|
|
Henri Simon, précurseur de la grande littérature wallonne Hinri Simon, prumî grand fijheu d' arimés e walon |
|
|||
|
|
Henri Simon, précurseur de la grande littérature wallonne Hinri Simon, prumî grand fijheu d' arimés e walon |
|
|||
dierin rapontiaedje - last update: 2014-11-05
Dressêye:
Poésie Arimés
Adaptation théâtrale Redjårbaedje d' ene pîce di teyåte
Vicåreye do scrijheu
La, so l' crestea ki boute å mitan des deus vås
Fén parey a li screne d' ene viye adjeyante biesse,
L' åbe a crexhou, foirt et vigreus, droet come èn I.
Ses coxhes, come ostant d' bresses, ont l' air d' agritchî l' cir,
Dismetant k' ses raecenes, pareyes a des mwins d' fier,
Schåyèt les deurès rotches po djonde li cour del tere.
Dispoy kibén d' anêyes sereut i bén la dzeu !
Persone nel pôreut dire, ca, si lon k' on s' rapinse,
Les tåyes end ont djåzé come d' ene viye kinoxhance
Ki leus peres ont veyou k' i n' estént k' des efants.
Les iviers l' ont strindou, les estés l' ont broûlé,
Et l' timpesse et l' tonire l' ont djondou co traze feyes,
Sins måy lyi fé ene acseure. Fwait a fwait k' i crexheut,
Les ôtes åbes s' ont rsaetchî come po lyi fé del plaece,
Et, dzo ses bassès coxhes, i n' crexhe ki des bouxhons
K' elle avizèt voleur waeranti d' leu fouyaedje.
Les oujheas l' ricwerèt, li mansåd fwait s' niyêye
Divins ene fotche conte si bôr et, cwand l' Beaté tchereye
Påjhûlmint dvins les stoeles, e l' doûce tieneur del nute,
C' est sor lu k' po tchanter, l' råskignou s' apîçtêye.
C' est k' l' åbe est pår si bea ! Cwand c' est k' on l' voet, l' ivier,
Mostrer so l' blanke nivaye l' efexhaedje di ses coxhes,
I vs rapinse li tcherpinte d' on palå ki s' eleve.
Et, cwand l' esté lyi rind li spexheur di ses foyes,
On croet, tot moussant dzo, k' on-z intere a l' eglijhe,
Enairant dzeu nosse tiesse ses hardeyès vôsseures.
Ossu, n' a-t i persone, et çoula d' lådje et d' long,
Ki nel kinoxhe, ki nel riclame, ki n' vos l' acsegne,
Pus hôt k' les pus hôts tiers, si dressant come ene tour
Dizeu les bwès, dizeu les tchamps, dizeu l' payis.
C' est lu li rwè des tchinnes : li tere end est tote fire
Et l' åbe si leye viker, påjhûlmint, seur di s' foice,
Sins måy pinser k' on djoû vénrè ki n' a pus vnou.
Il a conté sins s' mwaisse, l' ome, ki, tot passant dlé,
A veyou d' on côp d' ouy çou k' i valeut come çanses.
C' est fini do vî tchinne ! Tot-z oyant xhilter l' ôr,
L' ome a rovyî s' beaté, ki ses tåyes ont cnoxhou;
Il a rovyî s' viyesse, ki s' pere a respecté.
Et vola k' å pî d' l' åbe, les bwejhlîs s' arestèt,
Tcherdjîs d' awiyantès hepes et d' pezantès cougneyes.
Rade, il ont gripé dsu po lyi rceper ses coxhes,
Et les hepes atakèt. Li crestea si påjhûle
Si rimplixh d' on grand brut. On-z ôt croxhî les bwès
Ki s' froxhèt tot toumant so les bouxhons spatés.
Les oujheas, tot foû d' zels, abandnèt leu niyêye,
S' evolèt tot pîlant, dismetant k' ene a ene,
Les ramayes s' abatèt djus do bôr covrou d' plåyes,
Ki dresse firmint so l' cir si coir tot mesbrudjî.
Il fåt k' on l' åye a l' tere ! C' est å toû des cougneyes:
Ele l' atakèt på pî. Li bwès, deur come do fier,
Tént bon conte les acseures des hagnantès usteyes.
Li bresse des omes falixh; mins, so l' tins k' onk si rschape,
Èn ôte riprind l' ovraedje. Et, pidjote a midjote,
Vola come ene grande plåye fwaite a l' åbe, ki djemixh
Et fruzixh a tchaeke côp des bleus taeyants d' acî.
I n' tént pus k' d' on costé. Rade, on-z a nukî ene coide
Conte on strouk dimanou d' ene di ses hôtès coxhes,
Et les omes saetchèt dsu. L' åbe clintche et, tot verdjant,
Si rdresse et ståre a l' tere tos les cis k' l' ont moudri.
Les bwejhlîs s' etiestèt : li coide est co rtinkeye
Et, la ki l' tchinne riploye. On côp d' hepe bén metou
Lyi vint racrexhe si plåye tot lyi rhapant del foice.
On dierin côp d' gorea, les omes e seront mwaisses.
Ossu, vola k' el coehisté del matinêye,
On-z ôt wingnî ene sacwè, londjinnmint, come ene plinte.
Li tchinne s' abate d' ene pîce, li crestea resdondixh
Et l' tere tronne, dismetant k' on groûlaedje di tonire,
Si stårant dzeu les bwès, va mori dvins les vås.
Et, so l' campagne, li raboureu, prins come d' ene hisse,
Arestêye ses deus tchvås po loukî viè les tiers...
El plaece di l' adjeyant, c' est come on trô so l' cir...
L' ome a comprins, ratake si roye, et, mågré lu,
Ritape a tot côp bon ses ouys, la, viè l' crestea.
C' est k' i rsint dvintrinnmint li rgret k' on-z a do piede
Ene sacwè ki vs atneut, k' on n' rivoerè måy pus.
Henri Simon, divins: Deux poèmes en dialecte liégeois, réédition CLEO de Sprimont, mai 1991.
divins: Poésie en wallon et en picard par des jeunes, RTBF Hainaut. Contact: CRIWE
Et, cwand c' est ki l' vî tchinne fourit ståré so l' tere,
Les ovrîs hapît ene moxhe et, firs di leu-z ovraedje,
Ranovlît, inte di zels, çou k' end avént veyou
Po l' aveur å rez d' la. «Mins l' eure passe !» derit l' mwaisse…
Rade, on rprind ses usteyes et, sins minme si rtourner
So l' pôve coir sitindou, vo les la k' endè vont
Po rwangnî les lizires… L' åbe dimana tot seu…
Et la, el coehisté k' on n' rescontere k' e bwès,
On s' ouxhe croeyou dvins ene plaece la k' on woeyive on moirt…
Mins l' veye ni si stantche måy : les oujheas ravolît,
Ricmincît leus tchantreyes ; li viye tere ferit ene foice
Et les bouxhons spatés ridressît leus ramayes
Ki s' metît a rverdi. Do long do bodje di l' åbe,
Des fleurs di bwès crexhît, tot fén pareyes ås cenes
K' on plante so les sårcos des djins k' on-z a pierdou.
Et c' est e-n on bosket k' l' adjeyant s' edoirma…
C' esteut co trop d' aweure, ca l' ome si rapinsa
K' il esteut dabôrd tins del mete a martchandeye.
Et vola les soyeus k' amoennèt leus usteyes :
Riglêyes di taeyants dints. Les mzeures sont dedja prinjhes.
Li fier di rcepe atake et mousse e cour do tchinne.
Et, pidjote a midjote, do bea, do vigreus coir,
K' aveut tant des anêyes tinou tiesse a tot vint,
Ci n' est pus k' des rondeyes kitapêyes avå l' bwès.
Mins, çoula, ç' n' est k' l' amoice. Les omes montèt leu hourd,
Calèt ene rondeye dissu, pu s' metèt a l' ovraedje
Et, durant des longs djoûs, on-z ôt crîner l' grande soye…
C' est come li plinte di l' åbe… Li soyeure ki s' evole,
C' est come si sonk ki gote foû des plåyes k' on lyi fwait.
Et, so l' plaece k' i crexha, k' i vika, k' i mora,
Si dressa, come ene tour, èn adjeyant moncea
D' horons, d' plantches et d' waxhlins, k' les martchands s' dispitît…
Et, trintche a trintche, li tchinne cwita s' bon vî payis…
I dmana kékes waxhlins : li scrinî do viyaedje,
Ki les vna vey, les ramassa po ene pîce di pan…
Pu les anêyes corît ; on n' si sovna pus d' l' åbe,
Ca c' est a schipe si, d' tinzintins, la, tot gueriant
Åtoû do feu, on vî ou l' ôte endè rdjåzéve…
Mins vola k' so l' trevén, l' ome rinda si åme a Diu
Et, come c' esteut on ritche, ses eritîs si djhît
Ki c' esteut d' leu-z oneur del bén fé mete a pont :
I faleut on waxhea, on bin spès, on solide,
Onk ki durreut lontins. On fjha vni li scrinî.
L' ovrî prinda ses mzeures et, tot tuzant bén lon,
Derit : «Dj' a voste afwaire !» Pu, sins nd abouter dpus,
I rprinda l' voye di s' djîsse. Mins, so l' tins k' i rotéve,
I s' repetéve tot bas : «So l'monde, c' est tchaeke a toû !»
Et, tot tapant å lådje li vî ouxh di si ovroe,
Vla k' i dåre e-n ene coine, dviersî on hopea d' plantches,
Tot covrowes d' arincrins : les waxhlins estént la !
Ossu, c' est d' on drole d' air k' els arinna tot djhant :
«Vos l' avez ratindou ? So l' monde, c' est tchaeke a toû !»
Pu l' ovraedje kiminça et l' tchanson do rabot
S' enûla-st e l' ovroe. Tot xhuflant ene air di danse,
L' ovrî fjheut voler l' cresse et, come po l' caressî,
Passéve si mwin so l' bwès tot-z admirant ses fleurs.
Adon, tapant ene xhaxhlåde, i lyi breya bén hôt :
«Årè-t i bon, vosse mwaisse, cwand vs l' åroz dvins vos bresses ?»
Et, tot xhuflant l' minme air, i rapougna si usteye
Et n' låtcha pus ene miete. Ossu, å djoû, a l' eure
K' esteut metou, l' waxhea fourit å pî do lét.
On stinda l' moirt divins et, dvant ses eritîs
K' el loukît ene dierinne feye, li covieke rida dsu.
Avou ene pougneye di visses, l' ome ramassa s' windea.
A tchaeke visse k' i meteut, on-z oyeut wingnî l' plantche;
Mins ç' wingnaedje la, por lu, c' esteut come on riya :
Li tchinne tineut si ome ; c' esteut lu k' esteut mwaisse !
Et, come i fåt k' tot passe, et k' on bea djoû vénrè
K' i toumront tchaeke e blesse, i lyi pôrè co dire :
«Ti n' es nén pus ki mi, ca ti n' es k' del poûssire !»
Et, cwand c' est k' e l' ivier, do tins des longuès shijhes,
Li scrinî, tot xhalcrosse, contéve ci råvion la,
I n' mankéve måy do dire ås djonneas k' el schoûtént :
«Et vola, mes efants, come li tchinne s' a rvindjî !»
Vocial li dierin tchår, gåyoté d' mays et d' fleurs,
Ki mousse, tot fjhant crîner ses pezants aessis d' fier,
Dizo l' vî toetea d' schayes k' est la, dzeu l' ouxh del cinse.
Après bén des souweurs, vola l' grin k' est a houte
Et, tot l' voeyant foû sogne, l' ome a si télmint bon
K' i roveye d' on plin côp totes ses hisses et ses poennes.
Ossu, c' est l' djoye å cour ki, po fiesti ses djins,
I les preye a fé l' cok, sorlon l' acostumance.
Li cinsresse a prusti tot l' djoû.
Li for ni s' a måy rifroedi,
Télmint k' on-z a fwait cûte so cûte;
Et, sol pezante tåve del coujhene
Ki tot l' monde si rapoûle åtoû,
Dispoy li mwaisse disk' å hierdî,
On-z etaesse dorêyes et wasteas.
«Bon coraedje !» brait l' cinsî d' å fén coron del tåve.
Et vla l' gasse kiminceye avou ene grande djoye d' efant,
Ki rglatixh, plinne et franke, so tos ces deurs vizaedjes
Ki l' tchôd solea d' awousse håla coleur do grin.
C' est plaijhi do vey(î) magnî d' ossu bon cour !
Ossu, dorêyes, wasteas, tot s' rewale, et les tasses
Si vudèt, s' implixhèt k' on-z a del poenne do shure
Avou l' pezant cocmwår. - Mins, pidjote a midjote,
Les pus fels sitoumaks brognèt so l' amagnî.
On cmince inte deus bokêyes a taper des riyotes.
C' est l' moumint do tchanter. Persone ni s' î vout mete,
Cwand, nåjheye d' ôre hêrî, vola ki l' bråve cinsresse,
Po dner d' l' exhowe ås djonnes, atake d' ene vwès tinrûle
Ene air do bon vî tins, la k' on djåze toû a toû
Et d' amour et d' hiedresse. On-z ôreut voler ene moxhe !
Et l' vî resploe s' enûle, avou come ene odeur
D' ene rôze k' on rtrove flouweye el coine d' on vî ridant.
Ossu, cwand l' boune viye åme si rashît tote mouwêye,
C' est on tchacaedje di mwins ki les cwåreas xhiltèt.
L' alaedje est dné: sins s' pus honti, tot l' monde s' eploye,
Et les tchansons s' enairixhèt come des fizêyes.
Li botaye est sol tåve, on cmince a s' emonter :
«Pocwè n' dansreut on nén ?... K' on våye les ptitès danses!»
C' est l' mestré ki fwait fåte : on vårlet xhufele l' air.
Et, tot ricnoxhant l' danse k' elzî rapinse les djoyes
Et les amours passêyes, deus copes di vîs s' levèt,
Firs do poleur mostrer çou k' on-z esteut dvinsltins
Al djonnesse, ki s' rapoûle tot fjhant l' ceke åtoû d' zels.
Li coir e-n erî, li djambe sitindowe,
I s' tinèt pal mwin, presses po l' avant-deus,
Et, cwand l' mestré soune, vola k' endè vont
Tot marcant les pas sol betchete des pîs.
D' ene air degne et fire, i fjhèt l' sierviteure,
Balancèt les dames tot fjhant des mamours
Et, la k' el grande plaece les vîs meurs foû scwere,
Li grande tchiminêye et l' plafond tracté
S' apinsèt rvey les tåyes ravikés,
Li spitante djonnesse, ni oizant moti,
Est la, l' boke å lådje, ki les louke tourner.
Et, l' danse fineye, on l' vôreut co fé rataker;
Mins, po les vîs, c' est dedja trop, et vo les la
Ki s' rischapèt, tot lumcinant ene pitite rôguêye.
C' est å toû del djonesse, ki l' egzimpe a dlaxhî :
Dispoy vola ene hapêye, ele sint ses djambes frumjhî
Et, sins oister, s' enonde so l' air k' on tarlatêye.
Tot riyant, tot djoupant, come ene hiede d' assotis,
I potchèt, tournikèt, si cschirant, si cboutant,
Et, s' kécfeye endè vont djus do ton, c' est por zels
L' ocåzion d' ene rireye. Les souweurs et les poennes
Sont roveyes: li plaijhi elzî rind do coraedje
Et, tant ki l' nute durreut, vos pôrîz vey les copes,
Å mitan del poûssire ki s' enûle å plafond,
Tourniker sins låtchî et potchî sins stantchî.
Tot fjhant k' on-z est al djoye, les aweyes tournèt roed.
Il est onze eures: li mwaisse si dresse erî del tåve
Et, la k' ene danse finixh, il arinne les danseus:
«Dimwin, c' est co ene djournêye", dit-st i tot simplumint ;
Il est tins d' eraler : c' est l' eure des bråvès djins !»
Henri Simon, divins: Deux poèmes en dialecte liégeois, réédition CLEO de Sprimont, mai 1991.
E corti d' nosse måjhone, i crexheut-st on rôzî,
I crexheut-st on rôzî toplin d' lai-m'-e-påye,
I crexheut-st on rôzî rimpli d' tos mehins
Et k' on n' acontéve nén.
I cxhiyive si pôve veye inte deus royes di påkîs,
Inte deus royes di pakîs ki n' florixhèt måy,
Inte deus royes di pakîs, ces fleurs di sårco
Ki n' moreut i so l' côp !
On djoû, vla ene bele djonne feye arestêye e cotjhea,
Arestêye e cotjhea rimpli d' fleurs floreyes,
Arestêye e cotjhea dvant l' pôve mesbrudjî,
K' on n' aveut måy loukî.
Elle esteut pår si frisse, ses ouys estént si beas,
Ses ouys estént si beas; por lu, kéne merveye
Ses ouys estént si beas k' on miråke si fjha.
Li rôzî florixha.
I n' florixha k' ene rôze ossu blanke k' on feu-d'-li,
Ossu blanke k' on feu-d'-li, vs årîz dit ene nivaye,
Ossu blanke k' on feu-d'-li, ki s' drove tot doûçmint
E l' aireur d' å matén.
Li crapåde plinne di djoye do l' vey si djonne flori,
Do l' vey si djonne flori ‒ les femes sont canayes ‒
Do l' vey si djonne flori, sor lu s' abaxha:
Li ptite rôze l' ecinsa.
L' odeur esteut si doûce k' el båshele el côpa,
K' el båshele el côpa po s' fé ene gågåye,
K' el båshele el côpa po l' mete å flotchet
Di s' bea noû coirsulet.
Mins, l' pormoennåde fineye, li rôze aveut flouwi.
Li rôze aveut flouwi so les belès cåyes.
Li rôze aveut flouwi… Sins minme on louca,
Djus d' leye, ele li tapa.
Li corti, c' est nosse tere; mi, c' est li ptit rôzî;
Mi, c' est li ptit rôzî ki n' florixh pus måy;
Mi, c' est li ptit rôzî; mi cour, c' est s' blanke fleur;
L' amour, c' esteut si odeur.
Henry Simon, e moes d' nôvimbe 1897.
Flotche a flotche et sins fé nou brut,
Li nivaye toume del båne do cir.
Addlé l' coulêye, on s' va rashire;
El campagne, i n' a pus nolu.
Tot s' rewale, on n' voet dedja pus
Çou k' est semé, çou k' est djouxhire.
Flotche a flotche et sins fé nou brut,
Li nivaye toume del bane do cir.
Dizo l' blanc covtoe do Bon Diu
Li grin va fé ene boune longue prandjire
Tant k' el tchôd solea lyi vegne dire
«Vo m' cial», et l' nivaye fondrè djus
Flotche a flotche et sins fé nou brut.
Henry Simon, divins Ligue Wallonne, 12-2002.
Sol vicåreye et l' ouve da Hinri Simon
(1856-1939)
Si mame a morou k' i n' aveut pont d' ådje. Pu, il a yeu èn accidint estant djonne ki l'espaitcha di djamåy fé des durs ovraedjes. Cwand s' pa mora on pô après, il fourit ascoyî pa s' mambor a Lincé Sprimont, la k' i dmora disk' a ses vîs djoûs.
I va fé ses umanités classikes, pu moussî a l' Academeye des beas Årts. E 1883, il a ene boûsse po studyî a Rome. C' est la k' i discovere les belès letes francesses (Zola, Flaubert) et itålyinnes (Goldoni). Et lu s' mete a cpôtyî l' pene.
Mins tot d'on côp, candjant d' idêye
El place d' on dessén, dji fjha ene paskeye
Adon, i s' boute a-z evoyî des compôzicions a môde di tchansons lirikes ås bates del SLLW (1883-1886). Adon-pwis, il s' assaye ås rondeas. Pu, ç' côp la, i cmince a scrire et a dessiner so on minme tinme. Insi "Troes åbions" (kel tite va divni "Åbions al pene"), c' est èn arimé la k' i va croxhî on pexheu, on tindeu pu on tchesseu (1884).
Ci rest l' minme sicultaedje, al pene come å schavoe, dins "Djoûs del samwinne" (1886) la k' i discrît l' vicaedje e-n on coron, do dimegne å semdi d' après.
Cwand k' els a yeu toirtchî avou s' pene, li Hinri Simon va fé djåzer ses persounaedjes. C' est l' moumint di s' prumire pîce di teyåte "Cour d' agnon" (1888) pu "Saetche, i betche!" (1989). Après, gn årè "Brikes et Moirtî" (1890) "Li noere poye" (1893).
On n' rimete nén djin a biesse. Portant, c' est cåzu des tolus-djins [êtres humains] k' i va discrire dins tote ene rîlêye di rondeas so les biesses k' i sene e 1891 eyet 1892.
Des biesses eviè leu lodjoe: li nateure. Ey c' est les ptitès pieles al pene, dj' ô bén "Li nivaye" (1894) eyet "Li molén å matén" (1895). Ci serè ossu ses dierins rondeas… divant lontins.
1986: Hinri Simon si rschape po ene tchôke. Pu, e 1987, c' est on novea "rôze tåvlea", a môde di ses prumîs scrijhaedjes. Rôze, c'est bén dire ca ça s' lome "li ptit Rôzî" (1897). C'est lon d' esse on scrijhaedje a l' aiwe di rôze, ca l' mwaisse powete a ciddé avnou al copete di s' mestî, ostant dins l' adjinçnaedje do rimea ki dins l' tipetape (rite del powezêye).
Pu po l' ouve di ci k' on lomrè "li pus grand fjheu d' arimeas k' el Walonreye åye djourmåy prodût" (A. Maquet), gn a asteure ene longue poize, disk' e 1900.
Adon, c' est l' trevén del prôze-powezeye: "Li solo s' coûtche", "Nosse veye", "Mes cwate monumints", "Wice va l' aiwe?", "Nivaye" (on diswalpaedje do rondea do minme no), "C' est l' awousse", "Fenå-moes".
Ces deus dierins la scrîts sont, ci côp la, des felès apresses pol mwaisse ouve da Simon "Li pan do Bon Diu" (1909). Les 24 tåvleas mostrèt l' cinsî do semaedje, disk' å moumint k' i fwait l' cok. Li pîce est scrîte e zandrins mins sins rimaedje, po l' sicrijheu co mî poleur tchoezî ses mots, sins laxhe ni rastina.
Taiss ki cisse tecnike la l' ahåye, ca i ratake totsu rade avou s' deujhinme tchîf d' ouve: "Li moirt di l' åbe".
Ci n' est k' e 1914 ki les Walons vont discovri l' Hinri Simon powete la k' si prumire schôtlêye [recueil] d' arimés va rexhe dizo l' tite "Li pan do bon Diu". Les djins ni cnoxhént adon ki l' Hinri Simon, fijheu d' pîces di teyåte. Ca end aveut co scrît sacwantès k' avént yeu leu franc succès: "A tchaeke marixhå s' clå" (1902), "Djanete", si seule pîce e deux akes (1911).
Mins l' dierinne foice da Hinri Simon, ça a stî do rprinde li ratournaedje do "Tartuffe" da Molière k' on soçon da lu aveut rmetou e walon al vass-mel-cwir, et k' Simon a ramidré, … so nouv ans d' tins (1911-1919). I fala rawårder 1974 po ki "Djannesse" (c' est l' no do redjårbaedje "à la Simon") fouxhe djouwé a Lidje. Li ci ki ratind n' a nén håsse !
Termetant, "Li pan do Bon Diu" aveut stî replaidî a Lidje, ås Vaillant-Carmanne (1935). Pu e 1991, avou "Li mort di l' åbe pal comene di Sprimont, e-n on ptit live avou on ratournaedje powetike da Jean Haust vizon vizu.
L' anêye di s' moirt (1939), des powinmes nén co rexhous so papî avént vudî dins "La vie wallonne" (l° 3, do 15 di nôvimbe 1939).
Dins s' "grosse antolodjeye", Maurice Piron (1978) aveut ritnou ût bokets da Simon, inte di zels : "Li ptit rôzî", "A ene viye måjhone", et, come di djusse "Li Pan do Bon Diu" eyet li "Moirt di l' åbe" e-n etir.
Hinri Simon rascoda li grand oneur d' aveur on tchaptrê rén k' por lu dins gros live e 4 tomes "La Wallonie, le payis et les hommes" k' a moussî foû e 1978. (Tome II, p 475-479, siné Albert Maquet).
Li rvowe "la wallonne" di Lidje replaide tenawete des rimeas då Simon. C' est leye k' a rmetou sol djivå, lanawaire, "li rvindje di l' åbe".
Dins li rvowe "Wallonnes" di l' SLLW, gn ava on côp on corwaitaedje e francès do powinme "Li ptit rôzî".
Li minme powinme a stî rprins pa Lorint Hendschel dins les scoles do Noû-Lovén (2002). Ça aveut stî foû deur po les scolîs comprinde. Pu pa Lucyin Mahin dins les "Scoles di Bive" e 2014.
Pocwè nén, adon, on gros live avou tos arimés (et kécfèye des bokets d' pîces di teyåte) da Hinri Simon e rfondou ?
Pôreut vali k' l' idêye toume dins l' oraye d' èn eplaideu ki n' sereut nén sourdåd.
Sinteze adjinçnêye pa Lucyin Mahin, li 24 d' avri 2006, ritoutchî li 4 di nôvimbe 2014.
