aduza leus ouy, tot djhant : "K' i vs soexhe fwait come vos l' creyoz". 30 Adon, leus ouy si drovît. I les prevna severmint : "Loukîz a vosse sogne, ki nouk nel seuxhe". 31 Mins zels, cwand i fourît moussîs foû, djåzît d' lu tot avå l' payis.
L' ome ki tneut on demon k' el rindeut mouwea
32 Cwand i fourît evoye, on lyi prezinta on mouwea, ki l' demon tneut. 33 I tchessa l' demon evoye, et l' mouwea s' meta a djåzer. Les djins s' ewaerît : "On n' a måy rén veyou d' parey divins Israyel". 34 Mins les farizyins djhît : "C' est po l' no do mwaisse des demons k' i tchesse les demons".
Djezus evoye et acsegne ses Apoisses
35 Djezus passéve divins totes les veyes et tos les viyaedjes, tot-z acsegnant e leus sinagogues et tot pretchant l' Bone Novele do Royåme; i rwerixheut di totes les maladeyes et d' tos les mehins. 36 Cwand c' est k' i veya totes les djins, i s' endè fjha må, a cåze k' ele estént nåjheyes et dzôrnêyes come des berbis ki n' ont nou bierdjî. 37 I djha adon a ses dicipes : "L' awousse est grande, mins i gn a waire d' ovrîs; 38 dimandez donk å Mwaisse di l' awousse d' avoyî des ovrîs e s' tchamp".
10
Djezus tchoezi ses Apoisses
1 I houca les doze dicipes, et lzî dna pouvwer so les måvas esprits, po k' i les tchessexhe et po k' i schapexhe totes les maladeyes et tos les mehins.
2 Vola les noms des doze Apoisses : li prumî Simon, k' i loma Pire, et André si fré, Djåke li fi da Zébédé et s' fré Djhan, 3 Filipe et Bietmé, Toumas et Matî li publikin, Djåke, Alfé et Tadé, 4 Simon li Cananéyin et Djuda Iscariote, li ci k' el vinda.
Djezus acsegne ses Apoisses
5 Ces Doze, Djezus les evoya, tot lzî djhant : "N' alez nén amon les payins et n' moussîz e nou viyaedje des Samaritins; 6 alez trover puvite les berbis del måjhon d' Israyel ki sont pierdowes. 7 So vosse voye, pretchîz po dire ki li Royåme do bon Diu est tot près. 8 Sognîz les malådes, fijhoz si rlever les moirts, purifyîz les lepreus, tchessîz les demons; vos av' riçû po rén, dinez po rén. 9 N' åyoz sor vos nol ôr, nol årdjint, nole çanse e vosse boûse. 10 ni purdoz nou saetch pol voye, nole bague di rcandje, nou solé, nou bordon; l' ovrî merite çou k' i magne.
11 Divins totes les veyes et tos les viyaedjes ki vs seroz intrés, sayîz d' saveur li ci k' est digne di vs riçure, et dmanoz adlé lu ca tant ki vos nd aléxhe. 12 Cwand vs moussîz e s' måjhon, dijhoz l' "Diu vs wåde" a tos les cis ki î dmanèt. 13 Si cisse måjhon el merite, vosse påye vénrè sor leye. Si ele nel merite nén, ki vosse påye rivegne sor vos. 14 Si on n' vout nén vs riçure ou k' on n' schoûte nén çou k' vos djhoz, moussîz foû d' cisse måjhon la ou d' cisse veye la, et schoyoz l' poûssire k' est so vos pîs. 15 Vraiymint, dji vs el di : li djoû do Djudjmint, on serè moens severe po Sodome et po Gomore ki po cisse veye la".
Tini po Djezus divant les djins.
16 Vola ki dji vs evoye come des berbis e mitan des leus; soeyoz donk subtils come des sierpints et simpes come des colons. 17 Dimefiyîz vs des djins : i vs moennront divant leus tribunås, vis flaxhront a côps d' vedjes divins leus sinagogues. 18 On vs moennrè divant les prezidints et les rwès a cåze di mi. Vos seroz insi des temoens por zels et po les payins. 19 Cwand vs seroz dvant zels, ni vs tracassez nén po saveur kimint ki vs djåzroz et çou k' vos diroz : çou k' vos åroz a dire vis serè dné a ç' moumint la. 20 Ca ci n' serè nén vozôtes ki djåzroz, c' est l' Esprit di vosse Pere ki djåzrè por vos.
21 On fré liverrè s' fré al moirt, et on pere si fi; les efants si dresront conte di leus parints et les front mori. 22 Tot l' monde vis hairè a cåze di m' no. Mins l' ci k' årè tnou disk' al fén, serè såvé. 23 Cwand on vs persecutrè e-n ene veye, alez e-n ene ôte : vos n' åroz nén fwait totes les veyes d' Israyel, ki l' Fi d' l' ome rivénrè.
24 Li dicipe ni våt nén pus ki s' mwaisse, et l' sierviteu pus ki s' patron. 25 C' est assez ki l' dicipe soexhe come si mwaisse, et l' sierviteu come si patron. S' il ont lomé li Pere di famile Béelzéboul, ci srè co pé po les djins di s' måjhon !
26 N' åyoz don nén sogne di zels. Tot çou k' est covrou serè dschovrou, et tot çou k' est catchî serè metou å djoû. çou k' dji vs di el sipexheur del nute, 27 dijhoz l' al loumire do djoû; çou k' vos av' oyou a l' oraye, pretchîz l' sol toet. 28 Ni rcrindoz nén les cis ki touwèt l' coir, mins ki n' polèt nén touwer l' åme; ricrindoz puvite li ci k' est capåbe di piede e l' infier et l' åme et l' coir. 29 Ni vind-t on nén deus moxhons po on sô ? Et nouk di zels ni toumrè al tere sins k' vosse Pere nel voûxhe.
30 Po vozôtes, minme tos les tchveas d' vosse tiesse sont contés. 31 N' åyoz don nén sogne; vos valoz bråmint pus ki des moxhons.
32 Li ci k' s' årè dit por mi dvant les omes, mi avou dji m' dirè por lu dvant m' Pere k' est e cir. 33 Li ci k' m' årè rnoyî dvant les omes, mi avou dj' el rinoyrè divant m' Pere k' est e cir.
34 Ni pinsez nén ki dj' so vnou mete li påye sol tere. ci n' est nén l' påye ki dj' so vnou mete, mins l' guere. 35 Ca dji so vnou separer
l' ome d' avou s' popa
li feye d' avou s' mame,
li bele-feye d' avou s' bele-mere,
36 et les innmis d' èn ome seront les cis di s' måjhon.
37 Li ci ki inme si popa ou s' mame pus ki mi, n' est nén digne di mi; et l' ci ki inme si fi ou s' båshele pus ki mi, n' est nén digne di mi. 38 Li ci ki n' acceptêye nén s' croes po m' shure, n' est nén digne di mi. 39 Li ci ki vout wårder s' veye por lu, el piedrè, et l' ci k' årè pierdou s' veye por mi, el såvrè.
Li ricompinse des cis ki rçujhèt les dicipes
40 Li ci ki vs riçût, mi rçût; et l' ci ki m' rçût, riçût li ci k' m' a evoyî; 41 li ci ki rçût on profete paski c' est on profete, riçurè l' ricompinse k' on dene a on profete; li ci ki rçût èn ome djusse, paski c' est èn ome djusse, riçurè l' ricompinse k' on dene a èn ome djusse. 42 Li ci ki dinrè a boere, ki ç' soexhe rén k' on vere di frisse aiwe, a onk di ces ptits la paski c' est on dicipe, vraiymint dji vs el di, i n' piedrè nén s' ricompinse".
11
1 Cwand Djezus ourit tot fwait d' acsegnî insi ses Doze dicipes, i nd ala d' la, po-z aler acsegnî et pretchî ezès veyes di tot l' payis.
Les djins s' divizèt so l' idêye k' i s' fijhèt d' Djezus
2 Cwand Djhan, k' esteut el prijhon, oya çou ki l' Crisse fijheut, il evoya deus d' ses dicipes, po lyi fé dmander : 3 "Estoz vs li ci ki doet vni, ou bén endè dvans dj' rawårder èn ôte ?" 4 Djezus responda : "Alez rdire a Djhan çou k' vos oyoz et çou k' vos veyoz : 5 les aveules veyèt, les clepåds rotèt, les lepreus sont raclairis, les sourds oyèt, les moirts si rlevèt et les pôves oyèt l' Bone Novele; 6 ureus li ci k' n' årèt nén stou scandalizé a cåze di mi".
Çou k' Djezus pinse di Djhan
7 Cwand i fourît revoye, Djezus s' meta a djåzer d' Djhan åzès djins : "K' av' sitou vey e dezert ? On cladjot ki l' air kihosse ? 8 Mins k' av' sitou vey ? Èn ome moussî å pus gåy ? Mins les omes bén moussîs si trovèt ezès måjhons des rwès ? 9. Mins k' av' sitou vey ? On profete ? Ô way, dji vs el di, et pus k' on profete. 10 Il est l' ci k' on-z a scrît sor lu :
Vola k' dj' evoye mi andje divant vos,
li ci k' aponteyrè l' voye divant vos.
11 Vraiymint, dji vs el di : avå tos les cis k' les femes ont måy metou å monde, nouk n' a stou pus grand ki Djhan l' Batisse; mins li pus ptit e Royåme do cir, est co pus grand k' lu. 12 Dispoy li tins k' Djhan l' Batisse a vnou disk' asteure, li Royåme do cir si prind d' foice, et c' est les omes foirts ki s' endè rindèt mwaisses; 13 Ca tos les Profetes et li Lwè ont miné leus pretches djusk' a Djhan. 14 Et si vos vloz bén comprinde, Elie ki dveut rivni, c' est lu ! 15 Li ci k' a des orayes, k' il ôxhe.
16 Les djins d' ouy, kî ravizèt i ? Is ravizèt des gaméns ki sont ashids sol bati, ki s' criyèt onk a l' ôte : 17 "Dj' avans tchanté por vos et vs n' av' nén dansé; dj' avans abouté des airs di doû, et vs n' av' nén ploré". 18 Djhan a vnou, ki n' magnive nén et ki n' boeveut nén, et on-z a dit : c' est l' demon k' el tént. 19 Li fi d' l' ome a vnou, i magne et i boet; et on dit : c' est on lofteu et ene sôlêye, li camaeråde d' åzès publikins et des omes di petchîs". Mins li saedjesse då bon Diu si fwait vey divins çou k' i fwait.
Måleur åzès veyes del Galilêye
20 Il ataca adon a ragroûler les veyes k' il î aveut fwait bråmint des miråkes, pask' ele n' avént nén fwait penitince : 21 "Måleur a twè, Korazin, måleur a twè Betsayida ! Paski ces miråkes k' ont stou fwaits amon vozôtes, si ç' ouxhe sitou a Tir et a Sidon, i gn a lontins k' ces djins la ourît fwait penitince avou des mousmints d' doû, et i s' ourît ashid so des cindes. 22 Insi, dji vs el di : li djoû do djudjmint, on serè moens severe po Tir et po Sidon, k' on nel serè po vozôtes. 23 Et twè, Cafarnaom, pinses tu k' ti serès eleveye sk' å cir ? C' est e l' infier ki ti dschindrès ! Paski les miråkes k' on-z a fwait adlé twè, s' il ourît stou a Sodome, li veye sereut co la ouy ! 24 Di totes façons dji vs el di, on serè moens deur, li djoû do djudjmint, po l' payis d' Sodome ki por twè".
Djezus glorifeye si Pere
25 ci djoû la, Djezus ataca a djåzer et djha : "Pere, Vos k' est l' Mwaisse do cir et del tere, dji vs rind glwere : çou k' vos av' catchî åzès maléns et åzès sûtis, vos l' av' fwait saveur åzès ptits. 26 Åy, Pere, vos l' av' volou insi divins vosse bonté. 27 Li Pere a rmetou totafwait dvins mes mins; et nouk ni cnoxhe li Fi såf li Pere, et nouk ni cnoxhe li Pere, såf li Fi, et l' ci ki l' Fi a bén vlou lyi fé saveur.
Li tchedje da Djezus est ledjire
28 Vinoz adlé mi, vozôtes tertos k' estoz nåjhis et ki ployîz dizo l' tchedje, et dji vs rindrè del foice. 29 Purdoz m' tchedje so vos spales, et vos compurdroz ki dj' so plin d' doûceur et ki dj' n' a nén l' cour fir, et vos trouvroz l' påye. 30 Åy, li hårkea ki dji vs dene a poirter, n' est nén deur, et m' tchedje est ledjire.
12
Les påtes råyeyes on djoû d' sabat.
1 ci djoû la, on sabat, Djezus rotéve avå les tchamps; ses dicipes ourît fwim, et i s' metît a råyer des påtes po les magnî. 2 Des farizyins, ki les avént veyou, lyi djhît : "Vola k' vos dicipes fijhèt çou ki n' est nén permetou d' fé on djoû d' sabat". 3 Mins Djezus lzî responda : "N' av' nén lî çou k' Dåvid fijha, on djoû k' 'l ourit fwim, tot come les cis k' estént avou lu ? 4 kimint k' i moussa e l' måjhon do bon Diu, et k' i magna les pans d' l' ofrande. I n' les poleut nén magnî, ni co les cis k' estént avou lu; i gn aveut k' les prêtes kel polént. 5 N' av' nén lî nén pus e li Lwè ki les djoûs d' sabat, les prêtes e timpe ni shujhèt nén l' sabat, et i n' cometèt nole fåte ? 6 Dji vs el di : li ci k' est voci est pus grand ki l' timpe. 7 Si vs savîz çou k' volèt dire ces mots : "C' est l' mizericôre ki dj' vou, et nén les sacrifices", djamây vos n' codånrîz des enocins. 8 Ca li Fi d' l' ome est mwaisse do sabat.
Ene mwin souwêye est schapêye on djoû d' sabat.
9 Djezus end ala d' la, et ariva e leu sinagogue. 10 Vola k' i gn aveut la èn ome k' aveut ene mwin souwêye. I lyi dmandît : "Est i permetou di rweri les djoûs d' sabat ?", po l' poleur acuzer. 11 I lzî djha : "I gn a-t i onk di vozôtes, k' åreut ene berbis, et k' ele sereut toumêye e-n on trô li djoû do sabat, et ki nel rissaetchreut i nén foû ? 12 Et èn ome våt bråmint pus k' ene berbis. Il est donk permetou di fé l' bén l' djoû do sabat". 13 Adon, i djha a l' ome : "Sitindoz vosse mwin". I l' sitinda, et ele rifourit tote si haiteye ki l' ôte. 14 Adon, les farizyins end alît tni consey conte di lu, po vey kimint k' i l' piedrént.
Li profeceye da Isayîe so l' sierviteu då bon Diu
15 Djezus l' compurda, et i si rtira d' la. Bråmint des djins el shujhît, et i les rwerixha tertos, 16 mins i lzî ricmandéve foirt di nel nén fé saveur. 17. C' est insi ki fourit fwait çou ki l' profete Isayîe aveut dit :
18 "Vola l' sierviteu ki dj' a tchoezi,
li ci ki dj' inme li mî, ki dj' a metou dvins lu tote mi djoye;
dji metrè sor lu mi Esprit,
il anonçrè l' Droet a tot l' monde.
19 i n' cwirrè mizere a nouk, et i n' creyrè nén,
nouk n' ôrè s' vwès avå les voyes.
20 Li cladjot k' a stou froxhî, i nel sipeyrè nén,
li metche ki foumieye co, i nel distindrè nén,
ca tant k' il åye miné l' Droet al victwere.
C' est dvins lu ki tot l' monde metrè l' espwer.
Djezus et Béelzéboul.
22 On lyi prezinta adon èn ome ki l' demon tneut, il esteut aveule et mouwea. I li rwerixha, si bén ki l' mouwea s' meta a djåzer, et i veyeut. 23 Tot l' monde s' ewaeréve; on si djhéve : "N' est çu nén la l' Fi da Dåvid ?" 24 Les farizyins l' oyît, et djhît : "cist ome la ni tchesse les demons k' å no da Béelzéboul, li Mwaisse des demons".
25 Djezus sava leus pinseyes. I lzî djha : "On royåme k' est divizé conte di lu-minme, est pierdou. Ene veye ou on manaedje k' est divizé conte di lu-minme, ni pout tni eshonne. 26 Si Satan tchesse Satan, il est divizé conte di lu-minme; kimint si royåme ténrè-t i ? 27 Si c' est å no di Béèzéboul ki mi dji tchesse les demons, les cis ki vs shujhèt, å no d' kî les tchessèt i ? Insi c' est zels ki seront vos djudjes. 28 Mins si c' est å no d' l' Esprit då bon Diu, ki dj' tchesse les demons, çoula vout dire ki li Royåme di Diu vis est parvinou.
29 Ou bén, kimint pout on moussî el måjhon d' èn ome coraedjeus, et lyi haper ses afwaires, si po cmincî, on n' a nén loyî cist ome coraedjeus ? Adon, on pôrè ravadjî s' måjhon. 30 Li ci k' n' est nén avou mi, est conte di mi. Et l' ci ki n' ramasse nén avou mi, kitape.
31 C' est po çoula ki dji vs di : tos les petchîs et tos les blasfemes des omes seront pardonés. Mins li blasfeme conte di l' Esprit ni serè nén pardoné. 32 Li ci k' årè djåzé conte li Fi d' l' ome, on lyi pardonrè; mins l' ci k' årè djåzé conte do Sint-Esprit, çoula n' lyi serè nén pardoné, e cisse veye ci ni co e l' ôte.
33 Purdoz on bon åbe : ses frutaedjes seront bons; purdoz on måva åbe : ses frutaedjes seront måvas. 34 Les viperes ki vs estoz ! Kimint ploz vs dire ene sacwè d' bon, adon ki vs estoz måvas ? Li boke djåze di çou ki l' cour est plin. 35 Èn ome bon aboute do bon foû do bon fond k' il a e lu-minme, et èn ome måva aboute do måva foû do måva fond k' il a e lu-minme. 36 Dji vs el di : tote måle parole ki les omes åront dit, i ndè dvront rinde conte li djoû do djudjmint. 37 C' est so çou k' vos åroz dit ki vs seroz contés po bons, et c' est so çou k' vos åroz dit ki vs seroz contés po måvas.
Li signe da Djônasse
38 Des scribes et des farizyins lyi djhît : "Mwaisse, nos vlans vey on signe da vosse". 39 I responda : "Les målès djins ki vs estoz, k' on n' pout nén conter sor zeles ! Vos dmandoz on signe, mins nou signe ni vs serè dné, såf li cisse då profete Djonasse. 40 Djônasse fourit e vinte do pexhon troes djoûs et troes nutes, insi l' Fi d' ome serè tot parey e cour del tere troes djoûs et troes nutes. 41 Les djins d' Ninive si dresront po djudjî ces djins d' asteure et les codånront, paski zels ont fwait penitince cwand il oyît l' pretche da Djônasse ; et vola k' i gn a vola pus ki Djônasse. 42 Li rinne do Sud si livrè po djudjî ces djins d' asteure et les codånrè, paski leye vina då coron del tere po ôre li saedjesse da Salomon. Et vola ki voci, i gn a pus ki Salomon !
L'esprit måva ki rintere e cour da èn ome.
43 Cwand on måva esprit a moussî foû d' èn ome, i va rôler po ttavå des plaeces k' i gn a nole aiwe, po cweri la k' i s' pôreut rpoizer. Et i n' trouve nén. 44 Adon i s' dit : "Dji va ndè raler el måjhon la k' dj' esteu". Cwand il î rvént, i l' trouve k' ele est vude, bén schovêye et rnetieye. 45 Adon, i va prinde avou lu set ôtes esprits co pus måvas k' lu, il î moussèt et î dmanèt. Et çou ki cist ome la dvént, est co pé ki çou k' 'l esteut di dvant. C' est çou k' il advénrè di ces djins d' asteure.
Li vraiye famile da Djezus
46 I djåzéve co ki s' mame et ses frés si tnént a l' ouxh, i cwerént a s' etertini avou lu. 47 I gn ourit onk ki lyi djha : "Vosse mame et vos frés sont la a l' ouxh, ki cwerèt a vs djåzer". 48 Mins lu responda : "Mi mame et mes frés, kî sont i ?".49 I stinda adon s' mwin après ses dicipes, po dire : "Vola m' mame et mes frés 50 Li ci ki fwait l' volté da m' Pere k' est e cir, c' est lu k' est m' fré et m' sour et m' mame".
13
Li pretche so li Royåme do cir. Li fåve do semeu.
======1 ci djoû la, Djezus aveut moussî foû del måjhon, po-z aler s' ashir djondant del mer. 2 Bråmint des djins si vnint rashonner åtoû d' lu, si bén k' i monta e-n ene barke po s' î ashir. Totes les djins dumonint al tere.
3 Djezus lzî djåza di bråmint des afwaires, avou des fåves. : "On semeu, elzî djhéve-t i, esteut evoye semer. 4 Sol tins k' i seméve, des grins toumint sol bwerd do route. Les oujheas vnént et les magnint. 5. Des ôtes toumint avå les pires, la k' i gn aveut nén bråmint del tere. I sourdint tot droet, pask' i gn aveut nole profondeur di tere. 6 Mins cwand l' solo s' leva, i fourît broûlés. Pusk' i n' avént nole raecinêyes, i souwint. 7 Des ôtes toumint avå les spines. Les spenes crexhént, et les stofént. 8 Mins d's ôtes toumint el bone tere et rapwertint : cint', swèssante ou trinte. 9 Li ci k' a des orayes, k' il ôxhe".
10 Les dicipes el vinént trover po lyi dmander : "Pocwè elzî djåzoz vs avou fåves ?" - "A vozôtes, responda-t i, il est dné di c'noxhe les mistéres do Royåme do cir, mins nén a zels. 12 Ca å ci ki a, on dinrè, et i nd årè tot s' sô. Mins l' ci ki n' a nén, minme çou k' il a lyi serè rtiré. 13 C' est po çoula ki dj' elzî djåze avou des fåves, insi i veyèt sins vey, et il oyèt sins ôre et sins comprinde. 14 C' est insi ki s' acomplixhe li profeceye da Isayîe, ki djhéve :
'Vos ôroz avou vos orayes, mins vos n' comprindroz nén,
vos loukroz avou vos ouy, et vos n' vieroz nén.
15 Li tiesse di c' peupe la s' a èdori,
il ont stopé leus orayes, il ont clôs leus ouys,
di manire a c' ki leus ouys ni veyexhe nén,
ki leus orayes n' oyexhe nén,
ki leu cour ni compregne nén,
po k' i n' si polexhe nén rvey
et ki dji n' les poûxhe nén rweri.
18 Vozôtes, schoûtez li fåve do semeu. 19 Li ci ki ôt l' novele do Royåme sins l' comprinde, li Mâva arive et råye evoye çou k' a stou semé e s' cour. 20 çou ki a stou semé dvins les pires, c' est l' ci k' a ôre li novele, et k' a stou tot contint del riçure. Mins i n' a nole recineye e s'cour, c' est l' ome d' on moumint. S' i doet soufri, on bén si on l' tourminte a cåze del novele, tot droet i lait toumer. 22 çou k' est semé ezès spines, c' est l' ci k' a ôre li novele, mins les tracas del veye, et l' seu po les fåssès ritchesses del tere, sutofèt l' novele, ki dmeurrè sins rén rapwerter. 23 Mins çou k' a stou semé el bone tere, c' est l' ci ki ôt l' novele et k' el comprind. Ele rapwete, po des cis k' i gn a cint', po d's ôtes swèssante, ou minme trinte.
Li fåve des crowins
24 Djezus lzî abouta ene ôte fåve : "Li Royåme do cir ravize èn ome k' a semé do bon grin e s' tchamp. 25 Sol tins k' ses djins doirmint, si innmi vina et rsema des crowins tot avå l' frumint. Et i nd ala. 26. Cwand les dinreyes ourint crexhou et k' ele aboutint leus påtes, les crowins aparetint avou. 27 Les omes alént trover l' mwaisse, po lyi dire : 'Mwaisse, n' est-ce nén do bon grin ki vs av' semé e vosse tchamp ? Ki s' fwait-i donk k' i gn a des crowins ?' 28 I lzî responda : 'C' est mi innmi k' a fwait çoula'. Les ovrîs lyi djhint : 'Si vos vloz, dj' irans les råyer'. 29 'Nonna, responda-t i, tot råyant les crowins, vos råyerîz l' frumint avou. 30 Leyoz crexhe les deus eshonne disk' a l' awousse. A moumint d' l' awousse, dji dirè ås ovrî : ramassoz po cmincî les crowins, fijhoz ndè des fas k' on broûlrè, adon vos rinterroz l' frumint e m' grègne".
Li grin d' mostâde
31 I lzî prezinta co ene ôte fåve : "Li Royåme do cir ravize on grin d' mostâde. L'ome el prind et l' seme e s' tchamp. 32 C' est li pus ptite di totes les sminces. Mins cwand ele a crexhou, c' est l' pus grand di tos les légumes, ele duvint come on åbe, ki les oujheas do cir el vinèt minme hâbiter".
Li fåve do levin
33. I l' zî djha co ene ôte fåve : "Li Royåme do cir ravize li levin, ki l' feme prind po l' maxher avou troes mèzures di farine, po fé lever tote li pâsse".
Les djins n' oyèt ki des fåves
34 Tot çoula, Djezus pretcha åzès djins avou des fåves, et i n' elzî djhéve rén sins s' siervi d' fåves, 35 po fé çou ki l' profete aveut dit :
Dj' elzî djåzrè avou des fåves,
dj' elzî acsegnrè insi çou k' a stou catchî
duspoye ki l' monde a stou fwait.
Djezus esplike li fåve des crowins
36 Cwand il ourit leyî end aler les djins, Djezus rintra el måjhon. Les dicipes el vinént trover : "Esplikoz-nos, duhint-i, li fåve des crowins semés avå l' tchamp". 37 "Li ci ki seme del bone sumince, responda-t i, c' est l' Fi d' l' ome. 38 Li tchamp, c' est l' monde. Li bone sumince, ci sont les efants do Royåme. Les crowins, ci sont les efants do Mâva. 39 L'innmi k' els a semé, c' est l' Diâle. L'awousse, c' est l' fén do monde. Les ovrîs, ci sont les andjes. 40 Come on-z a råyî les crowins po les taper e feu, insi s' frè-t i al fén do monde : 41 li Fi d' l' ome evoyrè ses andjes, ki råyront foû di s' Royåme tos les scandales, et tos les cis ki fjhèt l' må. 42 I les foutront e feu; la i gn årè des pleurs et des crînemints d' dints. 43 Adon, les djusses riglatixhront come li solo, e Royåme di leu Pere. Li ci k' a des orayes, k' il ôxhe.
Li fåve do trezôr catchî et l' cisse del piele k' on trouve.
44 Li Royåme do cir ravize on trezôr k' a stou catchî e-n on terin. L' ome k' el trouve, el ricatche. Plin d' djoye, i va vinde tot çou k' il a, et atchete li terin. 45 Eco, li Royåme ravize on martchant ki cwirt des beles pieles. 46 Cwand i nd a trové ene di grande valeur, i va vinde tot çou k' il a, po l' atchter.
Li fåve do filet tapé el mer
47 Li Royåme do cir ravize co on filet k' on-z a tapé el mer et ki ramoenne totes sôres d' afwaires. 48 Cwand il est plin, les pexheus el rassetchèt al tere, i s' assiet, i metèt dvins des tchènas tot çou k' est bon; çou k' est måva, i l' tapèt evoye. 49 ci srè insi al fén do monde : les andjes vénront, i séparront les måvas des bons, 50 et les foutront e feu; la i gn årè des pleurs et des crînemints d' dints.
51 Av' compris tot çoula ? - "Aye", duhint-i.- 52 "C' est po çoula, responda-t i, ki li scribe k' a compris li Royåme do cir, ravize on pere di famile ki assetche foû di s' trezôr do novea et do vî".
A Nazareth
53 Cwand Djezus ourit achèvé d' dire totes ces fåves, i nd ala d' la. 54 Il ariva e s' payis. Il acsegnive e leu sinagogue, si bén ki les djins s' ewaerint. I djhint : "D'où lyi vént tote ci syince et ces miråkes ? 55 N' est i nén l' fi då tchèptî. Si mame, n' est-ce nén Marîye, et ses frés Djâke, Djôzef, Simon et Djuda ? 56 Totes ses sours ni sont-eles nén vola avou nozôtes ? D'où lyi vint donk tot çoula ?". 57 I nd ourît plin d' dispit. Djezus elzî djha : "Li profete est bén rçû tot costé, såf e s' veye et e s' måjhon". 58 Et la, i n' fijha wêre di miråkes, a cåze k' i n' avént nén l' fwè.
14
Çou k' Herôde pinse di Djezus
1 Du c' tins la, li rwè Herôde oya djåzer d' Djezus. 2 I djha a ses djins : " C' est suremint Dj'han li Batisse. I s' a rlevé d' amon les moirts. C' est po çoula k' il a l' pouvwer di fé des miråkes".3 I fåt savou ki Hérode aveut areté Dj'han, et l' aveut fwait mete al tchinne et taper el prijhon. C' esteut a cåze di Hérodiâde, li feme da s' fré Filipe. 4 Dj'han lyi aveut dit : "I n' vis est nén permetou di viker avou leye". 5 I vlaxhe bén el fé mori, mês i n' wèzéve nén, a cåze do peupe, k' el tunéve po on profete.
6 Li djoû d' l' aniversêre da Hérode, li feye da Hérodiade dansa dvant tot l' monde. Ele plêha a Hérode.7 çou ki fjha k' i prometa, avou siermint, di lyi dner tot çou k' ele dumandreut. 8 Leye, so l' consey da s' mame : "Aboutez m', dijha-t ele, so on plat, li tiesse da Dj'han l' Batisse". 9 Li rwè endè fourit contrârié, mês a cåze do siermint k' il aveut fwait et di totes les djins k' estént la, i cmanda k' on lyi aboutaxhe.10 Il evoya èn ome côper l' tiesse da Dj'han el prijhon. 11 On-z apoirta l' tiesse so on plat, k' on dna al djône feye, ki leye l' apwerta a s' mame. 12 Les dicipes da Dj'han vnint prinde si coir po l' essèvli, et alint poirter l' novele a Djezus.
Cénk meye ome magnèt a leu sô.
13 Cwand Djezus apurda çoula, i monta e batea et si rtira a pårt, e-n ene plaece k' i gn aveut nouk. Mins cwand les djins oyint çoula, i moussint foû di totes les veyes et l' shujhint a pî. 14 Cwand Djezus moussa foû do batea, et k' i veya tot l' monde, i s' vina må d' tos zels, et rwerixha leus malådes. 15 Al nute, les dicipes el vinént trover po lyi dire : " I-gn a rén voci et i s' fwait ddja târd. Rèvoyoz donk les djins, k' i vonxhe ezès viyaedjes po-z atchter d' cwè magnî. 16 Djezus responda : "I n' ont nén dandjî d' end aler. Dunoz lzî a magnî vos minmes". 17 Et zels : "Nos n' avans voci ki cinq' pans et deus pexhons". 18 I rpurda : "Apwertoz-les voci". 19 I cmanda adon åzès djins k' i s' asseyaxhint sol wêde, i purda les cinq pans et les deus pexhons, les bénixha, i c'frâla les pans, les dna åzès dicipes, et zels les poirtint åzès djins. 20 Tot l' monde magna a s' fwim. Des bokets ki dmanint, on-z eplinnixha co doze tchenas. 21 Les cis k' avént magnî estént å pô près leus cinq' meyes, sins conter les femes et les efants.
Djezus rote so l' aiwe del mer.
22 Tot droet après, Djezus cmanda a ses dicipes k' i montaxhint e batea et k' i rpassaxhint l' aiwe divant lu, sol tins k' i revoyereut les djins. 23 Cwand i les ourit revoyé, i monta al copete do tier, tot seu, po priyer. Li nute esteut toumêye, et il esteut la tot seu. 24 Li batea esteut ddja lon erî del tere. Les vagues el cuhossint foirt, ca l' air esteut contrêre. 25 Sol fén del nute, Djezus s' amina tot rotant so l' aiwe. 26 Cwand les dicipes el veyint, ki rotéve so l' aiwe, i fourît tot sbarés. "C' est on sper !", pinsint-i, et i s' metint a beurler d' hisse. 27 Adon, Djezus djåza : "Dumonoz keus, c' est mi, n' åyoz nén sogne". 28 Adon Pire : "Signeur, si c' est vos, dijhoz m' d' aler so l' aiwe ca adlé vos". 29 Et Djezus : "Vinoz !". Pire duxhinda donk djus do batea po roter so l' aiwe et aler vè Djezus. 30 Cwand c' est k' i s' porçûha k' l' air shofléve foirt, il hapa sogne. I cminça a èfoncer. I criya : "Signeur, såvez m' !" 31 Tot droet, Djezus lyi abouta l' mwin et l' apougna. "Ome di pô d' fwè, dijha-t i, pocwè av' doté ?" 32. A moumint k' i monta e batea, l' air touma tot d'on côp. 33 Les cis k' estént e batea toumint a djnos dvant lu, tot djhant : "Vos estoz vraiymint l' Fi då bon Diu".
Djezus rwerixhe les malådes di Génézaret
34 Cwand il arivént al tere, il intrint e payis d' Génézaret. Les djins di d'la li ricnoxhint et fjhént savou l' novele a tot l' monde; on lyi prezinta tos les cis k' estint malådes. I lyi dmandént k' i les leyaxhint apicer seulmint l' flotche di s' mantê. Tos les cis k' l' avént tnou insi fourît såvés.
15
çou k' est nèt et çou k' i fwait k' èn ome ni l' est nén.
1Des farizyins et des scribes k' avént vni d' Djeruzalem, arênint Djezus : 2 "Pocwè vos dicipes, duhint-i, vont-i conte del lwè d' nos Peres ? I n' si lâvèt nén les mwins divant d' magnî do pan". 3 I lzî responda : "Et vos, pocwè alez vs conte del Lwè do bon Diu a cåze des manires di fé di vos parints ? 4 Insi li bon Diu a dit : 'Vos dvoz respècter vosse popa et vosse mame' et co : 'Li ci k ' n' årè nén respecté s' popa et s' mame, mourrè'. 5 Mins vos, vos prétindoz ki l' ci k' årè dit a s' popa ou a s'mame : 'Tos les bins k' dj' a, dj' els a metou å pîs då bon Diu', 6 ni doet pus êder ses parints". A cåze di vos manires di fé, vos tournoz a rén li Lwè do bon Diu. 7 Les omes a deus vizaedjes ki vs estoz ! Li profete Isayie a bén djåzé dvos cwand il a dit :
8 ci peupe ni m' respectêye ki des lepes,
Mins s' cour est lon erî d' mi.
9 L'oneur k' i m' rind est vude,
çou k' il acsègnet, ci n' sont ki des idêyes d'omes.
10 I houca adon les djins åtoû d' lu, po lzî dire : "Schoûtoz bén et compurdoz : 11 ci n' est nén çou ki mousse el' boke, ki fwait k' èn ome soexhe mansî, mins c' est bén çou ki ndè mousse foû, vola çou ki fwait k' èn ome pout esse mansî".
12 Al nute, ses dicipes el vinént trover po lyi dire : "Sav' bén ki les farizyins, cwand il ont ôre vosse response, end ont stou djinnés ?. 13 I lzî responda : "Tot çou ki m' Pere do cir n' a nén planté, serè råyé djus. 14 Leyîz les. ci sont des aveules ki minèt des aveules. Si on-aveule vout miner èn ôte aveule, tos les deus toumront e xhorâ. 15 Pire ripurda : "Esplikez nos cisse fåve".16 Et Djezus : "Vozôtes avou vos estoz sins etindemint ? 17 Ni compurdoz vs nén ki çou ki mousse el boke, va e vinte et est tchessî evoye ? 18 Mins çou ki mousse foû del boke, mousse foû do cour, et c' est çoula ki d'lâboreye èn ome. 19 C' est do cour ki vnèt les målès pinsêyes, les idêyes di touwer, les mancmints å mariaedje, les fåtes conte li peurté, les hapreyes, les fås temognaedjes, les blasfemes. 20 C' est tot çoula ki d'lâboreye èn ome. Magnî sins s' avou lavé les mwins ni d'lâboreye nouk.
Djezus ôt l' priyire d' ene payene. .
21 Djezus end ala d' la et si rtira do costé di Tyr et d' Sidon. 22 Vola k' ene Cananéyène, ene djint ki provnéve di c' payis la, si meta a criyî : "Ayoz pitié d' mi, Signeur, vos k' est l' Fi da Dåvid ! I gn a on demon ki tourminte mi båshele". 23 Li, ni responda rén. Les dicipes lyi vnént dmander : "Fijhoz l' end aler, ca ele nos fwait assouti avou ses breyaedjes !" 24 Djezus responda : "Dji n' a stou evoyé k'adlé les berbis d'Israyel ki sont pierdowes". 25 Mins leye si vna mete a djnos divant lu: "Signeur, aidîz m' !" - 26 "I n' est nén bon, ridjha-t i, di prinde li pan des efants, po l' taper åzès ptits tchéns." - 27 "Ây, c' est veur, Signeur, ripurda-t ele, mins djustumint, les ptits tchéns magnèt les miyetes ki toumèt djus del tåve di leus mwaisses". 28 Adon Djezus : "Feme, vosse fwè est grande ! K' i soexhe fwait come vos l' voloz". Et a c' moumint la, si feye fourit schapêye.
Bråmint des malådes sont rweris.
29 Djezus rivna djondant del mer di Galilêye. I monta so ene hôteur et s' assia. 30 Bråmint des djins el vinént trover, apwertant avou zels des clepâs, des aveules, des estroupîs, des mouweas et co bråmint d's ôtes. I les metint a ses pîs, et li les rwerixha tertos. 31 Tot l' monde s' ewaera, cwand i veyît les mouweas ki djåzént, les estropyîs k' estént schapés, les clepåds ki rotént, les aveules ki veyént. Et i louwît l' bon Diu d' Israyel.
Cwate meye omes magnît a leu sô.i
32 Djezus houca ses dicipes po lzî dire : "I m' vint må di totes ces djins. Vola troes djoûs k' i m' shujhet, et i n' ont rén a magnî. Dji n' vou nén les revoyer a djun, i pôrint flâwi avå les voyes". 33 Les dicipes lyi djhint : "Wice alans dj' trover e dezert, do pan assez po k' tant d' djins endè polexhe magnî a leu sô ?" - 34 "Cubin d' pan av' ?" dumanda Djezus. I lyi djhint : "Set', et kékes pitits pexhons". 35 Adon, i djha åzès djins di s' ashir al tere. 36 I purda les set' pans et les pexhons, rinda grâce, les c'frâla et les dna ås dicipes, et zels åzès djins. 37 Tot l' monde magna a s' fwim; et avou les bokets ki dmanint, on eplinnixha co set' tchènas. 38 Les cis k' avént magnî estint leus cwete meye, sins conter les femes et les ptits efants. 39 I revoya les djins, monta e batea et ariva e pâyis d' Magadan.16
I gn-årè nou signe, såve li cisse da Djônasse.
1 Les farizyins et les saducéyins li vnént trover po l' sayî. I lyi dmandént k' i lzî dnaxhe on signe ki vénreut do cir. 2 I lzî responda : "Al vèspreye, vos djhoz : i va fé bon, ca l' cir est tot rodje, 3 et å matin : Oûy, i frè måva, ca l' cir est lêd. Vos sav' donk djudjî l' aspèt do cir, mins vs n' estoz nén capåbes di comprinde les signes do tins. 4 Des måles djins, ki n' sont nén fidéles å bon Diu, cwerèt on signe, mins nou signe n' elzî serè dné, såve li signe da Djônasse ". I les leya la, et nd ala.
I si fåt dméfyer do levin des farizyins et des saducéyins
5 Les dicipes avént passé l' aiwe, mins il avént rouvyé d' prinde do pan avou zels. 6 I s' fijha ki Djezus elzî djha : "Loukîz a vosse sogne, et s' dumèfyîz vs do levin des farizyins et des saducéyins". 7 I pinsint inte di zels : "C' est paski nos n'avans nén pris do pan !". 8 Djezus compurda, et lzî djha : "Omes di wê d' fwè ! K' av' a rtûzer inte di vozôtes, ki c' est paski vos n' av' nén do pan ? 9 N' av' nén co compris, et ni vs rissovnoz vs nén des cinq pans po les cinq meye omes ? Et cubin d' tchènas vos nd av' ravou ? 10 Et les set' pans po les cwete meye omes, et cwant' tchènas vos nd av' ritiré ? 11 Kimint n' compurdoz vs nén ki dj' n' a nén dit çoula a cåze do pan ? Mins dumèfyîz vs do levin des farizyins et des saducéyins". 12 I compurdint adon ki ç' n' est nén do levin k' on fwait l' pan avou, k' i s' fåt dmèfyer, mins di çou k' les farizyins et les saducéyins acsègnet.
Li déclaråcion da Pire
13 Djezus esteut arivé e payis di Césarée-da-Filipe; i dmanda a ses dicipes : "Ki djhèt les djins, li Fi d' l' ome, kî est i ?" 14 I respondint : "Po des cis k' i gn a, il est Djhan l' Batisse, po d's ôtes, Elie; e co po d's ôtes, Jérémie ou èn ôte des profetes". 15 Adon, Djezus lzî dmanda : "Et vos, ki djhoz vs ? Por vos, kî so-dj' ?" 16 Simon-Pire purda adon l' parole, po dire : "Vos estoz l' Crisse, li Fi då bon Diu, k' est l' Viquant !". 17 Djezus djha adon : "Eureus estoz-v', Simon, li Fi da Djônas : ci n' sont nén les omes ki vs ont faît savou çoula, mins mi Pere ki est e cir. 18 Et mi, dji vs el di : vos estoz Pire, et so cisse pire, dji bastixhrè mi Eglijhe; et l' foice del moirt ni l' èpwetrè nén sor leye. 19 Dji vs dinrè les clés do Royåme do cir : tot çou k' vos åroz loyé sol tere, serè loyé e cir, et tot çou k' vos åroz d'loyé sol tere, serè d'loyé e cir". 20 Adon, Djezus lzî d'finda di dire a nouk ki c' esteut li k' esteut l' Crisse.
Prumire anonce del Passion et del Résurècsion
21 Adon, Djezus cminça a lzî fé savou k' i dveut aler a Djeruzalem, k' i dveut soufri bråmint del pårt des ancyins, des mwaisses des prêtes et des scribes, k' i sereut touwé et k' i si rlivreut li treuzinme djoû.22 Pire, adon, el purda a pårt, et s' meta al riprinde : "çoula n' si pout, Signeur, çoula ni vs arivrè nén !". 23 Mins Djezus si rtourna, tot djhant a Pire : "Passoz podrî mi, Satan ! Vos estoz on racro so m' voye. Vos pinseye ni sont nén les cisses då bon Diu, mins les cisses des omes".
Li dicipe da Djezus doet prinde si croes
24 Adon, Djezus djha a ses dicipes : "Li ci ki vout vni avou mi, i fåt k' i s' roûveye lu-minme, k' i prinde si croes et k' i m' sûxhe. 25. Li ci ki vôrè såver s' veye, el piedrè; mins l' ci k' årè pierdou s'veye a cåze di mi, el ritrouvrè. 26 Ki sieve-t i a l' ome di gangner l' monde etir, s' i fwait do twert a s' veye ? Ou bén, ki payereut bén èn ome po ratch'ter s' veye ? 27 Li Fi d' l' ome rivénrè e l' glwere di s' Pere avou tos ses andjes, et adon i rindrè a chake sorlon çou k' il årè fwait. 28 Vraiymint, dji vs el di, i gn a voci des cis ki n' vieront nén l' moirt, divant k' i n' veyèhye li Fi d' l' ome rivni e s' Royåme.
17
Djezus lêt vey on pô di s' glwere.
1 Sî djoûs après, Djezus purda a pårt Pire et Djâke et Djhan, si fré, et i montint al copete d' ene hôteur. 2 La, i candja divant zels : si vizaedje si meta a rlure come li solo, ses mousmints divnint tot si blancs ki l' loumire. 3 A c' moumint la, Moyize et Eliye elzî aparetint, ki djåzint avou lu. 4 Pire dijha a Djezus : "Signeur, il est bon k' nos seyanxhe voci. Si vos vloz, nos frans troes houbetes, ene por vos, ene po Moyize et ene po Eliye". 5 I djåzéve co, k' ene blanke noûleye les rcovra tertos; et ene vwès moussa foû del noûleye, ki djhéve : ci-voci est m' Fi, li ci k' dji voe voltî; c' est dvins li k' dj' a metou tot m' plêzir. Schoûtoz l' ". 8 Cwand i rlevint les ouy, i n' veyint pus k' Djezus tot seu. 9 Sol tins k' i ridschindint del hôteur, Djezus elzî cmanda : "Ni djåzez a nouk di çou k' vos av' veyou, ca tant ki l' Fi d' ome si rleve d' amon les moirts".
So Eliye ki doet rivni
10 Les dicipes lyi dmandént : "Ki djhèt donk les scribes so Eliye, k' i fåt po cmincî k' i rvègne ?" 11 I responda : "C' est veur, i fåt k' Elie rvègne, po rmete totafwait d' adreut. 12 Seulemint, dji vs el di : Eliye est ddja rivnou. I n' l' ont nén ricnohyou, et lyi ont fwait tot çou k' il ont vlou. Del minme manire, li Fi d' l' ome souferrè a cåze di zels". 13 I compurdint adon k' i lzî djåzéve di Djhan li Batisse.
Djezus rwerixhe èn efant ki diale tunéve do hôt må
14 Il arivént djondant del foule. Èn ome vina adlé Djezus, et s' tapa a djnos dvant lu. 15 "Signeur, lyi dmanda-t i, purdoz pitié di m' gamén. I sofrixh do hôt må, et i n' va nén bén; sovint, i toume e feu ou bén e l' aiwe. 16 Dji l' a prezinté a vos dicipes, mins i n' l' ont nén polou rweri" 17 Djezus rpurda : "Les djins di pô d' fwè ki vs estoz, ki vosse cour est måva ! Djusk'a cwand serè dj' avou vozôtes ! Djusk'a cwand vis fârè-t i supwerter ? Aminez mel." 18 Djezus el groûla rûdemint, et l' demon moussa foû d' l' efant. A minme moumint, i fourit rweri. 19 Les dicipes alént trover Djezus a pårt po lyi dmander : "Pocwè n' avans dj' nén polou l' tchesser nozôtes minme ?" 20 Djezus lzî responda : "C' est paski vos av' trop pô d' fwè. Vraiymint, dji vs el di : si vs avîz del fwè gros come ene sumince di mostâde, vos dirîz å tier k' est la : va-s' tu mete la-drî, il ireut. Rin ni vs sereut impossibe". (21)
Djezus anonce si passion et s' résurècsion po l' deuzinme côp
22 Dè tins k' 'l estint e l' Galilêye, Djezus lzî djha : Li Fi d' l' ome serè livré ezès mwins des omes, 23 i li touwront. Et l' treuzinme djoû, i si rlivrè". I ndè fourît tot dzôrnés.
Djezus paye l' impôt do timpe
24 Cwand il arivént a Cafarnaom, les cis ki fjhént payî l' taxe po l' timpe, alént trover Pire po lyi dire : "Vosse mwaisse ni paye-t i nén l' taxe ?" 25 "Siya", dijha-t i. Cwand i rmoussa el måjhon, Djezus lyi djåza l' prumî : "Ki vs shonne-t i, Simon. Les rwès del tere, a kî fjhèt i payî les taxes ou les impôts ? A leus djins ou bén ås etrandjirs ? 26 "As etrandjirs" responda-t i. Adon Djezus : "Insi, leus djins ni dvèt nén payî. 27 Mins po k' nos ls ewaeranxhe nén, alez k' al mer et s' tapez voste intche. Li prumî pexhon ki vénrè, purdoz l' , et s' drovoz-lyi l' boke. Vos î trouvroz ene pece di manoye. Purdoz l' et dinez lzî : ci serè por mi et por vos".
18
Kî est l' pus grand ?
1 On djoû, les dicipes alént trover Djezus po lyi dmander : "A voste idêye, kî est l' pus grand e Royåme do cir ?" 2 Djezus houca on ptit efant, el meta e mitan d' zels, 3 et lzî djha "Vraiymint dji vs el di : si vos n' candjoz nén del tot, po vs fé parey ki les ptits efants, vos n' mousroz nén e Royåme do cir. 4 Mins l' ci ki s' årè fwait pitit come cist efant ci, c' est lu ki serè l' pus grand e Royåme do cir. 5 Et l' ci k' årè rçû on ptit come lu, a cåze di m' no, c' est mi k' il årè rçû. 6 Li ci k' årè scandalizé onk di ces ptits, ki creut a mi, i vâreut mî por lu k' lyi on loyaxhe å cô ene di ces pires di molin, ki les bådets fjhèt tourner, et k' on l' foutaxhe e fond del mer. 7 Måleur å monde a cåze des scandales ! C' est veur, il est nécessêre k' i gn åy des scandales, mins måleur a l' ome ki li scandale arive a cåze di lu !
8 Si vosse min ou vosse pî sont por vos ene cåze di petchî, côpoz l' et s' tapez l' lon erî d' vos. I våt mîs por vos d' intrer el Veye avou on seul brès ou on seul pî, puvite ki d' esse tapé, avou vos deus mins et vos deus pîs, e feu ki n' si dustindrè måy. 9 Et si vost ouy est por vos ene cåze di petchî, råyîz l' et s' tapez l' lon erî d' vos. I våt mîs por vos d' intrer el Veye a n' avou k' èn ouy, puvite ki d' esse tapé avou vos deus ouy el Valeye di Feu.
10 Loukîz bén di n' måy mèprîzer onk di ces ptits; dji vs el di: leus andjes e cir, veyèt tofer li vizaedje da m' Pere, k' est e cir. (11)
Li fåve del berbis k' est pierdowe
12 K' endè pinsez vs ? Si èn ome a cint berbis, et k' ene di zeles s' âreut pierdou, ni lêrè-t i nén la avå les tiers les nonante-nouf ôtes, po-z aler cweri li cisse k' est pierdowe ? 13 Et s' i l' ritrouve, vraiymint dji vs el di, i serè pus contin a cåze di leye, ki po les nonante-nouf ki n' si sont nén pierdou. 14 C' est bén l' volté di vosse Pere, k' est e cir, ki nouk di ces ptits efants ni perixhe.
Si coridjer inte di frés
15 Si vosse fré a fwait ene sacwè d' må conte di vos, alez et s' rpurdoz l' , li tot seu avou vos. Si vs schoûte, vos åroz rgangné vosse fré. 16 S'i n' vis schoûte nén, purdoz co avou vos onk ou deus ôtes, insi tote l' afwaire dumeurrè inte deus ou troes temoens. 17 S' i n' vout nén vs schoûter, dijhoz l' al comunôté. Et s' i n' vout nén schoûter l' comunôté, k' i soexhe por vos come on payin et èn ome ki vike må. 18 Vraiymint, dji vs el di : tot çou k' vos åroz loyé sol tere, serè loyé e cir, et tot çou k' vos âros d'loyé sol tere, serè d'loyé e cir.
19 Dji vs el ridi co : si deus d' vozôtes s' åront metou eshonne vola sol tere po dmander ene sacwè, çoula vs serè acwerdé di m' Pere, k' est e cir. 20 La k' deus ou troes si sont metous eshonne a cåze di m' no, dji so e mitan d' zels.
Cwant' côps fåt-i pardoner ?
21 Pire l' ala trover po lyi dmander : "Cwand m' fré m' årè fwait do må, cwant' côps lyi deurè-dj' pardoner ? Djusk' a set' côps ? ". 22 Djezus lyi responda : Dji n' vis di nén k' a set' côps, mins k' a septante côps set' côps.
Li creyancî sins nou cour
23. Paski on pout dire ki li Royåme do cir ravisse on rwè k' aveut vlou fé ses contes avou ses sierviteu. 24 Cwand il ataca, on lyi prezinta onk ki lyi dveut dijh meye talants (swèssante milions d' peces). 25 I n' aveut nén po payî, si bén ki l' mwaisse dijha k' on l' vindaxhe, avou s' feme, ses efants et tot çou k' 'l aveut, po payî s' dete. 26 L' ome se tapa adon a ses pîs : 'Purdoz pacyince avou mi, holéve-t i, dji rpayrè totafwait. 27 Li mwaisse s' endè vna må. I lyi rmeta tote si dete et l' leya nd aler. 28 Mins cwand l' sierviteu moussa foû, i touma so on camarâde ki lyi dveut cint peces. I dâra sor lu po l' sutronler, tot djhant : "Aboute-mi çou k' tu m' deus". 29 L' ome, a s' toû, si meta a djnos dvant lu, tot holant : 'Prind pacyince, dji t' va rpayer'.30 Mins l' ôte ni vola nén, i li fjha taper el prijhon, k' a tant k' il oûxhe payé totafwait. 31 Cwand ls ôtes sierviteus veyint çou k' i s' passéve, i nd ourît bråmint del poenne. Il alît tot raconter å mwaisse. 32 Ci-ci adon li rhouca : 'Mâva sierviteu ki vs estoz, lyi djha-t i, dji vs aveu rmetou tote vosse dete.33 Ni faléve-t nén ki vos avou vos purdaxhîz pacyince avou vosse camarâde, come dji l' aveu fwait avou vos ? 34 Fwert måva, li mwaisse li fjha taper el prijhon, k' a tant k' il oûxhe payé totafwait. 35 C' est insi ki m' Pere k' est e cir frè avou vos, si chake di vos ôte ni pardone nén a s' fré di tot s' cour".
19
Djezus ndè va sol Djudêye
1 Cwand il ourit achèvé d' acsegnî tot çoula, Djezus cwita l' Galilêye et vna e payis d' Djudêye, so l' ôte rive do Djordin. 2 Bråmint do djins el shujhint, et i les rwerixha la.
Sol mariaedje et sol virginité.
3 Des farizyins el vinént trover po l' sayî. "Est i permetou a ene ome, dumandint-i, di revoyer s' feme, pout-i avou on motif ? 4 Djezus responda : "N' av' nén lyi ki l' Ci k' a creyé, å cmince, a fwait l' ome et l' feme, 5 tot djhant : 'A cåze di çoula, l' ome lêrè s' popa et s' mame, et s' loyrè avou s' feme, et tos les deus ni seront pus k' onk ?' 6 C' est pocwè, i n' sont pus deus, mins on seul. Insi, çou ki l' bon Diu a loyé eshonne, l' ome nel pout nén d'fé !" 7 Les farizyins lyi ridjhint : "Adon, pocwè Moyize a-t i dit k' on rmetaxhe èn ake di divoice divant d' fé nd aler s' feme ?" 8 Djezus lzî responda : "C' est a cåze ki vs av' li cour deur, ki Moyize vis a permetou d' revoyer vosse feme. Mins å cmince, ci n' esteut nén insi 9 Dji vs el di : li ci k' årè revoyé s' feme - a mons k' i n' årint nén avou l' droet di s' mete eshonne - po ndè maryî ene ôte, est adulere".
10 Sès dicipes lyi djhint : "S' end est insi inte l' ome et s' feme, i gn a nol avantaedje a s' marier" 11 Djezus lzî ridjha : "ci n' est nén tot l' monde ki pout comprinde çoula, i gn a k' les cis ki l' bon Diu elzî a fwait savou. 12 Paski, i gn a des cis ki n' si marièt nén, a cåze k' i ndè sont-st incapåbes duspoye k' i sont å monde; i gn a des cis k' i nel polet nén fé, paski les omes les ont rindou incapåbes; et i gn a des cis k' ont tchoezi di n' si nén marier a cåze do Royåme do cir. Li ci ki pout comprinde, k' i comprinde".
Djezus benixhe les efants
13 On lyi prezinta des ptits efants, po k' i les benixhahye et k' i priyaxhe sor zels. Mins les dicipes les groûlint. 14 Djezus lzî djha : "Leyîz les ptits efants vini adlé mi, ni les espaitchîz nén; ca li Royåme do cir est da zels". 15 Et i les benixhéve divant d' les leyî aler.
Li ritchesse est dandjereuse.
16 I-gn-ourit onk k' el vina trover po lyi dire : "Ki doe dj' fé d' bon po-z aveur li veye eternele ? I lyi responda : 17 "Pocwè mi dmandoz vs çou k' est bon ? I-gn a k' on seul k' est bon. Si vos vloz intrer el veye, wårdoz les cmandemints".
18 "Qués cmandemints ?" ridmanda-t i ? Et Djezus : "Vos n' touwroz nén, vos seroz fidéles a vosse mariaedje, vos n' haproz nén, vos n' froz nou fâ temwègnaedje, 19 vos respècteyroz vosse popa et vosse mame, vos inmroz ls ôtes come vos vos inmez vos minmes. 20 Li djonne ome ripurda : "Tot çoula, dji l' a fwait. Ki m' manke-t i co ?". 21 Adon Djezus : "Si vos vloz esse vraiymint bon, alez, vindoz çou k' vos av' et s' dinez l' åzès pôves, : vos åroz on trezôr e cir, et vinoz, shujhoz m' ". 22 Cwand l' djône ome oya çoula, i nd ala tot petchri, ca il aveut bråmint des bins.
23 Djezus djha a ses dicipes : "Vraiymint, dji vs el di, i fwait målâhi po on ritche d' intrer e Royåme do cir. 24 Dji vs el di co on côp : on chamo passereut pus âheyemint po l' trô d'ene aweye, k' on ritche n' intraxhe e Royåme då bon Diu". 25 Cwand il oyint çoula, les dicipes s' ewaerint foirt : "Adon, duhint-i, kî pôrè esse såvé ?". 26 Djezus les rlouca, po responde : "Po èn ome, c' est impossibe, mins totafwait est possibe po l' bon Diu".
27 Adon Pire lyi djha : "Vola k' dj' avans aban.né totafwait po vs shure. K' endè serè-t i po nozôtes ?" 28 Djezus lzî responda : "Vraiymint, dji vs el di, å rnovelemint do monde, cwand l' Fi d' l' ome si s're ashid so s' trône di glwere, vozôtes avou vos vs assiros so doze trônes, po djuger les doze tribus d' Israyel. 29 Tot ci k' årè leyî si måjhon, ou ses frés et ses sours, si popa, si mame, ses efants, ou ses terins a cåze di m' no, riçurè cint côps ostant, et l' veye éternele. 30 Bråmint ki sont les prumîs seront les dierins, et les dierins seront les prumîs.
20
Li fåve des ovrîs del vegne
1 Li Royåme do cir ravize on pere di famile, ki moussa foû tot å matin, po-z egadjî des ovrîs, k' irént ovrer e s' vegne. 2 I convena avou zels k' il årint ene pece po l' djourneye, et i ls evoya e s' vegne. 3 I rmoussa foû vès les noûv-eures et ndè veya co d's ôtes k' estint sol bati a n' rén fé. 4 "Vozôtes avou, elzî djha-t i, alez ovrer e m' vegne. Dji vs payrè çou k' i fârè". 5 I nd alît. I moussa co foû vès non.ne, e co vès troes eures, et fjha co parey. 6 Vès cinq eures, i moussa co foû, et ndè veya co ki n' fijhént rén. "Pocwè dmonoz vs insi sins rén fé tote li djourneye ?", elzî dmanda-t i. 7 "Pace k' i gn a avou nouk po nos ègadjer", respondint-i.-"Vozôtes avou, alez e m' vegne", ripurda-t i.
8 Al nute, li mwaisse dijha a s' cinsî : "Houkoz ls ovrîs et s' payoz-les. Atakoz avou les dierins, po-z achèver avou les prumîs".9 Cwand i fourît la, les cis k'avént vni vès cinq eures, riçûjhént chake ene pece. 10 Cwand les prumîs s' prèzintint, i pinsint k' i rçurént pus, mins zels avou ourint chake ene pece. 11 A tot l' purdant, i groûlint conte do mwaisse, 12 tot djhant : "Ces la k' ont vnou les dierins, i n' ont fwait k'ene eure. Vos les traitoz come nozôtes, k' avans èduré tote li djourneye, et l' tcholeur !" 13 Li mwaisse responda a onk di zels : "Camarâde, dji n' vis fê nou twert; N' estins dj' nén convnous po ene pece ? 14 Purdoz çou ki vs rivént, et alez-è. A ci-ci k' a vnou l' dierin, dji vou dner ostant k' a vos. 15 N'a-dj' nén l' droet d' fé çou k' dji vou avou mes çans ? Ou bén fåt-i ki vos fjhoxhe des neurs ouy, la ki dj' so bon ? 16 Insi les dierins seront les prumîs, et les prumîs les dierins.
Djezus anonce po l' treuzinme côp k' i souferrè et k' i si rlivrè
17 Tins k' i montéve so Djéruzalem, Djezus purda les Doze a pårt, et lzî djha so l' voye : 18 "Vola k' nos montans so Djéruzalem. Li Fi d' l' ome va esse aban-né ezès mwins d' åzès mwaisses des prêtes et d' åzès scribes, i li codånront a moirt. I l' liverront åzès payins. Ces la si mok'ront d' lu, li bouxhront a côps di s'goreyes, et l' clawront sol croes. Mins l' treuzinme djoû, i si rlivrè d' inte les moirts"
Kimander ou siervi ?
20 A ç' moumint la, li mame d' åzès fis da Zébédé, et ses fis avou leye, si vnént mete a djnos dvant lu, po lyi dmander ene sacwè. 21 I lzî dmanda : "Ki vloz vs ?". Et leye : "Duhoz k' mes deus fis vola purdexhent plaece onk a vosse droete et onk a vosse hintche e vosse royåme". 22 Djezus lzî djha : "Vos n' sav' nén çou k' vos dmandoz. Li câlice ki dj' deu beure, el poloz vs beure avou mi ?" Et zels : "Åy, nos l' polans. 23 : "Mi cålice, ripurda-t i, vos ndè boeroz. Po çou k' est d' prinde plaece a m' droete et a m' hintche, ci n' est nén mi k' el pout acwerder. I-gn a les cis po kî m' Pere a apontché ces plaeces". 24 Cwand les dîs ôtes oyint çoula, i fourît måvas so les deus frés. 25 Djezus les houca adlé lu po lzî dire : "Vos l' sav' bén, les rwès d' tos les payis cumandet come des mwaisses, et les grands fjhèt sinti leu pouvwer. 26 Po vozôtes, ci n' doet nén esse insi : li ci ki vout divni grand, serè vosse sierviteu, 27 et l' ci ki vout esse li prumî, serè vosse man'dâye. 28 C' est insi ki l' Fi d' l' ome n' a nén vnou po k' on l' siève, mins po siervi, et po dner s' veye po ratch'ter bråmint des djins".
Djezus rwerixhe deus aveules a Jéricho
29 Cwand i moussint foû d' Djéricho, tote ene hede di djins el shujhint. 30 Et vola k' deus aveules k' estint assîts djondant do route, oyint Djezus passer. I s' metint a criyî : "Signeur, vos l' Fi da Dåvid, purdoz pitié d' nozôtes !" 31 Les djins groûlint sor zels, po k' i s' têhaxhint. Mins zels criyint toudi pus foirt : "Signeur, Fi da Dåvid, purdoz pitié d' nozôtes !" 32 Djezus s' areta et les houca : "Ki vloz vs ki dj' fasse po vozôtes ? " 33 Et zels : "Signeur, ki nos ouys si drovexhe" 34 Djezus si vna må d' zels, il aduza leus ouys. Tot d' on côp, i veyént, et s' metént a l' shure.
21
Djezus intere e l' veye di Djeruzalem
1 Il arivént djondant d' Djeruzalem, a Betfagué, divant l' tier des Olivîs. Adon Djezus evoya deus dicipes, 2 a tot lzî djhant : "Alez e viyaedje k' est d' vant vos. Vos vieroz tot droet on bådet, ki serè loyé, avou si ptit djondant. Duloyoz l' et aminoz m' el. 3 Si on vs dit ene sacwè, vos diroz : "Li Mwaisse end a dandjî", et on les lairè aler". 4 Totafwait s' passa insi, po k' soexhe acompli çou ki l' profete a dit :
5 Dijhoz al båshele di Sion :
Vola ki vosse Rwè arive,
Il est amiståve, et arive a tchvå so on bådet,
so li ptit d' èn ågne.
6 Les dicipes end alint, et fjhént çou k' Djezus lzî aveut dit. 7 Il aminît l' bådet et si ptit, metént sus leus mousmints. Djezus s' assia so l' bådet. 8 Brâmint des djins èwalint leus mousmints sol voye; des ôtes côpint des coxhes so les åbes, et ndè racovrént l' voye. 9 Les djins alint dvant, ou bén podrî, a tot criyant : "Hosana po l' Fi da Dåvid ! K' i soexhe beni li ci ki vint å no do Signeur. Hosana k'å pu hôt do cir !"
10 Cwand Djezus fourit intré dvins Djeruzalem, ci fourit on sam'rou tot avå l' veye. On si dmandéve : "Kî est cist ome la ?" 11 Et les djins respondint : "C' est Djezus, li profete di Nazaret, el Galilêye".
12 Djezus moussa e timpe. I s' meta a traker evoye les cis ki vindint et ki atchtént e timpe, i dviersa les tåves des cis ki candjint les çans, et les xhames des vindeus d' colons. 13 I lzî djha : "Il est scrît ki m' måjhon serè ene måjhon d' priyire. Vos nd av' fwait on trô d' voleurs".
14 Les aveules et les clepâs k' estint e timpe, vinént adlé lu, i les schapa. 15 Cwand les mwaisses des prêtes et les scribes veyint les miråkes k' i fjhéve, et k' il oyint les efants tchanter e timpe : "Hosana po l' Fi da Dåvid", i ndè fourît tot måvas.16 I lyi djhint : "N'oyoz vs nén çou k' i djhet ?" Djezus lzî responda : "Siya. N' av' måy lî dvins ls Ecritures : c' est del boke des ptits efants, des cis k' sont co å sin, ki t' as fwait tchanter tès louandjes" ? 17 I les leya la, moussa foû del veye, po-z aler a Betaniye, et c' est la k' i dmonéve.
L' åbe ås fikes k' est souwé
18 Å matén, sol tins k' i rivneut el veye, il ourit fwin. 19 I veya èn åbe ås fikes djondant del route. Il ala tot près, mins n' trova ki des foyes. I djha : "Ki pus djamåy des frutaedjes ni vnexhe sor twè !" Et l' åbe souwa tot droet. 20 A tot veyant çoula, les dicipes s' ewaerént : "Kimint est i posibe ki l' åbe åye souwé tot droet !" 21 Djezus ripurda : "Vraiymint, dji vs el di : si vs avîz del fwè, sins nole dotance, ci n' sereut nén seulmint avou èn åbe ki vos frîz çoula, mins vos dirîz a ç' tier k' est la : bodje tu et s' tape tu el mer, i l' freut. 22 Et tot çou k' vos dmandrîz dvins vos priyires avou fwè, vos l' riçurîz".
So l' droet da Djezus et sol bateme da Djhan
23 Cwand il ariva e timpe, adon k' il acsegnive les djins, les mwaisses des priyesses et les pus vîs do peupe li vnént trover. "Di ké droet fijhoz vs çoula ? dumandint-i. Ki est-ce ki vs a dné ç' droet la ?" 24 Djezus lzî responda : "Mi avou, dji va vs dumander ene sacwè, rén k' ene. Si vos m' dinez l' response, dji vs dirè di ké droet dji fê çoula. 25 Li bateme da Djhan, di wice vunéve-t i ? do cir ou bén des omes ? Mins i tûzint inte di zels : si nos djhans do cir, i nos dmandrè : adon, pocwè n' av' nén creyou ? 26 Si nos djhans des omes, i nos fârè rcrinde les djins, paski tot l' monde tint Djhan po on profete. 27 I respondint a Djezus : "Nos n' savans nén". Adon li : "Mi nén pus, dji ni vs dirè nén di ké droet dji fê çoula".
Li fåve do deus fis
28 Djezus djhéve åzès mwaisses des prêtes et ås ancyins : "Ki pinsez vs di çouci ? Èn ome aveut deus fis. Il ala trover l' prumî et lyi djha : 'Mi fi, alez ouy ovrer e m' vegne'.- 29 'Nèni, dji n' vou nén', responda-t i. Mins après côp, i s' ripinta et î ala. 30 Il ala trover l' deuzinme et lyi djha parey. Et ci-ci : 'Åy don, mwaisse ! Mins i n' î ala nén. 31 Lukéke des deus a fwait l' volté di s' popa ? I lyi respondint : "Li prumî". Djezus lzî ridjha : "Vraiymint, dji vs el di : les publikins et les femes di måle veye seront dvant vozôtes e Royåme do bon Diu. 32 Paski Djhan li Batisse a vnou, i vikéve sorlon l' djustice, et vos n' l' av' nén creyou. Mins les publikins et les femes di måle veye, zels, l' ont creyou. Vozôtes, minme cwand vs av' veyou çoula, vos n' vis av' nén rpintou po creure a çou k' i djhéve.
Fåve des måvas vignerons
33 "Schoûtoz co ene ôte fåve : èn ome aveut on bén; il î planta ene vegne, l' ècloya, î emantcha on stwerdeu et bâtixha ene tour po l' gâr. I lowa adon l' tot a des cinsîs et nd ala a l' etrandjir. 34 A moumint del vindindje, il evoya ses sierviteus åzès cinsîs po k' i lyi rmetaxhint çou ki l' vegne aveut rapwerté. 35 Mins les cinsîs apougnint les sierviteus, bouxhint onk, towint l' ôte et tapint ås pires sol treuzinme. 36 Et co on côp, li mwaisse do bén evoya des sierviteus, leus pus ki l' prumî côp; mins i fourît traités tot parey. 37 Al fén, il evoya s' fi, tot s' dijhant : 'Mi fi, i l' respectêyront'. 38 Mins les cinsîs, cwand c' est k' i veyint l' fi, i si djhint inte di zels : 'vola l' eritî : djans, towans l' , l' eritaedje serè da nosse !' 39 I l' apougnint, li tapint foû del vegne et l' towint. 40 A bén, li mwaisse del vegne, cwand i vénrè, ki frè-t i a ces cinsîs ? - 41 'Ces vârins, responda-t on, i les frè peri come i l' meritet, et i louwrè s' vegne a d'ôtes cinsîs, ki lyi rmetront s' droet cwand i fârè'. 42 Djezus lzî djha : 'N' av' måy lî dvins ls Ecritures : 'li pire ki les cis ki bâtixhèt ont tapé evoye, est divnowe li pire di cwène; c' est çou ki l' Signeur a fwait , et nos nos end ewaerans' ? 43 C' est po çoula ki dji vs di : li Royåme do bon Diu vis serè rtiré, et on l' dinrè a èn ôte peupe, ki sârè l' fé rapwerter". 44 Et l' ci ki toumrè so cisse pire, serè spiyî, li ci k' ele toumrè sor lu, serè spaté". 45 Les mwaisses des prêtes et les farizyins, cwand il oyint cisse parabole, compurdint bén k' i djåzéve por zels. 46 I cwerint a mete li min sor lu, mins il ourint sogne des djins, pask' i l' tinént po on profete.
22
Li fåve do rwè ki s' mareye
1 Djezus ripurda, tot lzî djhant co cisse parabole ci : 2 "Nos plans co comparer li Royåme då bon Diu a on rwè ki fjhéve ene fièsse po l' mariaedje da s' fi. 3 Il evoya ses sierviteus åzès cis k' avént stou houkés, po k' i vnaxhint al noce. Mins i n' volint nén vni. 4 I nd evoya co ds ôtes, tot djhant : Duhoz lzî : vola k' dj' a apontché m' dîner, dj' a touwé mes boûs et mes crâssès biesses, totafwait est pret'. Vinoz al fièsse. 5 Zels ni boudjint nén; i nd alint, onk a s' cinse, l' ôte a s' comêrce; 6 I gn-ourit k' apicint les sierviteus, les maltraitintét et les towint. 7 Li rwè si måvla. Il evoya ses sôdårds, ki towint ces moûdreus et tapint l' feu a leu veye. 8 Adon, i djha a ses sierviteus : Li fièsse est pret', mins les cis k' avént stou houkés nel meritint nén. 9 Alez don ezès creuxhelâdes des voyes, et tos les cis k' vos vieroz, houkoz-les al fièsse. 10 Les sierviteus alint so les voyes, rashonnint tos les cis k' i rescontrint, les måvas come les bons. Et l' sâle fourit tote plinne di djins po magnî. 11 Li rwè intra po vey les cis k' estint assîts, et i veya èn ome ki n' aveut nén moussî ses bagues di fièsse. 12 I lyi djha : Camarâde, kimint estoz vs intré voci sins avou metou vos bonès bagues ? L'ôte si têha. 13 Adon i djha a ses sierviteus : Loyoz lyi les pîs et les mins et s' tapôz l' a l' ouxh, e li spexheur. La i pleurrè et i crînrè des dints. 14 Ca, s' i gn a bråmint des cis k' sont houkés, wêre sont les cis k' sont rçûs".
So l' impôt k' i faléve payî a l' empreur
15 Les farizyins s'etindint inte di zels po sayî d' el djonde divins ses responses. 16 Et vola k' i lyi evoyèt di leus dicipes, avou des cisses ki tnint po Herôde. "Mwaisse, duhint-i, nos savans bén ki vos djhoz toudi l' veur, et k' vos acsègnoz li vraiye voye ki moenne å bon Diu; i gn a nouk a vs poleur tourner, paski vos n' fjhoz nole diferince inte les djins. 17 Duhoz-nos çou k' vos ndè pinsez : nos est-i permetou, åy ou neni, di payî l' impôt a César ?". 18 Mins Djezus saveut leu calinereye : "Les toursiveus ki vs estoz, responda-t i. Pocwè sayîz vs di m' djonde ? 19 Mostrez m' l' ârdjint k' i fåt payî l' impôt avou". I lyi prezintint ene pece di manoye des Romins. 20 Et adon : "Li pôrtrait k' est d'sus, et les mots ki sont scrîts, di kî sont-i ?". - "Du César", duhint-i. Et adon, li : "Rindoz donk a César çou k' est da César, et å bon Dieu, çou k' est då bon Diu".22 Cwand il oyint s' response, i s' ewaerint. I l' leyît et nd alît.
Ki les moirts si dvèt rlever
23 ci djoû la, des saducéyins el vinént trover. C' est des cis ki djhét k' i gna nole résurècsion. I lyi dmandént : "Mwaisse, Moyize nos a dit ki si èn ome moréve sins leyî des efants, ki s' fré mariaxhe si feme, si bele-sour, po dner des efants a s' fré. 25 Amon nozôtes, i gn aveut set' frés. Li prumî si maria, et mora sins leyî nol efant. I leya donk si feme a s' fré. 26 Et c' fourit pareye avou l' deuzinme, pwis l' treuzinme, disk' å setinme. 27 Al fén do conte, li dierinne di tos zels, li feme mora avou. 28 Al résurècsion, do kéke des set' seret-ele li feme, puski i l' åront avou tertos ?". 29 Djezus lzî responda : "Vos vs trompoz, ca vos n' cunoxhoz nén ls Ecritures, ni co l' puissance do bon Diu. 30 Al résurècsion, on n' si mareyrè nén, ni les omes ni les femes. Tot l' monde serè come les andjes e cir. 31 Mins k' les moirts si dvèt rlever, n'av' nén lyi çou ki l' bon Diu vs a dit : 32 'Dji so li bon Diu da Abraham, da Isaac et da Djåcob'. I n' est nén l' bon Diu des moirts, mins des vicants". 33 Les djins k' l' avént ôre, s' ewaerint di çou k' il acsegnive.
Li prumî des cmandemints.
34 Cwand les farizyins oyint k' il aveut fwait têre les saducéyins, i li vnént trover eshonne. 35 Onk di zels, k' esteut mwaisse del Lwè, lyi dmanda po l' sayî : 36 "Mwaisse, li grand cmandemint del Lwè, li kéke est-ce ?" 37 I lyi djha : "Vos inmroz l' Signeur vosse Diu di tot vosse cour, di tote voste âme et di totes vos foices. 38 C' est l' grand et l' prumî des cmandemints. 39 Li deuzinme est parey : Vos inmroz vosse prochin come vos vs inmez vos minmes. 40 Divins ces deus cmandemints, on-z a tote li Lwè et les profetes.
Li Messeye est l' fi et l' Signeur da Dåvid.
41 Adon k' les farizyins estint eshonne, Djezus lzi dmanda : 42 "Ki pinsez vs do Crisse ? Du kî est i l' fi ?". "Da Dåvid", respondet-i. 43 "Adon, ki s' fwait-i ki Dåvid, ki djåze avou l' êde do Sint-Esprit, li loume Signeur, cwand i dit :
44 Li Signeur a dit a m' Signeur : assioz vs a m' droete,
k' a tant ki dj' fasse di vos innmis on xhame po vos pîs ?
45 Si donk Dåvid li loume Signeur, kimint pout-i esse si fi ? 46 Nouk ni poléve lyi dner ene response, et di c' djoû la, pus nouk ni wèza lyi rén dmander.
23
Måleur åzès scribes et åzès farizyins
1 Adon, Djezus djha åzès djins et a ses dicipes : 2 "Les scribes et les farizyins si sont metou el pirlôdje da Moyise. 3 Tot çou k' i vs diront, fijhoz l' et s' wårdoz l' . Mins ni fjhoz nén come i fjhèt. Ca i djåzet, mins i n' fjhèt nén. 4 I loyèt des pezantès tchaedjes et les metèt so les spales d' åzès djins. Mins zels minmes rufûsèt d' les boudjer d' on doet. 5 Tot çou k' i fjhèt, i l' fjhèt po esse veyou des djins. I si fjhèt des "filacteres" bén lådjes, et ralonguixhèt les frâgnes di leus cotes. 6 Il inmèt li prumire plaece ezès dîners, les prumîs fôteuyes divins les sinagogues, 7 les adegnaedjes so les plaeces, et k' les djins les lomexhe Mwaisses. 8 Po vozôtes, ni cweroz nén a vs fé loumer "mwaisses"; vos n' av' k' on seul Mwaisse, et vs estoz tertos des frés. 9 Et n' loumoz nouk "pere" vola sol tere, vos n' av' k' on seul Pere, k' est e cir. 10 Et ni vs fjhoz nén lomer "mwaisses", paski vos n' av' k' on seul Mwaisse, k' est l' Crisse. 11 Li pus grand d' vozôtes serè vosse sierviteu. 12 Li ci ki s' årè recrèsté, serè ravalé, et l' ci ki s' årè fwait tot ptit, serè tnou po grand.
13 Målureus estoz-v', vos les scribes et les farizyins, fjheus d' comedeye, paski vos cloyoz l' poite do Royåme do cir divant les omes. Vos n'introz nén vos minmes, et les cis ki vlet inter, vos les espêchoz del fé. (14)
15 Målureus estoz-v', vos les scribes et les farizyins, fjheus d' comedeye, paski vos coroz tot avå l' mer et l' tere po fé on dicipe. Et cwand vs l' av' avou, vos ndè fjhoz èn ome k' irè e feu, ki serè deus côps pé k' vozôtes. 16 Målureus estoz-v', mineus d' aveules. Vos djhoz : "Si on fwait siermint so l' Timpe, ci n' est rén; si on fwait siermint so l' ôr k' est e Timpe, on-z est tnou". 17 Les sots ki vs estoz, et les aveules ! K'est-ce k' est pus grand, l' ôr ou l' Timpe, ki fwait ki l' ôr soexhe consacré ? 18 Et co : "Si on fwait siermint so l' åté, ci n' est rén; si on fwait siermint so l' ofrande k' est so l' åté, on-z est tnou". 19 Les aveules ki vs estoz ! K'est-ce k' est pus grand, l' ofrande, ou l' åté ki fwait ki l' ofrande soexhe sanctifiyeye. 20 Li ci ki fwait siermint so l' åté, djure so l' åté, et so tot çou k' est d'sus. 21 Li ci ki djure sol timpe, djure sol timpe, et so l' Ci ki î dmeure, 22 et l' ci ki djure so l' cir, djure so l' trône do bon Diu, et so l' Ci k' est ashid sus.
23 Målureus estoz-v', vos les scribes et les farizyins, fjheus d' comedeye, paski vos payoz l' déme so l' minte, so li f'no et so l' cumin, mins vos av' leyî di costé des passaedjes del Lwè ki ont bråmint pus d' valeur : li djustice, li bonté et l' fidélité. 24 Mwaisses aveules : vos coloz l' moxhete et v-s avaloz l' chamo.
25 Målureus estoz-v', vos les scribes et les farizyins, fjheus d' comedeye. Vos rnetchoz l' å-d'foû del coupe et do plat, mins l' å-dvins est plin d' crantche et d' rapine. 26 Farizyin aveule ! Runeteye po cmincî çou k' est å-dvins del coupe. Insi l' ådfoû serè nete avou.
27 Målureus estoz-v', vos les scribes et les farizyins, fjheus d' comedeye, paski vos ravizoz des tombes k' on-z a blanki a l' tchâ. D' å-d'foû, ele paretèt totes netes, l' å-dvins est plin d' oxhês et d' pourixheures. 28 Vozôtes avou, d'å-d'fou, vos paretoz des omes bons; å dvins d' vos minmes, vos estoz plins d' fåsseté et d' petchîs.
29 Målureus estoz-v', vos les scribes et les farizyins, fjheus d' comedeye, vos bâtixhoz des tombes po les profetes, et vos gâyeliotoz des monumints po les omes djusses. 30 "Si dj' oûxhins stou la, dijhoz-v', do tins d' nos vîs parints, nos n' oûxhins nén tni avou zels po fé couri l' song do profetes !" 31 Insi, vos estoz temoens conte di vos minmes, ki vs estoz bén les efants des cis k' ont touwé les profetes. 32 Achèvoz l' ovraedje di vos péres ! 33 Les sierpints, les viperes ki vs estoz, kimint pinsez vs vis såver del condanåcion d' l' infier ? 34 C' est po çoula ki dji vs evoye des profetes, des omes ki compurdèt, des cisses ki savet.; mins des cis k' on vs evoyrè, vos ndè touwroz et ndè clawroz sol croes, les ôtes vos les flaxhroz a côps d' sugoreye, et vs les trakroz d'ene veye a l' ôte. 35 Insi rtoumrè sor vos li sonk di tos les djusses k' a stou vudé sol tere, duspoye li song da Abel li djusse, disk' å ci da Zacarîye, li fi da Barakîyas', ki vs av' touwé inte li timpe et l' åté. 36 Vraiymint, dji vs el di, tot çoula ritoumrè so les djins d' ouy.
37 Djeruzalem, Djeruzalem, twè ki towes les profetes et ki tapes å pires so les cis ki t' sont evoyés, cwant' côps n' a-dj' nén vlou rashonner tès efants, come li poye rashonne ses poyons po dzos ses penas. Mins tu n'as nén vlou ! 38 Vola ki vosse måjhon vis serè leyeye vudeye et abandnêye ! 39 Dji vs el di : vos n' mi vieroz pus, disk' å djoû ki vs diroz : Bèni soexhe-t i li ci ki vint å no do Signeur !".
24
So les dierins djoûs. Li timpe serè distrût.
1 Djezus moussa foû do timpe et nd ala. Les dicipes el vinént trover, po lyi mostrer les bastimints do timpe. 2 I lzî responda : "Vos veyoz tot çoula, don ? A bén dji vs el di : i ndè dmeurrè nén ene pire so ene ôte, ki ni soexhe dustrûte".
3 I s' assia al copete do tier des Olivîs. Les dicipes el vinént trover a pårt : "Duhoz-nos, dumandint-i, cwand est-ce ki tot çoula s' pasrè, et ké signe ârans dj' di voste ariveye et del fén do monde ?"
4 Djezus lzî responda : "Loukîz bén ki nouk ni vs vègne minti. 5 I-gn a bråmint ki vénront, so m' no, po dire : 'c' est mi l' Messeye', et i ndè trompront bråmint. 6 Vos ôroz djåzer d' gueres et d' noveles di gueres. Loukîz di n' nén vs leyî suberer. I fåt k' çoula arive, mins ci n' serè nén co l' fén. 7 Les payis si dresront l' onk conte di l' ôte, les royåmes conte des ôtes royåmes. A des plaeces k' i gn årè, les djins åront fwim, et l' tere tronnrè. 8 Tot çoula serè li cmince des douleurs. 9 On vs frè sofri, on vs touwrè, les djins vs héront a cåze di m' no. 10 Adon, bråmint si lêront aler, i s' liverront l' onk l' ôte, i s' héront l' onk l' ôte. 11 Bråmint des fås profetes si dresront, i ndè trompront bêcôps. 12 A cåze do må ki crexhrè tot costé, bråmint ndè piedront l' tchârité 13 Mins l' ci k' årè tnou k' a l' fén, serè såvé. 14 cisse Bone Novele do Royåme serè anonceye avå l' monde etir. ci serè on temwègnaedje po tos les payis. Adon, l' fén arivrè.
Li grand tourmint d' Djeruzalem
15 Li grand tourmint k' a anoncî l' profete Dâniel, cwand vos l' vieroz atoumer sol sinte plaece, ki l' ci ki lît, comprinde ! 16 A c' moumint la, les cis k' seront el Djudêye k' i si såvèxhe so les hôteurs.17 Li ci k' serè so l' toet di s' måjhon, k' i n' radxhinde nén po prinde ene sacwè, 18 et l' ci k' serè al campagne, k' i n' ruvègne nén po prinde si paletot. 19 Måleur åzès mames ki rawårdront ces djoûs la, ou ki nourixhront èn efant !
20 Priyîz po k' cisse såvereye ni toume nén e l' ivier ou on djoû d' sabat. 21 ci serè adon on grand histou, k' on n' årè måy veyou l' parey duspoye li cmince do monde disk' a c' djoû la, et i gn årè pus måy nou parey après. 22 Et si on n' metéve nén ene fén a ces djoûs la, nouk ni sereut såvé. Mins a cåze des cis ki l' bon Diu a tchoezi, ene fén î serè metowe. 23 Adon, si on vs dit : "Loukîz, li Messeye est voci !" ou bén "Il est vola !", nel creyoz nén. 24 Ca i s' dresrè des fås mèsseyes et des fås profetes, télmint ki, si c' esteut possibe, minme les cis ki l' bon Diu a tchuzé, pôrint esse trompés. 25 Vola ki dji vs a prevnou. 26 Si donk on vs dit : il est e dézêrt, n' î alez nén; si on vs dit : il est catchî la, nel creyoz nén. 27 Come l' aloumire aspite å Levant et loume djuk' å Coûcant, insi ndè serè-t i do Fi d' l' ome cwand i vénrè. 28 La k' i gn a on coir, c' est la ki s' rashonnet les vôtours. 29 Tot droet après les histous d' ces djoûs la, li solo si maxhrè et s' aspexhixhrè, li lune ni dinrè pus s' loumire, les stoeles toumront djus do cir, les foices do cir seront djhoteyes. 30 Adon aparetrè e cir li signe do Fi d' l' ome. Tos les peupes del tere djemixhront, cwand i vieront l' Fi d' l' ome vuni so les noûleyes, avou tote si foice et tote si glwere. 31 Il evoyrè ses andjes, avou on grand brut d' trompete, i rashonnront les cis k' sont såvés di tos les corons do cir.
32 Comparez avou l' åbe ås fikes : cwand vs veyoz ses coxhes kimincî a verdjer, et ses foyes crexhe, vos compurdoz k' l' esté est cåzu la. 33 Insi, cwand vs voeroz tot çoula, vos comprindroz k' il est tot près, k' il est sol pas d' vosse ouxh. 34 Vraiymint, dji vs el di : les djins d' ouy ni seront nén passés, ki tot çoula n' soexhe arivé. 35 Li cir et l' tere pasront, mins çou k' dji di ni pasrè nén.
36 Mins l' djoû et l' eure ki çoula arivrè, i gn a nouk k' el séxhe. Les andjes do cir nel savèt nén, nén minme li Fi. I-gn a ki l' Pere al savou. 37 C' est come do tins d' Noé, insi serè l' ariveye do Fi d' l' ome 38 Les djoûs dvant l' deluje, les djins magnint et buvint, i s' maryint et dnint leus båsheles a marier, disk' å djoû k' Noé moussa e l' arche. 39 Les djins ni s' dotint d' rén, k' a tant ki l' déluje fouxhe sor zels, po ls èpwerter tertos. Insi serè l' ariveye do Fi d' l' ome. 40 A c' moumint la, deus omes seront al campagne : onk serè èpwerté, l' ôte dumeurrè; 41 deus femes seront a moure do grin : ene serè èpwerteye, l' ôte dumeurrè.
42 Veuyoz donk, paski vos n' sav' nén ké djoû vosse Signeur ruvénrè. 43 Compurdoz bén : si l' mwaisse del måjhon saveut a kéle eure li voleur doet vni, i veuyereut sur, et i n' lêreut nén trawer l' mour di s' måjhon. 44 Vos avou, tunoz vs pret', paski c' est a l' eure ki vos n' î pinsez nén ki l' Fi d' l' ome vénrè.
45 Kimint est i donk li sierviteu fidéle et sûti, li cisse ki l' mwaisse del måjhon lyi a dné l' tchedje di tos ses djins, po lzî dner d' cwè magnî cwand i fåt ? 46 Eureus est i ci sierviteu la, ki l' mwaisse, cwand i vénrè, trouvrè a fé s' sogne ! 47 Vraiymint, dji vs el di, li mwaisse lyi dinrè l' tchedje di tos ses bins. 48 Mins si c' sierviteu est måva, et k' i s' dit : li mwaisse ni rvént nén co, 49 et k' i s' mèt a bouxher ses camarâdes, et s' i s' mèt a magnî et a beure avou des sôleyes, 50 si mwaisse ruvénrè on djoû k' i nel rawåde nén, et a ene eure k' i n' a nén préveyou. 51 I l' frè nd aler, et l' contrè avou les omes a deus vizaedjes . Et la i pleurrè et i crînrè des dints.
25
Les dijh djonnès feyes.
1 Li Royåme do cir ravizrè djh djonnès feyes, k' avént pris leus lampes po-z aler å dvant d' on djonne maryî. 2 Cénk di zeles estint sotes, et cinq' estint sûteyes. 3. Les sotes, cwand ele avént pris leus lampes, n' avént nén pris d' l' ôle avou zeles; 4 mins les sûteyes avént pris des bidons d' ôle avou leus lampes. 5 Li djône marié londjina dvant d' ariver, et totes les djonnès feyes s'essoctint et s' edoirmint. 6 E mitan del nute, on-z oya on cri : "Vola l' marié ! Alez å dvant d' li !" 7 Ele si levint tortotes et espurdint leus lampes. 8. Les sotes dumandint åzès sûteyes : "Dunoz-nos di voste ôle, ca les nosses si dustindet. 9 Les sûteyes respondint : "I nd årè måy assez po vozôtes et po nozôtes. Alez puvite trover l' martchand, et atchtez ndè". 10 Sol tins k' ele î alint, li marié ariva. Les cis k' estint presse intrint al noce avou li; et on sera les ouxh. 11 Enfin, les ôtes arivént : "Mwaisse, mwaisse, duhint-ele, drovoz-nos !" 12 Mins li : "Vraiymint, dji vs el di, dji n' sé nén kî k' vos estoz". 13 Veuyoz donk, paski vos n' sav' ni l' djoû ni l' eure".
Parabole des çans k' i fåt mete e valeur.
14 I ravize co èn ome ki dveut voyèdjer. I houca ses sierviteus et lzî rmeta ses bins. 15 A prumî, i dna cinq' talants (ârdjint di c' tins la), a èn ôte deus, å treuzinme onk, a chake sorlon çou k' i saveut î fé. Et i nd ala. 16 Tot droet, li ci k' aveut rçû cinq' talants travalya avou, et ndè rwangna cénk ôtes. 17 Li deuzinme fijha parey, i ndè rgangna deus ôtes. 18 Mins l' ci k' end aveut rçû onk, ala fé on trô el tere et î catcha les çans da s' mwaisse. 19 Lontins après, li mwaisse di ces sierviteus ruvna et lzî fjha rinde leus contes. 20 Li prumî ariva donk, li ci k' aveut rçû cinq' talants, et lyi abouta cinq' ôtes talants, tot djhant : "Mwaisse, vos m' avîz rmetou cinq' talants, vola les cinq' ôtes ki dj' a rgangné avou". 21 Li mwaisse lyi djha : "C' est bén, vos estoz on bon sierviteu, k' est fidéle. Puski vs av' sutou fidéle avou pô d' tchwè, dji vs m' metrè al tiesse di bråmint d's ôtès afwaires. Intrez el djoye di vosse mwaisse". 22 Li ci k' aveut rçû deus talants s' avança avou, et djha : "Mwaisse, vos m'avîz rmetou deus talants, vola les deus ôtes ki dj' a rgangné avou". 23 Li mwaisse lyi djha : "C' est bén, vos estoz on bon sierviteu, k' est fidéle. Puski vs av' sutou fidéle avou pô d' tchwè, dji vs m' metrè al tiesse di bråmint d's ôtès afwaires. Intrez el djoye di vosse mwaisse". 24 Li ci k' end aveut rçû onk, ariva avou : "Mwaisse, dijha-t i, dji sé ki vs estoz èn ome deur, vos ramassoz çou k' vos n' av' nén semé et vos rascoyoz çou k' vos n' av' nén planté. 25 Dj' a avou sogne, et dj' a stou catcher vosse talent e tere. Vola çou k' est da vosse". 26 Li mwaisse lyi responda : "Serviteur måva et fènéyant ki vs estoz, vos savîz ki dj' ramasse çou k' dji n' a nén semé, ki dji rascoye çou k' dji n' a nén planté ! 27 Vos dvaxhîz mete mes çans al banke. Cwand dj' a rivnou, dj' âreu rpris çou k' est da mîne avou les interêts. 28 Ritirez lyi donk si talant, et dinez l' å ci k' end a dijh : 29 ca li ci ki a, on lyi dinrè co, et i serè dvins l' abondance; li ci ki n' a rén, on lyi rtirrè minme çou k' il a. 30 ci sierviteu inutile, tapez l' a l' ouxh, el sipexheur del nute. La i pleurrè et crînrè des dints".
Li dierin djudjmint.
31 Cwand ç' serè ki l' Fi d' l' ome vénrè e tote si grandeur, avou tos ses andjes åtoû d' lu, i s' assirè adon sol s' trône di glwere. 32 On houkrè dvant li totes les djins di tos les payis. I les séparrè les onks d' avou ls ôtes, come li berdjî mèt a pårt les berbis d' avou les baras. 33 I metrè les berbis a s' droete, et les baras a s' hintche. 34 Adon li Rwè dirè åzès cis ki seront a s' droete : "Vinoz, vos ki m' Pere a beni, ruçûhoz li Royåme k' a stou apontché por vos, duspoye li cmince do monde. 35 Paski dj'aveu fwim, et vs m' av' duné a magnî; dj' aveu seu, et vs m' av' duné a beure; dj' esteu etrandjir, et vs m' av' ruçû; 36 dj' esteu nou, e vs m' av' moussî; dj' esteu malåde, et vs m' av' vini vey; dj' esteu el prijhon, et vs av' vuni k' a mi". 37 Adon, les djusses respondront : "Cwand est-ce ki nos vs avans veyou ki vs avîz fwim, et k' nos vs avans dné a magnî, ki vs avîz seu, et k' nos vs avans dné a beure ? 38 Cwand est-ce ki nos vs avans veyou etrandjir, et ki nos vs avans rçû ? Ou bén ki vs estîz nou, et k' nos vs avans moussî ? 39 Cwand est-ce ki nos vs avans veyou malåde, ou el prijhon, et k' nos vs avans stou vey ?" 40 Et li Rwè respondrè : "Vraiymint, dji vs el di : tot côp ki vs av' fwait çoula a onk des pus ptits d' mes frés, c' est a mi ki vs l' av' fwait". 41 Adon, i dirè azè cis k' sont-st a s' hintche : "Rusetchoz vs erî dmi, vos les mâdits, alez-è e feu éternel, k' a stou apontché po l' diale et po ses andjes. 42 Ca dj' aveu fwim, et vos n' m' av' nén dné a magnî; dj' aveu seu, et vos n' m' av' nén dné a beure; 43 dj' esteu etrandjir, et vos n' m' av' nén rçû; dj' esteu nou, et vos n' m' av' nén moussî; dj' esteu malåde et el prijhon, et vos n' m' av' nén vni vey". 44 Adon, zels avou respondront : "Signeur, cwand est-ce ki nos vs avans veyou ki vs avîz fwim, ou k' vos avîz seu, ki vs estîz etrandjir, ki vs estîz nou, ki vs estîz malåde ou el prijhon, et k' nos n' vis avans nén êdé ?" 45 Et i lzî respondrè : "Vraiymint, dji vs el di : tot côp ki vos n' l' av' nén fwait a onk des pus ptits d' zels, c' est a mi minme ki vos n' l' av' nén fwait". 46 Et i nd iront å suplice éternel, mins les djusses interront el veye ki n' finixhrè mây".
26
Li passion et l' résurècsion da Djezus
1 Cwand Djezus ourit tot fwait d' pretchî tot çoula, i djha a ses dicipes : 2 "Vos sav' ki dvins deus djoûs, ci srè Påke, et l' Fi d' l' ome serè livré po-z esse crucifié.
3. A c' moumint la, les mwaisses des prêtes et les ancyins do peupe s' avént réuni e palâ då prince des prêtes. 4 I tnint consey inte di zels po saveur kimint k' il aretrint Djezus sins k' on l' savaxhe, et k' i li touwerint. 5 Mins i djhint : "Ki n' ci soexhe nén li djoû del fiesse, po k' i gn-åy nén del margaye divins l' peupe".
Djezus a Bétanîye
6 Djezus esteut a Bétanîye, el måjhon da Simon l' lepreu. 7. Ene feme amoussa. Ele tunéve on vase plin d' èn ôlmint d' valeur. Ele l' èwala sol tiesse et so les pîds da Djezus, k' esteut coûtchî al tåve. 8 Cwand i veyint çoula, les dicipes endè fourît måvas : "Pocwè ci ctapaedje ?, djhént i. 9 On poléve el vinde tchir, et l' diner åzès pôves". 10 Djezus, ki compurdéve çou k' i djhint, responda : "Pocwè fjhoz vs del poenne a cisse feme ? Ele a fwait sor mi ene bone euve. 11 Des pôves, vos nd åroz todi avou vozôtes, mins mi, vos n' m' åroz nén tofer. 12 Tot vudant cist ôlemint so m' coir, ele l' a fwait po l' djoû ki dj' serè essevli; 13 Vraiymint dji vs el di : tot wice k' on dirè cisse bone novele tot avå l' monde, on dirè avou çou k' ele a fwait, et on s' sovénrè d' leye".
Djuda el trahixhe
14 Adon, onk des Doze, k' on loméve Djudas Iscariote, moussa foû, et ala trover les mwaisses des prêtes : 15 "Cubin mi vloz vs diner, elzî djha-t i, et dji vs el liverrè ?" I lyi prometint trinte peces d'ârdjint. 16 A pårtir di c' djoû la, i cweréve ene occâsion po l' livrer.
On-z aponteye Påke
17 Li prumî djoû des Azimes, les dicipes vinént trover Djezus po lyi dmander : "Wice vloz vs ki nos vs apontianxhe l' eureye di Pâke ?" 18 I lzî responda : "Alez el veye, adlé on tél, et dijhoz-lyi : 'Li Mwaisse vis fwait dire : Mi tins est la; c' est amon vozôtes ki dj' fiestixhrè Pâke avou mes dicipes'. 19 Les dicipes fuzint come Djezus elzî aveut dit, et il apontyint Pâke.
Li soper då Signeur
20 Cwand l' nute fourit toumêye, i s' meta al tåve avou les Doze. 21 Sol tins k' i magnint, i lzî djha : "Vraiymint, dji vs el di, onk di vozôtes mi va trahi". 22 I ndè fourît tot dzôrnés et chake di zels se meta a dmander : "Est-ce mi, Signeur ?" 23 Mins li : "Li ci ki mèt l' min avou mi e plat, c' est lu ki m' va trahi. Por lu, li Fi d' l' ome endè va, come çoula a stou scrît sor lu; mins måleur a l' ome k' el trahixhe ! cist ome la, i valaxhe mî por lu k' i n' vunaxhe nén å monde". 25 Djudas avou, k' el trahixhéve, l' arêna : "Est-ce mi, Mwaisse ?" Et li : "Vos l' av' dit".
26 Sol tins k' i sopint, Djezus purda do pan, el benihya, li k'frâla et l' duna a ses dicipes tot djhant : "Purdoz, magnoz : çou-voci est m' coir". 27 I purda co l' câlice, rinda grâce, elzî dna tot djhant : "Boevoz ndè tertos : 28 çou-voci est m' song del novele Aliance, ki serè spârdou po bråmint, po rmete les petchîs. 29 Dji vs el di : dji n' beurè pus di ç' frutaedje del vegne, disk' å djoû ki dj' el rubeurè avou vozôtes e Royåme da m' Pere".
Djezus va avou ses dicipes sol Mont des Olivîs
30. Cwand il ourint tchanté l' îme, i moussént foû po-z aler sol Mont des Olivîs. 31 Adon, Djezus elzî djha : "cisse nute ci, vos seroz tertos scandalisés a cåze di mi. Ca il est scrît : 'Dji bouxhrè l' berdjî, et les berbis do tropea seront disperseyes'. 32 Mins cwand dj' m' årè rlevé, dji vs rawårdrè el Galilêye". 33 Pire purda l' parole et lyi djha : "Cwand minme ki tot l' monde sereut scandalizé a cåze di vos, mi dji nel serè måy". 34 Djezus lyi responda : "Vraiymint, dji vs el di, cisse nute ci, divant ki l' coq ni tchante, vos m' åroz rnoyé a troes côps". 35 Et Pire : "Cwand minme ki dj' deureu mori avou vos, dji n' vis rinoyrè nén". Et tos les dicipes dijhént parey.
Djezus prîye a Get'sémani
36 Adon, Djezus ariva avou zels el plaece k' on-z î lome Get'sémani. I lzî djha : "Dumonoz vola, mi dji m' va on pô pus long po priyer". 37 I purda avou li Pire et les deus fis da Zébédé. I cminça adon a esse tourminté et tot dzôrné. 38 I lzî djha : "Mi cour est e l' poenne, disk' a ndè mori; rawårdoz voci et s' veuyoz avou mi". 39 Il avança on pô, et touma l' visaedje al tere, tot priyant : "Pere, si c' est possibe, ki ç' câlice passe lon erî d' mi; mins ki n' ci soexhe nén come dj' el vou, mins come vos l' voloz". 40 I ruvna adlé ses dicipes et les trova k' i doirmint. I djha a Pire : "Insi, vos n' av' nén polou veuyer ene eure avou mi ? 41 Veuyoz donk et s' priyîz, po n' nén toumer el tantåcion; li cour est fel, mins l' coir est flâwe. 42 On deuzinme côp, i rala priyer, tot djhant : "Pere, si ç' câlice ni pout nén passer erî dmi, s' i fåt ki dj' el beuxhe, ki vosse volté soexhe fête". 43 I ruvna co on côp, et les rtrova k' i doirmint : leus ouy estint tot pesants. 44 I les leya donk, et rala co priyer on treuzinme côp, tot djhant toudi les minmes mots 45 I ruvna adon adlé ses dicipes, i lzî djha : "Dwermoz asteure et s' rupwèsoz-v'; vola l' eure ki l' Fi d' l' ome va esse livré ezès mins des pécheurs. 46 Rulevoz vs et alans î : li ci ki m' trahixhe est tot près".
Djezus est areté
47 I djåzéve co ki Djuda, onk des Doze, ariva, et avou li tote ene trope de djins, avou des èpeyes et des bordons. C' esteut les mwaisses des prêtes et les ancyins do peupe ki les evoyint. 48 Li ci k' el trahixhéve elzî aveut dné on signe, tot djhant : "Li ci ki dj' båjhrè, c' est lu. apiçoz l' . 49 I s' avança tot droet près d' Djezus, tot djhant : "Bonjoû, Mwaisse". I li bâha. 50 Djezus lyi djha : "Camarâde, k' estoz vs vuni fé ?". Adon, i s' avancint, metint l' mwin so Djezus et l' aretint. 51 Onk des cis k' estint avou Djezus, apougna si èpeye et l' tira. I bouxha l' sierviteu do prince des prêtes et lyi côpa l' droete oraye.
52 Djezus lyi djha : "Ruwèstoz voste èpeye e s' plaece. Ca tos les cis ki s' siervèt d' l' èpeye, perixhront avou l' èpeye. 53 Ni pinsez vs nén ki dj' pôreu dmander a m' Pere, et k' tot droet, i m' avoyereut pus ki doze léjions d' andjes ? 54 Mins adon kimint s' acomplixherint les Ecritures, ki djhèt ki çoula s' doet passer insi ?" 55 Adon Djezus s' adrèssa åzès djins : "Vos av' vuni come po prinde on brigand, avou des èpeyes et des bordons. Tos les djoûs, dj' esteus ashid e timpe po-z acsegnî, et vos n' m' av' nén pris. 56 Mins tot çouci s' passe po-z acompli çou k' les profetes ont dit. Adon tos les dicipes l' aban'nint, et corint evoye.
57 Les cis ki tnint Djezus el minint adlé Cayife, k' esteut l' prince des prêtes. C' est la k' les scrtîbes et les ancyins do peupe s' avént rashonné. 58 Pire el shujhéve d' å long disk' å palâ do prince des prêtes. Il î moussa, et s' assia avou les sierviteus, po veye kimint k' çoula toûnreut.
59 Les mwaisses des prêtes et tote l' assimbleye cwerint on fâ temwègnaedje conte di Djezus, po l' poleur mete a moirt. 60 Mins i ndè trovint nén. Portant, bråmint des fås temoens s' avént prezinté. Al fén, i nd ariva deus, 61 ki djhint : "Il a dit : dji pou dustrure li timpe do bon Diu, et l' rubâti so troes djoûs". 62 Li prince des prêtes si leva : "Vos n' respondoz rén ?, djha-t i. Ces omes, ki djhet-i conte di vos ? 63 Mins Jésu s' têhéve. Adon, l' prince des prêtes : "Dji vs el dumande, dijha-t i, par li bon Diu k' est vicant, dijhoz-nos si vs estoz l' Crisse, li Fi då bon Diu". 64 Djezus lyi ridjha : "Vos l' av' dit. Mins dji vs el di, a pårtir d' asteure, vos vieroz l' Fi d' l' ome ashid al droete do Ci ki pout tot. Et vos l' vieroz rivni so les nûlêyes do cir".
65 Adon, li prince des prêtes duxhira ses mousmints, tot djhant : "Il a blasfemé ! K' avans dj' co dandjî d' temoens ? Vos vnoz d' ôre li blasfeme. 66 Ki vs shonne-t i ?" I respondint : "I merite li moirt !". 67 Adon, i s' metint a lyi retcher e visaedje et a l' bouxher. I-gn-ourit ki lyi dnint des calotes tot djhant : "Fê l' profete, Messeye. Ki est-ce ki t' a bouxhî ?"
Li rnoyemint da Pire
69 Pire esteut toudi ashid el cour. Ene siervante vina djondant d' lu, tot djhant : "Twè avou t' esteus avou Djezus, l' ome del Galilêye !". 70 Mins lu, dvant tot l' monde, dijha k' neni : "Dji n' comprind nén çou k' vos djhoz". 71 A moumint k' i vléve rupasser l' poite, ene ôte el veya et djha åzès cis k' estint la : "Li avou esteut avou Djezus d' Nazareth !". 72 Et co on côp, i djha k' neni, tot djurant : "Dji n' cunoxhe nén cist ome la". 73 On pô après, les cis k' estint la vinént tot près et djhint a Pire : "C' est veur, twè avou t' est avou zels, tu djåzaedje tu trahixhe". Adon, il acertina avou foice et tot djurant : "Dji n' cunoxhe nén cist ome". A c' moumint la, li coq tchanta. 75 Et Pire si rsovena di çou k' Djezus aveut dit : "Divant ki l' coq ni tchante, vos m' åroz rnoyé a troes côps". I moussa foû, tot plorant di tot s' cour.
27
Djezus dvant Pilåte
1 Tot-å matin, tos les mwaisses des prêtes et les ancyins do peupe si rashonnint conte di Djezus po l' fé mete a moirt. 2 I l' loyint, et l' eminint dvant Pilåte, li Gouverneur.
Djudas rugrete çou k' il a fwait et s' va pinde
3 Cwand Djudas, ki l' aveut livré, veya k' il esteut codåné, i si rpinta. I repwerta les trinte peces di manoye åzès mwaisses des prêtes et ås ancyins. 4"Dj' a må fwait, elzî djha-t i, tot livrant al moirt èn enocin". Mins zels : "K' est-ce ki çoula nos fwait ? çoula tu rlouke !". 5 I tapa adon l' ârdjint e timpe, moussa foû et s' ala pinde. 6 Les mwaisses des prêtes ramassint l' ârdjint, tot djhant : "I n' nos est nén permetou d' el mete e bloc, puski c' est l' pris do song.". 7 I tnint consey, et atch'tint avou li tchamp do Potî, po-z î eterer les etrandjirs. 8 C' est po çoula ki ç' terén la est lomé djuk' asteure li "Tchamp do Song". 9 C' est insi k' fourit acompli çou k' aveut dit l' profete Jérémîye : Il ont pris les trinte peces d'ârdjint, li pris k' les efants d' Israyel avént metou sor lu, et atch'tint avou li Tchamp do Potî, come li Sègneîur l' aveut decidé.
Divant l' tribunâl da Pilåte
11 Djezus ariva dvant l' gouverneur. I l' interoja : "Estoz vs li Rwè des Djwifs ?" Djezus lyi djha : "Vos l' dijhoz". 12 Mins cwand les mwaisses des prêtes et les ancyins l' acusint, i n' responda rén. 13 Adon Pilåte : "N' oyoz vs nén tot çou k' i djhèt conte di vos ? 14 Mins i n' rumota pus on mot, si bén ki l' gouverneur endè fourit tot ewaeré.
15 A chake fièsse, li gouverneur aveut l' âbitude di leyî aler on prijhnî, li ci ki les djins dmandént. 16 Il avént adon el prijhon èn ome foirt kinoxhou, k' on loméve Barabasse. 17 Come les djins s' avént rashonné, Pilåte elzî dmanda : "Li kéke vloz vs ki dj' lexhe aler, Barabasse ou bén Djezus, k' on loume li Messeye ?" 18 I saveut bén ki c' esteut a cåze k' i li heyint, k' i lyi avént aminé Djezus.
19 Tins k' 'l' esteut ashid å tribunâl, si feme lyi evoya dire : "Ni vs melez nén des afwaires di cist ome; c' est on djusse, ca ouy, dj' a bråmint soufri, dvins des sondjes, a cåze di lu". 20 Mins les mwaisses des prêtes et les ancyins aminint les djins a dmander Barabasse, et k' i fjhénxhe peri Djezus. 21 Li gouverneur ridmanda : "Li kék vloz vs ki dj' lexhe aler ? - "Barabasse", respondént i. 22 I rpurda : "Ki fåt-i donk ki dj' fasse di Djezus, k' on loume li Messeye ?"- "K' i soexhe crucifié !", respondint-i tertos - 23 "Mins k' a-t i donk fwait d' må ?" - I criyint toudi pus foirt : "K' i soexhe crucifié !".
24 Cwand Pilåte veya k' i n' arivéve a rén, mins k' i gn aveut toudi pus d' margaye, i purda d' l' aiwe et s' lâva les mwins divant tot l' monde, tot djhant : "Dji so inocint do song di cist ome, c' est voste afwaire. 25 I respondint : "Ki s' sonk ritome so nozôtes et so nos efants". 26 Adon, i lzî dna Barabasse; po Djezus, i li fjha bate a côps d' vaedjes, divant d' el fé crucifier.
Les sôdårds si mokèt d' Djezus
27 Adon, les sôdårds do gouverneur eminint Djezus foû do tribunâl, et houkint tos leus camarâdes. 28 I lyi rtirint ses mousmints et l' rafûlint dvins on rodje mantê. 29 Avou des spines, i trèssint ene courone, k' i metint so s' tiesse. I lyi tchôkint ene vaedje el mwin. Adon, po s' moker d' lu, i s' tapint a djnos dvant lu, tot djhant : "Bondjoû, Rwè des Djwifs" 30 I retchint sor lu, et il apicint l' vaedje po l' bouxher sol tiesse. Après k' i s' ourint insi moké d' lu, i lyi rtirint l' mantê, lyi rmetint ses mousmints et l' eminint po l' aler clawer sol croes.
Djezus est clawé sol croes
32 Cwand i moussint foû, i rescontrint ene ome di Sirène, k' on loméve Simon; i l' fwercixhint a poirter l' croes. 33 Il arivént insi al plaece k' on loume Golgotha, çou ki vout dire li Calvêre ou l' plaece do Crâne. 34 On lyi dna a beure do vin cumaxhé avou d' l' amer. I ndè saya, mins i n' endè vola nén boere. 35 Cwand i l' ourint metou sol croes, i s' pårtixhint ses mousmints, k' i setchint å sôrt. 36 I dmanint la, assîts, a l' wårder. 37 Duzeu s' tiesse, on-z aveut scrît l' cåze di s' codånåcion : "Ci-ci est li Rwè des Djwifs". Avou lu, on pinda sol croes deus malfeteurs, onk a s' droete et l' ôte a s' hintche. 39 Les cis ki passint, li maltraitint. I hossint l' tiesse, 40 tot djhant : "Twè ki dustrût l' Timpe et k' el rubâtixhe so troes djoûs d' tins, såve-tu twè-minme, si t' es l' Fi då bon Diu, et s' dischind djus del croes !". 41 Les mwaisses des prêtes si mokint d' li tot parey, avou les scribes et les ancyins : 42 "Il a såvé ls ôtes, et i n' si pout såver lu-minme ! Il est li Rwè d' Israyel : k' i dschinde asteure djus del croes, et nos l' croerans ! 43 Il a metou s' confyince e bon Diu : ki l' bon Diu l' såve asteure, si vraiymint i l' inme !, pusk' il a dit : dji so l' Fi då bon Diu". 44 Les malfeteurs k' estint crucifié avou lu, li maltraitint tot parey.
Li moirt da Djezus
45 Dispoy nonne, li spexheur si stâra tot avå l' tere disk' a troes eures. 46 Vè troes eures, Djezus criya d'ene fwete vwès : "Eli, Eli, lama sabactani ?", çou ki vout dire : "Mon Diu, mon Diu, pocwè m' av' aban.né ?" 47 Divins les cis k' estint la, i gn ourit po dire, cwand i l' oyint : "Li vla ki houke li profete Eliye !" 48 Tot droet, onk di zels cora prinde ene èponje, el trimpa dvins d' l' aiwe avou do vinêgue; i l' sutitcha adon sol betchete d'ene vaedje, et lyi dna a beure. 49 Les ôtes duhint : "Rawårdans, nos vierans bén si Eliye el va vni såver".50 Mins Djezus abouta co on grand cri, et rinda si-âme
51 A c' moumint la, li vwele do tempe si dschira e deus duspoye li copete disk'å dzo, li tere tronla, les rotches si k'xhiyint, 52 les tombes si drovint, et les cwers di bråmint des sints, k' estint moirts, si rlevint. 53 Après l' résurècsion da Djezus, i moussint foû des tombes, intrint el veye sinte, et aparetint a bråmint des djins. 54 Li centurion, et les cis k' estint avou li a wårder Djezus, cwand i veyint l' tere tronler et tot çou ki s' passéve, hapint sogne. "Vraiymint, duhint-i, cist ome la esteut l' Fi då bon Diu".
55 I-gn aveut la bråmint des femes ki rloukint d'å long. C' esteut les cis k' l' avént sû duspoye li Galilêye, po l' siervi. 56 Divins zeles, i gn aveut Mareye Madlinne, Mareye li mame da Djâke et d' Djôzef, et l' mame dazès fis da Zébédeye.
Djezus est essèvli
57 Cwand i cminça a fé târd, ariva èn ome ritche, ki provnéve d'Arimatîe. On l' loméve Djôzef. C' esteut on dicipe da Djezus. 58 Il ala trover Pilåte po lyi dmander l' coir da Djezus. Pilåte lyi f'sa dner. 59 I purda adon l' coir, el rafûla dvins on nèt linçoû, 60 et l' coûca e monumint k' i s' aveut fwait xhaver po lu-minme el rotche. I rôla adon ene grosse pire divant l' intreye, et nd ala. 61 Mareye Madlinne et l' ôte Mareye dumonint la, assîtes divant l' tombe.
62 Li djoû d' après, cwand il ourint achèvé d' apontcher l' fièsse, les mwaisses des prêtes et les farizyins, alént trover Pilåte, po lyi dire : "Signeur, nos nos rsovnans ki c' minteur a dit, cwand i vikéve co : 'Treus djoûs après, dji m' rulivrè'. 64 Fijhoz donk wårder l' tombe disk' å treuzinme djoû, ki ses dicipes ni vnexhe nén haper l' coir, po dire après côp åzès djins k' i s' a rlevé des moirts. cisse dierinne minte sereut co pé ki l' prumire". 65 Pilåte responda : "Vos av' ene wåde; alez et s' wårdoz l' come vos l' pinsez". Il alint donk fé wårder l' tombe; il î metint des selés et des sôdårds.
28
Les andjes et l' tombe vude
1 Après l' sabat, a l' eure ki cmincéve li prumî djoû del saminne, Mareye Madlinne et l' ôte Mareye vinént vey li tombe da Djezus. 2 Et vola k' i gn ourit on foirt trimblumint d' tere. L'Andje do Signeur adschinda do cir, rôla l' pire sol costé et s' assia sus. 3 I ravizéve on-aloumire et ses mousmints estint tot si blancs ki d' l' ivier. 4 Les sôdårds hapint télmint sogne, k' i ndè fourît tot pierdous et k' i s' sintint come moirts. 5 Mins l' andje djåza åzès femes : "Vozôtes, dijha-t i, n' åyoz nén sogne. Dji sé ki c' est Djezus ki vs cweroz, li ci k' a stou crucifié. 6 I n' est nén voci, ca i s' a rlevé, come il aveut dit. Vinoz-s' vey li plaece k' on l' aveut metou. 7 Asteure, abeye, alez dire a ses dicipes : 'I s' a rlevé des moirts. I vs rawåde el Galilêye. C' est la ki vos l' vieroz !' Vola ki dji vs a fwait m' mèssaedje". 8 Tot droet, ele cwitint l' tombe, totes plinnes k' ele estint di sogne et d' djoye å minme tins. Ele corint po-z aler fé saveur li novele åzès dicipes. 9 Mins vola k' Djezus vina å dvant d' zeles. "Diu vs wåde !" elzî djha-t i. Zeles vinént tot près, li tnint po les djambes et l' adôrint. 10 Adon Djezus : "N' åyoz nén sogne. Alez-s' dire a mes frés k' il alexhent el Galilêye, c' est la k' i m' vieront".
Li trompreye dazè prêtes.
11 Cwand ele fourît evoye, i gn ourit pusieurs des cis ki wårdint l' tombe, k' alint el veye po fé savou åzès mwaisses des prêtes tot çou k' i s' aveut passé. 12 Ces ci si rashonnint avou les ancyins po tni conseye. I dnint adon åzès sôdårds ene grosse some d' ârdjint, 13 a tot lzî djhant : "Vola çou k' vos diroz : Sès dicipes ont vnou haper l' coir, del nute, sol tins k' nos doirmins. 14 Si l' gouverneur aprind l' afwaire, nos lyi esplikrans, et vos n' seroz nén groûlés". 15 Les sôdårds purdint les çans et v'zint come on lzî aveut dit. Et c' est co çou k' i s' dit avå les Djwifs disk' å djôu d' ouy.
Alez acsegnî tos les payis.
16 Les onze dicipes endè ralît el Galilêye, sol tier ki Djezus lzî aveut dit d' aler. 17 Cwand i l' veyît, i l' adôrît; mins i gn ourit co des cis ki dotént. 18 Djezus vna å dvant d' zels et lzî djåza : "Tot pouvwer m' a stou dné e cir et sol tere. 19 Insi, alez acsegnî l' monde etir, et batijhîz les å no do Pere et do Fi et do Sint-Esprit. 20 Apurdoz les a wårder tos les cmandmints ki dji vs a acsegnî. Vola k' dji so avou vozôtes tos les djoûs, disk' al fén do monde".
metou e walon d' Brå (Lierneu) pa Jean-Marie Lecomte, sj.
Imprimi potest, Bruxelles, le 26 juillet 2000, Xavier Dijon sj, Provincial; Imprimatur Liège, le 4 août 2000 + Albert Housiaux, Evêque de Liège
Modêye so papî: Li Bone Novele da Nosse Signeur Djezus Cri sorlon Sint Matî, sins date, Vervî, Notre-dame des Récollets; 6 euros + evoyaedje.
Sicrijhaedjes eplaidîs so les fis avou l' åjhmince do ratourneu.
Édition en ligne explicitement autorisée par le traducteur.