|
|
Page de Marius Colombin. Li pådje då Marius Colombin. |
|
|
|
Page de Marius Colombin. Li pådje då Marius Colombin. |
|
dierin rapontiaedje - last update: 2005-05-05.
Dressêye:
L' istwere ès passe gn a foirt lontins
Èn ome ndaléve avou s' gamén
Fé on toû, e s' pormoennant,
C' esteut ça les sôrteyes, divant.
El solea tchåféve deur, adon
On aveut des souweurs å front
Mins on continouwéve, portant
On s' estierdeut tot e mårtchant
Dsu les pavés : on fier di tchvå.
El gamén l' a rwaitî did hôt,
Mins s' ni l' a-t i nén ramassé
C' est l' popa ki l' a fwait après.
L' efant s' plindeut k' il aveut soe
L' popa a dit : « Sucîz vosse doet ! »
Dji n' a nén a boere dins mes potches
Fåt ratinde di esse al Grande Rotche.
Adon, l' gamén n' a pus rén dit.
Mins on a etindou criyî.
C' esteut bén seur onk des loctîs
Avou s' saetch, s' rominne et a pîs.
L' popa lyi a vindou l' fier a tchvå
Tot dvizant do pris des metås
Et cwand l' loctî l' a yeu payî,
Il a sorî, eyet rpårti.
El gamén esteut lon padrî;
I shuveut e trinnant les pîs.
L' popa fijheut l' shonnance di rén,
Come si ça n' l' interesreut nén.
Dionltins, les djins vindént leus frûts,
Et al finiesse, i l' afitchént.
L' ome intra cweri des ceréjhes
Mins droci, i fåt ki dj' l' abréjhe
End a dné cwate cénk å gamén
K' aveut ddja rwangnî do terén.
Vos dvinez k' i les a mindjî
Dissu moens di tins k' dji n' vos l' di.
Il a continouwé a shure
S' popa, todi al minme aleure.
L' ome, lu, leyive di tinzintins
Tchaire ene ceréjhe dissu l' tchimin.
Ossu rade kel gamén l' voeyeut,
Pol ramasser, i s' abaxhive (abacheut),
Eyet, bén seur, i l' estierdeut.
Eyet l' popa, lu, i riyeut.
Cwand k' el dierinne a stî mindjeye,
Kel comedeye a stî fineye,
L' popa a ratindou l' gamén,
Et i lyi a fwait ès conplimint.
Schoûtoz, m' gårçon, çou k' dji vs va dire,
Paski vos m' avez fwait bén rire.
E ramassant el fier di tchvå,
Vos n' vos årîz baxhî k' on côp.
Dji croe ki vos rténroz l' luçon
Ki, po vozôtes n' a yeu k' do bon.
Fåt sawè fé on sacrifice
Po k' el må n' divegne nén on vice.
Marius Georges Colombin, nén eplaidî.
Cwand nos avans yeu stî emoennés e l' Almagne,
Di tolminme ké costé ki nos tournénxhe no tiesse,
I gn aveut k' des fis d' ronxhe, vormint come al campagne.
Nos esténs la tertos, esserés come des biesses.
On dmoréve la ashîs, dsu s' lét, u dsu on banc.
Tot sondjant nute et djoûs ås djins k' on n' voeyeut pus;
On s' a abitouwé a ça come å restant.
Il a dayeur falou, si on voleut rivni.
El moral esteut bas; portant les djoûs passént
Avou leu tchedjes di zines, di brouyårds et d' candjmints.
Gn a des cousses k' endalént, et des cis k' arivént.
Mins on n' si cwitéve nén sins ene ponte di penin.
On djoû portant a vnou. Al swerêye rapoûlés,
Come totes les ôtès shijhes, on pårléve di mizeres.
« Pays de Charleroi » a vudî d' nos goyîs,
Et « Mareye clape-shabots » a bourdoné dins l' air.
Deus troes soçons, ç' djoû la, d' on côp ont decidé
Po nos fé passer l' tins et rovyî nos poennes;
Il ont dit, sins façon : « On inscrît pol crotchet;
I gn årè des beas pris; ça ndè vårè les poennes. »
To d' shûte, gn a yeu ene cawe, ki vnént po s' fé rashir;
End aveut bén ene vintinne, et on ndè mårkéve co.
Des cis pa interesse, les ôtes, istwere di rire
Tot d' on côp, dji m' ertoûne, pask' on tapéve dins m' dos.
On camaeråde èm dit : « i t' fårè fé inscrire. »
Dj' doe dire ki dj' tchantéve a pô près, a ç' tins la.
I m' dit : « Fwai ça por mi; elzès fårè fé rire. »
Nouk d' ôte ni m' conoxheut, apus k' èn advocåt.
L' advocåt e kession, èn ome di cour, on vraiy,
C' est lu ki meteut tot dsu pîs po fé l' crotchet.
Avou deus troes copleus, a monté l' comitî.
Èm cama m' inscrijha, et vo m' la egadjî.
Vla don l' grand djoû k' arive; on ndaléve comincî
L' advocåt prind l' micro k' il aveut fabriké
D' ene coviete di gamele, et d' deus fis ki pindént.
On aveut l' iluzion di esse a Tchålerwè.
Avou s' trape d' advocåt, i nos a prezinté
Å publik ki boléve di nos etinde tchanter.
Di esse coet et påjhire, i nos a bén priyî;
Il a dmandé å djuri, di n' pont prinde di pårti.
Ç' n' esteut nén l' prumî vnou, nosse crotchet djermanike.
I gn aveut dins l' djuri tot on moncea d' grands omes
Foirt capåbe e walon, eyet el grande muzike;
Sicrijheus, professeurs, tertos sont-st al bezogne.
No-n acpagnteu almand esteut bén metou, tot près.
Tot astok do platea, deus tåves, mijhes conte ene l' ôte.
Dissu ene tåve, nén lon, tos les pris astalés.
Il estént convwetés; des cigaretes, totes sôres.
Li prezinteu, d' on sene, a prevnou l' tchîf d' orkesse.
Ci-ci atake adon el måtche « Retour de Liège ».
On côp l' boket fini, l' djuri fwait sene del tiesse.
L' prumî crotchet comince, eyet l' cafård s' abréjhe.
L' muzike al boke fwait s' bouye po shuve tos les tchanteus;
On dmeure télcô astok; on n' erwaite nén a ça;
No-n orkesse n' est nén grand, mins il est coraedjeus.
Mins vla bénrade èm toû; alez hay, on î va.
Dj' a tchanté e walon : « E rvinant d' l' etermint ».
Èm tchanson a bén plai; il ont yeu do plaijhi;
L' cafård esteut pårti, e tos cas, pol moumint;
Eyet les gros tchagrins, cåzumint rovyîs.
L' advocåt, c' esteut lu k' animéve li crotchet;
I racontéve des kéntes sins aveur prin des notes;
Gn a des cis ki riyént tant k' i breyént di djoye.
End a minme k' ont pixhî, dit-st on, dins leus marones.
Cwand on-z a fwait l' clasmint, k' on l' a yeu alomé,
Djudjîz di mi emocion, dj' esteu classé l' prumî;
Èm camaeråde èm dit : « Fåt tchoezi on bea pris. »
Mins dji n' a yeu k' a shuve li direccion d' ses iys.
C' esteut l' boesse di Junak avou l' mitan d' cårton.
Gn aveut dedja troes djoûs k' on n' aveut pus foumé.
Mi, po lyi fé plaijhi, come dji so bon gårçon,
Dj' a prin les cigaretes, et nos ls avans rdoblé.
Po rmerciyî les djins, eyet tot l' comitî,
Adon, dj' elzî tchanta on repertwere tchoezi.
Dipus d' deus eures å long, dji les a amuzé
Pa des tchansons comikes; vla leu tchagrin evoye.
Eyet ût djoûs d' astok, après l' distribucion,
Di no cénkinme di pwin, tos les copins ont rî:
Dj' montéve dissu ene tåve tchanter deus troes tchansons.
Vla l' recit veridike d' on crotchet d' prijhnîs.
Målåjheys mots :
crotchet: bate di tchansons d' amateurs (karawoké did dinltins).
Junak : cigaretes polonesses.
Marius Georges Colombin,
Cayé scrît al mwin « Walon todi », sicrijhaedje diné pa Marie-Jeanne Colombin al Sicole di Bive.
Po-z aveur les mwaissès copeyes, sicrijhoz lyi : Voye d' Åcrumont, 8, 6850 Palijhoû.
eplaidî eto divins El Bourdon, octôbe 1960.
Marius Georges Colombin skepia a Djumet diviè 1903, et mora diviè 1977. Il a cmincî a cpôtyî l' pene e walon e 1948. Il a scrît des pîces di teyåte et des arimeas e walon. Sacwants powinmes ont stî eplaidîs el Bourdon (octôbe 1960, nôvimbe 1977). Ses pîces di teyåte ont stî djouwêyes a Djumet et a Lodlinsåt. A eto scrît ene operete francès-walon, Arlette.
Tins del guere di 40, il aveut stî prijhnî 4 ans, et dmorer å stalag.
I scrijheut eto e francès.
Les sudjets d' ses powinmes estént classikes : fåves di biesses, couyonådes, powinme a s' mame, sol bouneur, sovnances di s' tins d' prijhnî å stalak, evnd. Tolminme gn a èn arimea politike, siconte di l' amnisteye.
Li walon, sicrît sins aveur stî a des scoles di walon, est foirt francijhî, come sovint, do costé d' Tchålerwè.
