|
|
Louis Renard Arimeas da Louis Renard |
|
|
Louis Renard Arimeas da Louis Renard |
dierin rapontiaedje - last update: 2007-06-20
Dressêye:
Arimeas
Petite biographie
Il esteut moirt del nute so s' rude payasse di strin,
Après aveur sofri ene djournêye tote etire.
Camaerådes di barake, nozôtes come bons vijhéns,
Nos lyi avans tressî ene corone di brouhire.
C' esteut-st on ptit tchesseu do payis d' Tchålerwè
Bin seur on pôve ovrî travayant dvins ene houyire
Po glorifyî ès moirt, nos n' avéns nén grand tchoi,
Rén k' ene pitite corone, ene corone di brouhire.
Et nos l' avans shuvou, e l' plaece di ses parints,
Lyi adressant nos rgrets, nos pinsêyes, nos priyires,
Et poirtant tot peneus, miseråbe ornumint
Nosse pôve pitite corone, nosse corone di brouhire.
Avou bramint des ôtes, i rpoize e froed såvion,
Nén lon erî do camp, la dzo l' noere sapinire.
Å deus costés d' l' alêye, on pout vey tot do long
Des ptitès croes d' blanc bwès, des corones di brouhire.
Doime e påye, bråve sôdård, prijhnî bén målureus.
Ki l' tere di Wesfaleye ti soeye doûce et ledjire.
Après aveur so s' tombe fwait on grand sene di croes,
Nos î avans leyî nosse corone di brouhire.
Sendelager, 1916.
Li dierinne atelêye a passé dzo l' årvô;
Les tchvås disharnaxhîs rigangnèt leu stelêye;
Biesses et djins sont nåjhis telmint k' il a fwait tchôd;
Mins tot l' monde est contin, on a l' dierinne tcherêye.
Les tchvås broyèt l' avoenne ou saetchèt al ruslire
L' apetixhant fôraedje, li bon fôraedje d' esté
On ôt råyî les tchinnes do long des batchs di pire
Ou peter les shabots so les tiesses des pavés
Les ovrîs del campagne, les vårlets, les vatchîs
Sont rashonnés tertos al grande tåve del coujhene,
Les grands coirs tot hålés, a mitan dismoussîs
Avalèt l' sope ås lård ou l' potêye ås raecenes
Après, kékès comeres ramassèt les assîtes
On hierdî sowe ses lepes avou l' mantche di s' sårot
Onk boure si pupe di tere, l' ôte rôle ene cigarete,
I copinèt-st on pô, pu on ndè va tertos.
Li cinsresse a rclapé li dierin d' ses volets,
Ene påjhûle nute d' esté ewalpêye li grande cinse
On ôt pus rén nole pårt, on n' viereut nén on tchet
Les niers sont distinkyîs, mins dmwin fåt k' on racmince.
Doirmoz bråves raboureus, efants di nosse viye tere
Doirmoz, doirmoz-st e påye les frumints sont rmetous
Doirmoz paski dimwin, vos rlujhantès eraires
Ratindront so les steules tot al pikete do djoû.
I bijhele, i fwait froed, tote nute il a nivé.
I tchesse e baracmint po les craeyes des finiesses.
Les sapéns, tcherdjîs, bén bas, ployèt leus tiesses,
C' est Noyé, c' est Noyé.
Avou kékes camaerådes, nos alans, rafûlés,
Al basse messe des prijhnîs, tot å coron d' l' alêye.
Nos shabots djemixhèt sol nivåye edjalêye;
C' est Noyé, c' est Noyé.
So l' tins ki l' grand mistere s' acomplixh a l' åté,
Co pus vite ki l' grand vint, mi libe pinsêye prind s' coûsse,
Ele va, pu s' arestêye so les boirds del viye Moûse,
C' est Noyé, c' est Noyé.
Dji voe å clair di lune, e m' viyaedje tant inmé,
Des åbions so l' blanke nive, inte les bouxhons di spenes,
Ki dschindèt londjinnmint, po-z aler a matene.
C' est Noyé. C' est Noyé.
E nosse pitite eglijhe, padrî on blanc pilé,
Vochal ene tote viye feme,ki peneuzmint s' adjnoye,
So s' noer bounet d' dintele flotèt deus rubans d' soye.
C' est Noyé. C' est Noyé.
Dji voe inte deus rigletes di beas rlûjhants tchandlés,
Èn efant ki soreye, stindou so ene djåbe d' avonne.
C' est l' ci ki, chal sol tere, va aswadjî nos ponnes.
C' est Noyé. C' est Noyé.
Dji voe nosse blanc pegnon, la, sol boird do fossé,
Et mes deus viyès djins copinant el coulêye,
De tins k' so les volets, shofele li froede walêye.
C' est Noyé. C' est Noyé.
Dji voe...mins, messe est fwaite, et dji n' a rén schoûté.
Mi bea sondje est fondou, ci n' esteut k' ene tchimere.
Peneuzmint dj' endè va, ritcherdjant m' croes d' mizere.
C' est Noyé. C' est Noyé.
Alans, coraedje les omes les cis k' sont d' boune volté,
L' an ki vnét, esperans e nosse pitite patreye.
Eshonne nos nos rtrovrans, ashids al minme tåvlêye.
C' est Noyé. C' est Noyé.
Vo rchal li moes d' nôvimbe avou ses frûleus djoûs,
Li bele fiesse del Tossint et l' peneus djoû des åmes,
Djoûs d' priyires, djoûs di rgrets, ki vont avou nos låmes
Ås cis k' on a pierdou.
Dji rtuze ås camaerådes moirts erî d' leus parints,
A Lidje ou a Haelen, a Biou ou a l' Izer.
Ou å pôve laid prijhnî, k' on trovéve co bén moirt
E såvlon, so do strin.
Sôdård touwé å front, ou prijhnî moirt å camp,
I n' ont måy pus avou li caresse d' ene feme chere,
I n' ont måy pus rveyou li doûs rgård d' on bon pere,
Ni l' sorire d' èn efant.
Rén ki des etrindjirs po leus dierinnès låmes;
Pu ene corone di brouhire ou ene pitite croes d' sapén,
Zels k' årîz tant volou, a leus dierins moumints,
Li doûce båjhe d' ene chere mame.
Vola pocwè k' ås djoûs des åmes et del Tossint,
Vî sôdård di catwaze, dj' adresse ene doûce priyire
A tos les camarådes k' on cloyou leus påpires
Sins rvey leus chers parints.
Pitite notûle so s' vicåreye
Louwis Renard a vnou å monde a Tîhondje, li 17 do moes d' måss meye ût cint cwatru-vint-cwate. Il î dveut mori cwatru-vint-z ans pus tård.
Si pa esteut maçon, et come li ptit Louwis esteut l' pus vî d' ene famile di ût efants, i d' va cwiter li scole cwand il ourit catoize ans po-z aler avou s' papa ovrer å maçon. Dji dvreu puvite dire come aprindice, come mandaye, a aidî les maçons. I djheut k' il aveut poirté des meyes d' oujheas so si spale. Mins al nute eyet l' dimegne, i studyive et il aléve al " Sicole industriyele " di Hu et il a-st avou s' diplome di capacité. Si bén k' en 1912, la k' il aveut vint-ût ans, i s' a metou a s' conte come eterprindeu maçon.
Des ans pus tård, c' esteut l' guere di catoize. Louwis fourit artiyeu a fôrt di Mgnêye (c' est on des fôrts di Lidje ). Li guere atake li cwate, li dijh il est acsû par des bokets d' obus. Il ala a l' ospitå d' Lidje. Ene feye riweri, on l' emoenna e l' Almagne, wice k' i dmora cénk anêyes prijhnî. C' est la ki s' meta a scrire des powinmes. Come bén des ôtes, i s' agrancixheut do payis et motoit aveut i l' tins do tuzer et do scrire.
Jean-Pierre Dumont, Pordjet d' antolodjeye des scrijheus do Payis d' Hu.
