|
|
Page de Félix Duval. Li pådje då Felisse Delvå. |
|
|
Page de Félix Duval. Li pådje då Felisse Delvå. |
dierin rapontiaedje - last update: 2005-12-15.
Dressêye:
Arimeas classikes.
Powezeye al libe.
Prôze-powezeye.
Biyografeye.
E dvizant avou mi, djoleye pitite arsouye
Vos låtchîz dins mes iys tote el loumire des vos.
Eyet plinne d' atincion pol pinsêye ki nos loye
Vos poloz croere, canaye, ki dj' vos aschoûte d' astok
Vos tatlez, vos riyoz, sins vir ki, divins m' tiesse
Dji toûne et dji ratoûne ene imådje plinne di vos.
Cwand dji vos pou waitî, tot e mi tchante el fiesse,
Eyet dji fwai shonnance d' aschoûter disk' å dbout.
Adon, rtcheyant so tere cwand vos n' mi pårlez pus,
Pierdou dins mes idêyes, spårdowes comes des orandjes
Dji m' prin a repeter té k' èm cour l' a rtinou
Ki vos avoz, mazete, les pus beas iys do monde
Félix Duval, sicrît e moes d' djanvî 1952, eplaidî divins "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
Mazete : mamjhele, gamene.
Cwand l' crås mårdi ramoenne el tins des mascarådes,
C' est l' moumint des lostreyes totavå nos corons
Des intrigaedjes a screne, eyet des couyonådes
Ki djamåy on n' låtchreut, dvant des djins, e s' måjhon.
A l' ådje di dijh doze ans, on côp rvinou d' l' escole
Avou des longuès cotes, on laid masse di grand-mé,
Dji m' endaléve al brune warouyî al vinvole
Eyet pus d' on rogneus m' a portchessî fén mwais.
Asteure, dj' è so rvinou, eyet dji m' croe pus saedje.
Trop d' djins dissu ç' monde ci, sont maskés tos les djoûs
Dvant tant d' fåssès binetes, eyet tant d' calmaxhaedjes
On est si couyoné k' on ndè piede ès shofloe.
Bråmint des djins so tere èn mostrèt leu vizaedje
Ki cwand il ont l' cou stroet.
Félix Duval, sicrît e moes d' fevrî 1962, eplaidî divins "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
Dj' a bu come on souneu po neyî l' nute di m' veye,
Eyet dins m' tiesse ki toûne, i n' a pus waire d' edroet.
Dji n' sai pus l' eure k' il est; dji n' sai pus ndaler droet;
Dj' a ene miete di palijhi; dji doe dire des biestreyes.
Dji sin des djins passer, dj' etin co leu ramaedje
Mins l' ci ki bale dins m' front est e trin d' m' assoumer.
Dji voe des frecanteus; dji cache a les lomer
Mins dins mes iys brouyîs, dji cafougne leu vizaedje.
Pus rade k' on gros cayô, dji m' efonce dins l' noer trô
Dji n' a pus l' moense idêye eyet m' cour n' a pus må.
Come doet esse èn efant ki vént d' vini å monde
Si dji m' edoime insi, n' mi fåt nén sorwoeyî
Dj' serè télmint ureus, eyet m' djoye s'rè si fonde
Ki por mi, m' grand bouneur, s'reut di n' pus m' rewoeyî.
Félix Duval, sicrît e moes d' setimbe 1951, eplaidî divins "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
Poleur on djoû pårti, vos emoenner bén lon
Ndaler tot droet dvant nos, nos deus mwins aloyeyes;
Sins rén nos dire di pus ki tevozè nos nos
Et mexhner so no tchmin do bouneur pa pougneyes.
Hagnî, hagnî sins djoke dins des noveas plaijhis;
Brixhåder a l' eveye el five di no djonnesse;
Nos edoirmi a deus po rever do pus bea,
Mins rade nos rewoeyî po des nouvès caresses;
Après, fonde a djamåy les tocaedjes di nos cours
Po ndé fé ene bele tchanson d' amour, simpe et ledjire
Ki des ôtes, après nos, advinant no bouneur,
Vôront muzner tot bas, come on dit des priyires.
Félix Duval, sicrît e moes d' djulete 1950, eplaidî divins "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
Al brune,
Dj' a rescontré mes sondjes,
Onk a onk,
Dissu l' voye
Di mes reves.
Come des curés,
I ndalént e muznant,
Al keuy-leu-leu,
Come des bribeus.
Dj' elzî a vlou pårler
Di vos,
Di mi,
Di nos,
Did tot.
I m' ont waitî
Di leus vudes iys,
Di leus iys di sondje,
Parfonds
Come des fosses
Eyet froeds
Come des moirts.
Mins sins rén dire,
I sont-st evoye
Po todi,
Å diale.
Yet cwand dj' a veu
Çou ki dmoréve
Di vos,
Di mi,
Di nos,
Did tot.
E tnant bén foirt
Èm cour
Ki n' comprind nén,
Ki voet voltî,
Ki vike,
Coûtchî a tere,
Disberlokî,
Come èn efant batou,
Dj' a brai.
Félix Duval, sicrît e moes d' octôbe 1953, eplaidî divins "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
Dins les tchamps dispouyîs, aroedis pol djalêye
Les ledjirs peyons d' nive djuglèt e dischindant,
Ey e rloucant leu danse, dji m' è va, tot sondjant
A les moxhons pierdous, k' triyanèt dins ene trawêye.
Ramonçlés dsu les toets, erblankis pal froedeure
A screne, totes les familes s' racrapotèt e monceas.
A l' ouxh, el vint d' ivier vos hagne disk' ås oxheas.
Sins pitié ni pardon pol pôve vî ki edeure.
Dissu m' tiesse ki s' abaxhe, dji sin les prumîs froeds;
Les noveas tchveas d' årdjint båctêynut tos les djoûs;
Dji m' rin conte tot doûçmint k' èm djonnesse est fineye;
Ki ç' tins la pout esse coirt, k' il a est do må d' brouyî.
Dj' è dmeure escobaré et dji comprin l' eveye
Des cours k' ont-st aviyi sins aveur veu voltî.
Félix Duval, sicrît e moes d' fevrî 1951, eplaidî divins "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
Pocwè m' a-t i falou, ki sol tins d' on voyaedje,
Adon ki dins m' pôve veye, dji troyive sins espwer,
Dji m' ebalaxhe a fond e vnant minme sins l' voleur
A m' ataker a vos å pont d' rovyî mi ådje ?
Pocwè m' a-t i falou, k' å triviè d' vo coirsaedje
Dji sintaxhe ki vo cour s' escrandixheut dins l' noer,
K' il aspiréve å grand djoû, k' il ît presse a oizeur
K' i respondreut tot d' shûte å prumî bea lingaedje ?
Pocwè fåt i, asteure, k' erfolant m' sintimint,
Sins vos awè rén dit, dji dzartaxhe di vo tchmin
Adon ki nute et djoû, vos avoz mes pinsêyes ?
Infén pocwè fåt i ki dj' arive a rovyî
K' èn ôte vos rinde ureuse e vs rouwant pa bressêyes
Tot l' bouneur ki, dins m' cour, dji vos vôreu bayî ?
Félix Duval, sicrît e moes d' måss 1951, eplaidî divins "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
royî : proposer
Ådzeu des tchmins,
Divins l' grand vint,
Ki shofele,
Èm cour s' è va
Come on taxha
E dintele.
Dzartant vos iys,
Dins l' bleu stoelî
Ki l' apele,
I vole pus hôt,
Pårtaedjî s' må
Avou l' bele.
Mins e l' voeyant,
A mots d' galant
Ele berdele;
Lyi rind l' amour,
Les djoûs trop courts
Les rampioûles
Eyet m' sovni
Divant l' avni
L' a fén bele
Di croere adon
A ene nouve tchanson
Sins coirdeles
Ådzeu des tchmins,
Divins l' grand vint,
Ki shofele,
Em cour s' è va
Come on tacha
E dintele.
Félix Duval, foû di "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
Cwand dji coye mes idêyes dins l' tchamp del powezeye,
Po ndè fé ene bele hopete et vos l' vini ofri,
Dji so fir d' arbintchî et do bråmint sofri
Al plaece d' escrire des mots skepyîs di m' fantaizeye.
Trinné pal tchinne sins fén di mes sotès pinsêyes,
Dji basti mes tchansons avou mes sintimints;
Dji leye avoler m' cour so voyes eyet so tchmins
Dji poujhe dins mes sovnis, cwite a braire ene lopêye.
Ey adon, e muchete, come èn efant k' a peu
Po n' si nén dveur confyî, èm cour berdele tot seu
E purdant a temon l' estoelî eyet l' bele.
Mins cwand dj' a distouyî pa pougnêye mes tourmints,
Cwand dj' a m'tou noer so blanc, on bouneur èm chuchele
Ki dji n' a nén pårlé pol plaijhi d' fé do vint.
Félix Duval, e moes d' måss 1952; foû di "Prumîs tocaedjes"; edicions di l' "Altiplano", (Hinne)-Sint-På, 1974.
arbintchî : asprouver, sayî.
Si vos voloz scrire e walon, èn cachîz nén tot d' shûte a stamper des imådjes po l' plaijhi d' fé do fel et po vos fé rmårker.
Leyîz doûçmint pårler vo cour avou des mots a vos so l' air di vo muzike;
Fijhoz k' vo djesse dimoraxhe po todi on ptit sclat d' vo pinsêye clawé so l' bresse di vo voye.
Ki vo scrijhete fouxhe on betch et bénråde ene bresseye so les mashales do tins.
Pus tård, sans cachî tot a l' bele, vos seroz saizi d' vir des coleurs plinnes di loumire ki vudront d' vos scrijhaedjes.
Sortot, n' escrijhoz nén po k' on pårlaxhe di vos !
Fotez vos des gazetes eyet des berdeleus ki cachèt-st a s' siervi d' vos !
Fijhoz vos conoxhe tot seu pa l' verité d' vos dires !
Saetchîz todi les masses ki des djins bén pinsants vos oblidjèt-st a poirter !
Mostrez vo vraiy vizaedje vos mots n' e seront k' pus pezants !
Criyîz l' pwès d' vos mizeres cwand ele hagnèt vos spales !
Mins tchantez vos plaijhis cwand l' bouneur blefe sor vos !
Voeyoz voltî les djins, les plantes, les biesses !
Distournez vos pus råde ki d' les destrure !
Fijhoz d' vos niûts el pus bea des voyaedjes totavå les tchamps d' vo tiesse et les bos d' vos pinsêyes !
Mexhnez sins djoke les clignetes des estoeles !
Cwand vos årez fwait ça, n' è fjhoz nén on comiece
Pårtaedjîz tot belmint avou sacwants amisses;
Aprotchîz vo mashale di l' ouxh di leu vizaedje
Pinsez todi walon !
On voet tot d' shûte çou k' on a stî coyî divins l' djårdin d' èn ôte.
C' est todi fé ene biestreye do rmete dins l' langue do nos tayons çou k' èn ôte a basti avou s' djårgon a lu.
Si vos voloz scrire e walon, pårlez walon, tchantez walon, vikez walon; èn leyîz nén aratchî vos raecenes pa les belès promesses k' on vos splike... e français.
Fouxhoz fir si, on djoû, on reye di vos; si on vos spote a screne divins sacwants manaedjes;
Fouxhoz sins poenne; fouxhoz sins djinne; mins n' rovyîz djamåy ki, si l' cok di no drapea va voltî pesteler dissu l' fumî del cinse, c' est lu eto ki ramoenne el pikete et revoeye el solea.
Félix Duval, divins: Scrire, UCW, 1993.
Vos riyîz e djouwant a costé d' mi, esblaweye pa les bleus tchants d' mes mots;
Vos riyîz et vos m' mådjinîz ki tneut les afilets des cours;
Pourtant, pareye a ene foye di bele, dji m' sin mierseu dissu l' eschô do vint, come èn efant pierdou inte les barakes d' ene dicåsse ki n' ît nén fwaite por lu... !
Félix Duval, divins: Scrire, UCW, 1993.
Gugusse dins m' rodje costume, dj' ai foyî l' tere des pôves avou m' pile di tchansons;
Padzo tos les paxhis rsetchis, dj' a efoncî des mots, pinsant rabiyî l' yebe ki, dispu si lonmint, n' a pus d' vert dins ses iys.
Vo m' la å dbout del voye sins aveur monté m' cirke, mi ki pinséve mostrer a tos les djins do monde, èm tåvlea atchevé, on gugusse dins s' rodje costume dischindant do stoelî dissu l' vert, ertrové, do paxhi...
Félix Duval, divins: Scrire, UCW, 1993.
I m' arive co di m' rabiyî avou vo cote di pea por mi danser mierseu divins l' salon d' mes niûts eyet d' leyî mes sondjes pesteler mes ayirs a grandès asdjamblêyes.
Mins a l' baye di m' paxhi, el loket eruni n' a pus k' ene clé sketeye, eyet dji schoirceye èm tiesse so l' cloteure di mintreyes sitindowe divant m' lét d' efant, po m' espaitchî di ndaler al dicåsse des nouwaedjes.
Felix Duval a skepyî li 19 d' awousse 1914 å Bos d' Inne, et-z î mori li 2 d' avri 1991.
C' esteut on fjheu d' arimeas e walon, foirt dilé les mwaissès idêyes del [[djermêye 48]], mins sins aveur sitî dins ç' soce la.
Il a ramexhné ses arimeas dins on ptit live " Prumîs tocaedjes" (1974). Il a eto stî rprin dins l' antolodjeye "Scrire".
Di s' mestî, il esteut prof d' umanités.
